Οι μικροί

«Στις παλιές εποχές τα ζώα που εξαφανίστηκαν πρώτα ήταν τα μεγάλα, οι δεινόσαυροι και οι βροντόσαυροι. Οι μαϊμουδίτσες οι κακόμοιρες επιβιώσαν». Τάδε έφη Αιμίλιος Καλιακάτσος, τυπογράφος και εκδότης των εκδόσεων Στιγμή, εκδότης των βιβλίων του Ε. Χ. Γονατά, του Στυλιανού Αλεξίου, του Παναγιώτη Κονδύλη, του Νίκου Καχτίτση, της Κικής Δημουλά και πολλών άλλων. Πιστεύει ότι σε λίγα χρόνια θα γίνει ξεκαθάρισμα και θα μείνουν μόλις μια εκατοστή εκδότες στην Ελλάδα. «Σήμερα έχουμε 953 καταγεγραμμένους εκδότες όταν όλη η Ισπανία, που αναφέρεται σε 1 δισ. ισπανόφωνους, σε όλο τον κόσμο έχει 500 εκδότες». Επεξηγεί ότι αν εκδίδεις καλά βιβλία και έχεις περιορισμένα έξοδα, θα μπορέσεις να επιβιώσεις. Μπορεί να έχεις και κέρδη. «Αν πέρυσι πουλούσα 20 αντίτυπα από ένα βιβλίο του Γονατά και φέτος 28, έχω αύξηση 40%». Ακούγεται αστείο, αλλά ένας εκδοτικός οίκος όπου ο ίδιος ο εκδότης είναι επιμελητής, διορθωτής αλλά και κουβαλητής έχει περιορισμένα έξοδα και μπορεί να επιβιώσει, ενώ ένας μεγάλος θα δυσκολευτεί. Θεωρεί ευτυχία ότι δεν μπλέχτηκε με τα επιστημονικά βιβλία, τα οποία «βοήθησαν» να ανδρωθούν 430 εκδοτικοί οίκοι οι οποίοι σήμερα δυσκολεύονται.

Πώς βλέπει την εποχή της κρίσης; «Είναι περισσότερο η εποχή της ακρισίας. Για πολλά χρόνια τώρα κυριαρχεί η μη κρίση. Oταν ο Παναγιώτης Κονδύλης μιλούσε για τη «νέα φτώχεια», τον κορόιδευαν. Το ερώτημα σήμερα είναι πόσο πίσω θα πάμε, στο ’58 ή στο ’63;». Θα αγοράζει ο κόσμος έντυπα βιβλία; Επικαλείται μια παλιότερη στατιστική της ΕΣΥΕ, σύμφωνα με την οποία αυτοί που διαβάζουν 10-20 βιβλία τον χρόνο είναι 9.000, ενώ αυτοί που διαβάζουν πάνω από 20 είναι μόλις 3.000. Σε αυτούς απευθύνεται ο καλός εκδότης. Ο Αιμίλιος Καλιακάτσος πιστεύει ότι το έντυπο βιβλίο δεν κινδυνεύει. Βεβαίως θα αλλάξει το αγοραστικό κοινό, βιβλία θα αγοράζουν μόνον οι «βιβλιοβαρεμένοι», όπως τους χαρακτηρίζει: «Αυτοί θα αγοράζουν όλο και πιο καλά βιβλία, τα βιβλία-σκουπίδια δεν θα έχουν καμία τύχη».

Ο Α. Καλιακάτσος ξεκίνησε την καριέρα του τυχαία, ως τυπογράφος. Από φτωχή ηπειρωτική οικογένεια, ψάχνοντας για δουλειά προσλήφθηκε στο περίφημο τυπογραφείο των Αδελφών Ταρασόπουλων το 1959 στην Ακτή Πρωτοψάλτη. Εκεί γνώρισε τον Εμπειρίκο, τον Ελύτη, τον Σεφέρη. Ο τελευταίος τον είχε προτρέψει να μην ακολουθήσει το επάγγελμα του λογιστή αλλά να γίνει τυπογράφος, εξομολογούμενος ότι αυτό ήταν και το δικό του όνειρο, αν δεν γινόταν συγγραφέας. Αργότερα θα δουλέψει στον Κέδρο με τη Νανά Καλλιανέση, θα συνεργαστεί με τον Φίλιππο Βλάχο στα «Κείμενα», για να στήσει κάποια στιγμή τον δικό του εκδοτικό οίκο.