Υπάρχει και το παρανοϊκό στιλ στην κινεζική πολιτική ελίτ

Ο Χένρι Κίσινγκερ, ο οποίος έμαθε ένα – δυο πράγματα για την πολιτική παράνοια ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ρίτσαρντ Νίξον και υπουργός Εξωτερικών, είπε την περίφημη φράση «ακόμη και ένας παρανοϊκός έχει αληθινούς εχθρούς». Αυτή η διορατικότητα – από τον πολιτικό άνδρα που βοήθησε την Κίνα να ανοιχτεί στη Δύση – πηγαίνει πέρα από το ερώτημα αν οφείλουμε να συγχωρούμε την παράλογη συμπεριφορά ενός ατόμου.

Καθώς αποκαλύπτεται το σκάνδαλο που περιβάλλει την δραματική πτώση από την εξουσία του Μπο Σιλάι, αυτή η φράση μπορεί να εφαρμοστεί εξίσου αποτελεσματικά για την εξήγηση της παράλογης συμπεριφοράς των καθεστώτων. Οι περισσότεροι λογικοί άνθρωποι θα συμφωνούσαν ότι το κινεζικό ΚΚ, το μεγαλύτερο κυβερνών κόμμα στον κόσμο (με σχεδόν 80 εκ. μέλη), με πυρηνικά εξοπλισμένο στρατό και ένα αξεπέραστο μηχανισμό εσωτερικής ασφάλειας στη διάθεσή του, αντιμετωπίζει ασήμαντες απειλές κατά της ισχύος του στο εσωτερικό.

Και όμως το ΚΚΚ παραμένει βάναυσα μηδενικά ανεκτικό προς τους ειρηνικούς αντιφρονούντες και νοσηρά φοβισμένο για την τεχνολογική επανάσταση. Δεδομένων των σκανδαλιστικών λεπτομερειών που έχουν γίνει γνωστές μέχρι τώρα γύρω από την υπόθεση Μπο, συμπεριλαμβανομένης της ανάμιξης της συζύγου του στη δολοφονία ενός βρετανού επιχειρηματία, φαίνεται ότι το κόμμα έχει βάσιμους λόγους να φοβάται. Η εξουσία του κινδυνεύει περισσότερο από όσο δείχνει.

Ο Μπο, πρώην επικεφαλής του κόμματος της περιοχής Τσονγκίνγκ, συμβολίζει τη συστημική αποσύνθεση και δυσλειτουργία στον πυρήνα ενός καθεστώτος το οποίο συχνά στη Δύση παρουσιάζεται ως αποτελεσματικό, ευέλικτο και ευπροσάρμοστο. Φυσικά τα σκάνδαλα διαφθοράς με ανώτατους κινέζους αξιωματούχους είναι συχνά. Δύο μέλη του Πολιτιμπιρό φυλακίστηκαν για δωροδοκία και διαφθορά. Αλλά αυτό που διαχωρίζει το σκάνδαλο Μπο από της συνήθεις περιπτώσεις απληστίας και πόθου είναι η άκρατη ανομία στη συμπεριφορά των μελών της ελίτ της Κίνας.

Η οικογένεια Μπο, αναφέρουν δημοσιεύματα του Τύπου, όχι μόνο έχει συγκεντρώσει μία τεράστια περιουσία, αλλά έχει εμπλακεί και στη δολοφονία ενός Δυτικού, ο οποίος λειτουργούσε ως ο σύνδεσμός της οικογένειας με τον έξω κόσμο. Ενώ βρισκόταν στην εξουσία, ο Μπο δεχόταν επαίνους για την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος και την επαναφορά του νόμου και της τάξης στην Τσονγκίνγκ. Τώρα αποκαλύπτεται ότι ο ίδιος και τα πρωτοπαλίκαρά του συνελάμβαναν, βασάνιζαν και φυλάκιζαν πολλούς αθώους επιχειρηματίες, κλέβοντάς τους παράλληλα τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Ενώ διαλαλούν τον πατριωτισμό τους, άλλα μέλη της κινεζικής ελίτ φυγαδεύουν τον παράνομα αποκτημένο πλούτο τους στο εξωτερικό και στέλνουν τα παιδιά τους σε πανάκριβα σχολεία και πανεπιστήμια της Δύσης. Η υπόθεση Μπο αποκάλυψε ακόμη μία πτυχή της ευθραυστότητας του καθεστώτος: τον βαθμό της μάχης για την εξουσία και της έλλειψης ενότητας μεταξύ των ανώτατων κομματικών αξιωματούχων. Προσωπικές αντιπαλότητες ή ατέλειες στον χαρακτήρα δεν οδήγησαν στην πτώση του Μπο. Αυτό είναι γνωστό. Απλά έχασε σε μία μάχη με εκείνους που αισθάνονταν απειλούμενοι από τη φιλοδοξία και την αναλγησία του.

Επιπλέον ο ερασιτεχνικός τρόπος με τον οποίο το κόμμα χειρίστηκε το σκάνδαλο Μπο αποκαλύπτει ότι δεν έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί μία γρήγορα εξελισσόμενη πολιτική κρίση στην εποχή του Διαδικτύου. Ενώ οι πολιτικές εσωκομματικές αντιπαλότητες μπορεί να κρύβονται πίσω από τη διστακτικότητα και τους αδέξιους χειρισμούς του σκανδάλου, το ΚΚΚ υπονομεύει τη δημόσια αξιοπιστία του ακόμη περισσότερο με το να προσπαθεί να συγκαλύψει τη σοβαρότητα της υπόθεσης.

Είναι δύσκολο να πούμε αν ο παρανοϊκός με πραγματικούς εχθρούς μπορεί να αντιμετωπιστεί πιο εύκολα από τον παρανοϊκό χωρίς εχθρούς. Αλλά για την κινεζική κυβέρνηση, που ηγείται της μεγαλύτερης χώρας στον κόσμο, η παράνοια από μόνη της έχει γίνει το πρόβλημα. Για να ξεπεραστεί δεν απαιτείται μόνο αλλαγή αντιλήψεων αλλά συνολική αλλαγή του πολιτικού συστήματος.