Φαίνεται πλέον καθαρά ότι η χρεοκοπία δεν έχει χτυπήσει μόνο την οικονομία της χώρας, αλλά και το ίδιο το πολιτικό της σύστημα. Τα εκλογικά αποτελέσματα της 6ης Μαΐου επισφράγισαν το τέλος του μεταπολιτευτικού μοντέλου. Επιβεβαίωσαν τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά ρήγματα που έχουν προκληθεί στο ΠαΣοΚ και στη ΝΔ, στέλνοντας τον δικομματισμό στα τάρταρα. Ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε δεύτερο κόμμα και απέκτησαν πολιτική υπόσταση νεότευκτα σχήματα που κινούνται στο δεξιό και αριστερό άκρο του πολιτικού φάσματος.

Οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο πολιτικό σύστημα είναι δομικές, δημιουργούν νέα δεδομένα, προκαλούν αμηχανία σε όλες τις κομματικές ηγεσίες, ανατρέπουν πολιτικά ταμπού, πυροδοτούν μια ευρύτερη συζήτηση για το παρόν και το μέλλον του πολιτικού συστήματος, αλλά και των ίδιων των κομμάτων.

Ο χώρος της Κεντροαριστεράς, τον οποίο μετά την μεταπολίτευση εξέφραζε με τον καλύτερο τρόπο το ΠαΣοΚ, έχει βυθιστεί στην δίνη μιας πρωτοφανούς πολιτικής κρίσης.

Το πολυσυλλεκτικό, ανθεκτικό και πολυδύναμο ΠαΣοΚ αποτελεί πλέον παρελθόν. Η κοινωνική και πολιτική του καταβαράθρωση είναι γεγονός. Η διάρρηξη των σχέσεών του με ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις φαίνεται να είναι μη αντιστρέψιμη.

Το ΠαΣοΚ σήμερα έχει γίνει πολιτική σκιά του παλιού εαυτού του. Είναι ένα πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο αξιωματούχων που έχει αποξενωθεί από τους πολίτες, αδυνατώντας να εκφράσει τις πραγματικές ανάγκες και απαιτήσεις τους. Αυτό το ΠαΣοΚ δεν έχει καμία τύχη, κανένα μέλλον. Αν κατέβει ξανά στις εκλογές, το μόνο που θα πετύχει θα είναι η περαιτέρω συρρίκνωσή του. Το μόνο που του απομένει να κάνει είναι η αυτοκατάλυση ενός αποστεωμένου κομματικού μηχανισμού που στηρίχθηκε και στηρίζεται σε έναν κύκλο παραγόντων.

Το ΠαΣοΚ ήταν το πρώτο και μεγάλο θύμα των πολιτικών του μνημονίου, αλλά και των ανερμάτιστων επιλογών της διακυβέρνησης Παπανδρέου. Όπως έδειξαν οι κάλπες, αυτό το ΠαΣοΚ όχι μόνο δεν αρέσει, για να θυμηθούμε και τη γνωστή φράση της Μελίνας Μερκούρη, αλλά ούτε πείθει. Αυτό το ΠαΣοΚ δεν το θέλουν οι πολίτες, αυτό είναι το ηχηρό μήνυμα που εξέπεμψαν με την ψήφο τους. Το απωθούν, το προσπερνούν, αναζητώντας νέες πολιτικές εκφράσεις.

Η ρευστοποίηση της κοινωνικής και πολιτικής του βάσης δείχνει ότι ο ιστορικός του κύκλος έχει κλείσει. Ό,τι μπορούσε να προσφέρει το προσέφερε στη χώρα, στην κοινωνία, στους πολίτες. Τη συνδρομή του στην εμβάθυνση της Δημοκρατίας, στην ενίσχυση ενός υποτυπώδους κράτους πρόνοιας δεν πρέπει να την υποτιμάμε. Ούτε πρέπει να ξεχνάμε τη σημαντική του συμβολή στην περαιτέρω ενίσχυση των δεσμών της χώρας μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κεκτημένο του ευρώ πιστώνεται αντικειμενικά στο θετικό έργο του ΠαΣοΚ.

Όμως μια χώρα και μια κοινωνία που βιώνουν τη χρεοκοπία, είναι φυσικό όχι απλά να τιμωρούν, αλλά και να διαγράφουν από τον ορίζοντά τους το κόμμα εκείνο το οποίο θεωρούν υπεύθυνο για αυτή.

Ως εκ τούτου, τα περιθώρια ανάκαμψης και ενίσχυσης αν δεν είναι ανύπαρκτα, είναι μηδαμινά. Γι’ αυτό και είναι ζωτική ανάγκη να υπάρξουν πρωτοβουλίες μεγάλου βεληνεκούς.

Η προοδευτική παράταξη της Κεντροαριστεράς χρειάζεται μια νέα θεμελίωση, χρειάζεται ένα νέο πολιτικό σχήμα, στο οποίο θα συναντηθούν δυνάμεις που πιστεύουν στην σοσιαλδημοκρατία, στην Ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά, στο κοινωνικό και μεταρρυθμιστικό κέντρο, στην πολιτική οικολογία. Οι συνιστώσες αυτές είναι υπαρκτές, αναζητούν πολιτική έκφραση, αναμένουν πρωτοβουλίες που θα υπερβαίνουν τα υπάρχοντα κομματικά σχήματα του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ.

Το εγχείρημα της επανίδρυσης μιας μεγάλης προοδευτικής παράταξης της Κεντροαριστεράς οφείλει να στηριχθεί σε ένα εντελώς νέο πολιτικό υπόδειγμα, εγκαταλείποντας τις ιδεολογικές μονομέρειες, τις αυταρέσκειες του παρελθόντος και τους κομματικούς πατριωτισμούς σχημάτων που έχουν εκπνεύσει.

Τόσο το ΠαΣοΚ όσο και η ΔΗΜΑΡ καλούνται να οριοθετήσουν την πολιτική τους παρουσία στα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει, αναζητώντας την ταυτότητα μιας νέας μεταρρυθμιστικής, ριζοσπαστικής και ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς. Οι οριοθετήσεις αυτές οφείλουν να υπερβαίνουν τις παλιές και παραδοσιακές πολιτικές διαιρέσεις. Άλλωστε, για να θυμηθούμε και τον γνωστό τραγουδοποιό, «παράδοση είναι να δημιουργείς εκ του μηδενός».

Η νέα ηγεσία του ΠαΣοΚ έχει μια επιλογή: να κάνει πράξη την μεγάλη τομή στο χώρο της Κεντροαριστεράς, υπερβαίνοντας φόβους, αναστολές και ταλαντεύσεις. Χρειάζεται τόλμη και αποφασιστικότητα, προκειμένου να είμαστε χρήσιμοι στην χώρα και στην κοινωνία. Ο κανόνας της χρησιμότητας είναι θεμελιώδης στον χώρο της πολιτικής. Αυτόν τον κανόνα καλούνται να υπηρετήσουν και οι ηγεσίες και τα στελέχη και οι πολίτες που θέλουν και προσδοκούν μια ζώσα ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά.

Η ενίσχυση των δεσμών μας με την Ευρώπη, η παραμονή μας στην ευρωζώνη, η υπέρβαση του μνημονίου χωρίς πολιτικούς τυχοδιωκτισμούς, η ανάταξη της οικονομίας, η αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής δεν θα επιτευχθούν από τους πολιτικούς τουρίστες μιας αναχρονιστικής Αριστεράς που θέλει να γίνει ΠαΣοΚ στη θέση του ΠαΣοΚ.

Ας το αντιληφθούμε όλοι: η Αριστερά αυτή που αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες της, που παίζει με τη δραχμή, που παραπαίει στο λαϊκισμό και στις ετερόκλητες συμμαχίες, το μόνο που μπορεί να μας υποσχεθεί είναι το ραντεβού με το παρελθόν.

*Η κυρία Αννα Νταλάρα είναι πρώην Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Β’ Αθήνας