Καταγγέλλοντας το μνημόνιο

Είναι αλήθεια ότι η εφαρμογή του μνημονίου συνοδεύτηκε από σωρευτική ύφεση 15% το διάστημα 2010-2012, από πρωτοφανή μείωση μισθών και συντάξεων, εκτόξευση της ανεργίας, αύξηση φόρων, νέες εισφορές κτλ. Κατά πολλούς, όλα τα παραπάνω θα είχαν αποφευχθεί αν δεν είχαμε αποδεχθεί το μνημόνιο. Κατά την άποψή τους, η μονομερής απόφαση για τη μη εξυπηρέτηση του χρέους αρκούσε για να λυτρώσει τη χώρα από ό,τι ακολούθησε.

Ωστόσο οι υποστηρικτές της «άλλης λύσης», οι θιασώτες της καταγγελίας του μνημονίου, παρ’ όλο που εκφράζουν τη λαϊκή αγανάκτηση και τον θυμό – συναισθήματα απολύτως κατανοητά, δεδομένης της κατάστασης – δεν απαντούν ξεκάθαρα ορισμένα απλά ερωτήματα που προκύπτουν από την παράθεση κάποιων οικονομικών στοιχείων. Πρώτον, την τριετία 2010-2012, ακόμη και αν δεν καταβάλαμε ούτε ένα ευρώ για τοκοχρεολύσια, το σωρευτικό έλλειμμα της χώρας θα ανερχόταν σε 18 δισ. ευρώ. Αν δεν υπήρχε το μνημόνιο που χρηματοδότησε αυτό το έλλειμμα, πόσο περαιτέρω έπρεπε να μειωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις; Πόσο μεγαλύτερη αύξηση των φόρων και τι νέες εισφορές έπρεπε να είχαμε καταβάλει για να ισοσκελιστεί εξ ανάγκης ο προϋπολογισμός;

Δεύτερον, την τριετία 2010-2012 το σωρευτικό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ανέρχεται σε 60 δισ. ευρώ. Αφαιρώντας το ποσό που καταβλήθηκε για τόκους το έλλειμμα πάλι ξεπερνά τα 20 δισ. ευρώ. Αν δεν υπήρχε το μνημόνιο που χρηματοδότησε αυτό το έλλειμμα, πώς θα καλύπταμε το άνοιγμα του 1 δισ. ευρώ ετησίως για την εισαγωγή κρέατος, των 500 εκατ. ευρώ για γάλα και αβγά, των 365 εκατ. ευρώ για εισαγωγή δημητριακών;

Τρίτον, το τραπεζικό σύστημα έχει δανειστεί από την ΕΚΤ 130 δισ. ευρώ με βάση στοιχεία του 2011. Χάρη στη ρευστότητα που αντλήθηκε από το ευρωσύστημα εξασφαλίστηκαν οι καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, οι οποίες παρέμειναν και παραμένουν απολύτως ασφαλείς, παρά τη βαθιά κρίση. Αν δεν υπήρχε το μνημόνιο, ποια θα ήταν η τύχη των αποταμιεύσεων, πώς οι καταθέτες θα εξασφάλιζαν ότι τα χρήματά τους είναι διαθέσιμα οποιαδήποτε στιγμή;

Δύσκολα θα μπορούσε να υποστηριχθεί από οποιονδήποτε ότι το μνημόνιo δεν περιέχει λάθη ούτε ότι δεν υπάρχουν παραλείψεις τόσο από την ελληνική όσο και από την ευρωπαϊκή πλευρά. Π.χ., η υπερβολική έμφαση στη μείωση του κόστους εργασίας και η έλλειψη πρόνοιας για επενδύσεις είναι ορισμένα από τα μειονεκτήματά του.

Το μνημόνιο δεν διεκδικεί το αλάθητο ούτε είναι οικονομικό ευαγγέλιο αλλά η άκριτη καταγγελία του είναι μη παραγωγική, επιτείνει το πρόβλημα και πιθανώς κρύβει δυσάρεστες εκπλήξεις, με συνέπειες όχι μόνο οικονομικές αλλά και γεωπολιτικές.

Η εφαρμογή του παρέχει την ελπίδα ανάκαμψης μεσοπρόθεσμα, δίνει τη σιγουριά της ευρωπαϊκής ασπίδας προστασίας και εγγυάται τη συμμετοχή μας στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, όποιες και αν είναι αυτές. Το μέλλον μας είναι στην Ευρώπη μαζί με τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς.