Ενα σαββατιάτικο μεσημέρι εμφανίζονται στην Φωκίωνος Νέγρη και παρελαύνουν από την μια μεριά του δρόμου μαυροντυμένοι σημαιοφόροι και από την άλλη μεριά μια μηχανοκίνητη πορεία χρυσαυγιτών. Ηταν μια εφιαλτική ατμόσφαιρα βίας και τρόμου. Στην Πάτρα περίπου διακόσια μέλη της Χρυσής Αυγής οπλισμένα με σιδηρολοστούς, ρόπαλα, ξύλα κλπ., πολλά με καλυμμένα πρόσωπα με κράνη και κουκούλες, ψέλνοντας τον εθνικό ύμνο και κραυγάζοντας συνθήματα κατά των μεταναστών επιτέθηκαν κατά της αστυνομίας και μετέτρεψαν σε πεδίο μάχης τον χώρο μπροστά από το παλιό εργοστάσιο της Πειραϊκής Πατραϊκής και τώρα κέντρο μεταναστών.
Καθημερινές είναι οι έφοδοι της Χρυσής Αυγής κατά των μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας και στις συνοικίες όπου ζουν μετανάστες. Η αστυνομία παρακολουθεί διακριτικά ή είναι απούσα. Εδώ και χρόνια στο κέντρο της Αθήνας δρουν ανενόχλητες οι ομάδες κρούσης της Χρυσής Αυγής κατά των μεταναστών. Οι δολοφονικές επιθέσεις συχνές. Και τώρα η Χρυσή Αυγή εκπροσωπείται στο κοινοβούλιο με ποσοστό 7 τοις εκατό.
Προφανώς αυτό το μιλιταριστικό σκηνικό ρατσιστικής προπαγάνδας και βίας που απλώνεται στους δημόσιους χώρους σε όλη τη χώρα δεν έχει καμία σχέση με τις συνθήκες πλουραλιστικής και δημοκρατικής κανονικότητας μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Δεν έχει καμία σχέση με τον πυρήνα της Δημοκρατίας που είναι ο σεβασμός στην τυπική ελευθερία της διαμάχης και των αντιπαραθέσεων, στο δικαίωμα που έχουν όλοι οι άνθρωποι να χρησιμοποιούν την πειθώ και τις ικανότητες της πειθούς στη δημόσια σφαίρα. Αλλωστε, τα τελευταία χρόνια μεγάλα τμήματα του δημόσιου χώρου έχουν μετατραπεί από χώρους εκδήλωσης της δημοκρατικής κυριαρχίας σε χώρους άσκησης ολοκληρωτικής εξουσίας (το άβατο των πανεπιστημίων, το άβατο των Εξαρχείων, το άβατο του Αγ. Παντελεήμονα κ.ο.κ.). Μια σειρά από γεγονότα δείχνουν ότι στη συνείδηση του κόσμου και των πολιτικών του εκπροσώπων τα όρια ανάμεσα στις νόμιμες, δημοκρατικά νομιμοποιημένες και στις παράνομες μορφές κοινωνικής και πολιτικής δράσης είναι ρευστά. Στην Κερατέα με μπουλντόζες και εκρηκτικά ματαιώθηκε η εφαρμογή κρατικών και δικαστικών αποφάσεων, στα ΑΕΙ οι πανεπιστημιακές ομάδες μπλόκαραν την εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού νόμου, με τη συμπαράσταση και στις δύο περιπτώσεις του προέδρου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ομως ούτε η κοινωνία και οι θεσμοί της, ούτε το κράτος έδειξαν τα τελευταία χρόνια να διαθέτουν ή και να ενεργοποιούν τα δημοκρατικά τους αντανακλαστικά κατά της ρατσιστικής ρητορικής και τρομοκρατικής δράσης της Χρυσής Αυγής. Οι αρμόδιοι πολιτικοί θεσμοί (κυβερνήσεις, υπουργοί, κόμματα) όχι μόνον έχουν παραιτηθεί από τη θεματοποίηση, σχεδιασμό και άσκηση μεταναστευτικής πολιτικής, αλλά και από την πολιτική ευθύνη για την προστασία της ελεύθερης κοινωνικής συμβίωσης και την ασφάλεια στις αθηναϊκές συνοικίες όπου ζουν μετανάστες.
Σ’αυτές τις περιοχές οι ελεύθεροι δημόσιοι χώροι έχουν περάσει κάτω από τον ιδιωτικό έλεγχο της Χρυσής Αυγής που με τάγματα δικυκλιστών και ομάδες κρούσης, επιδίδονται σε επιδρομές και δολοφονικές επιθέσεις κατά των μεταναστών. Αυτή η εικόνα του ιδιωτικού μαυροντυμένου στρατού επιβολής του τρόμου και άσκησης άδηλης και φανερής βίας εξαπλώνεται μέσα από τις διαδικτυακές και άλλες μορφές επικοινωνίας και ασκεί επίδραση, ίσως και γοητεία στους νέους/ες τους οποίους η ελληνική εκπαίδευση δεν τους έμαθε ούτε να σκέπτονται ούτε να θέτουν ερωτήματα στον εαυτό τους. Μαζικά οι επαγγελματικά ενεργοί νέοι ψηφίζουν Χρυσή Αυγή.
Και φυσικά όταν σε ένα δημοκρατικό κράτος η δράση και οι πράξεις οργανωμένων ομάδων θέτουν σε κίνδυνο έννομα αγαθά, πρέπει να ενεργοποιηθούν οι διαδικασίες απαγόρευσής τους. Ισχύει η διαδεδομένη στις ΗΠΑ διάκριση «γνώμης» και «πράξης» όπου το κράτος δεν μπορεί μεν να απαγορεύει ιδέες, μπορεί όμως να απαγορεύσει μια οργάνωση που προβαίνει σε δολοφονικές επιθέσεις, ασκεί ωμή βία και τρομοκρατία.
Ομως μόνον τότε έχει νόημα να απαγορευθεί η Χρυσή Αυγή, όταν η κοινωνία και οι ομάδες της συμπράττουν με το δημοκρατικό κράτος κατά της Χρυσής Αυγής, όχι όταν το κράτος δρα κατασταλτικά εναντίον της, ερήμην της κοινωνίας. Βέβαια αν η κοινωνία ήταν δημοκρατική θα είχε κάνει περιττή την κατασταλτική παρέμβαση του δημοκρατικού κράτους.
*Η κυρία Πέρσα Ζέρη είναι Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου
