Η κορύφωση του ελληνικού οικονομικού (και κοινωνικού) δράματος συμπίπτει με την συμπλήρωση 200 ετών από τη γέννηση του Βρετανού συγγραφέα Charles Dickens. Ως γνωστόν, ο Dickens γνώριζε από «πρώτο χέρι» τα προβλήματα που προκύπτουν από την αλόγιστη αύξηση του χρέους. Πράγματι, λόγω των χρεών του πατέρα του, ο Dickens αναγκάσθηκε να αφήσει το σχολείο σε ηλικία μόλις 10 ετών και να εργασθεί σκληρά, στηρίζοντας με αυτό τον τρόπο οικονομικά την οικογένεια του.

Η παιδική εμπειρία του Dickens αποτυπώνεται στο περίφημο μυθιστόρημα «David Copperfield» όπου ο χαρακτήρας Micawber, ζώντας πέρα από τις οικονομικές του δυνατότητες, επέμενε αφελώς να επαναλαμβάνει (σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση) το «κάτι καλό θα ξημερώσει». Καθώς όμως τα χρέη αυξάνονταν και τίποτα καλό δεν ξημέρωνε, ο Micawber αναγκάστηκε να εκφωνήσει την περίφημη ρήση «Ετήσια έσοδα 20 στερλίνες, ετήσια έξοδα 19 στερλίνες, αποτέλεσμα: ευτυχία. Ετήσια έσοδα 20 στερλίνες, ετήσια έξοδα 21 στερλίνες, αποτέλεσμα: μιζέρια». Πόσο λιγότερη θα ήταν η οικονομική μιζέρια στη σημερινή Ελλάδα εαν όλοι μας ακολουθούσαμε κατά γράμμα την παραπάνω (απλή) διαπίστωση του Micawber.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, το 2012 βρίσκει την Ελλάδα σε εξαιρετικά δεινή θέση καθώς αντιμετωπίζει δημόσιο χρέος το οποίο υπερβαίνει το 165% του ΑΕΠ, δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 9% του ΑΕΠ και ύφεση η οποία κατέγραψε 6,8% το 2011. Δεν εκπλήσσει λοιπόν η ανάγκη αναδιάρθρωσης του χρέους και η επιμονή των δανειστών μας για τήρηση όλων των υποχρεώσεων που θα προκύψουν από το «κούρεμα» του χρέους. Πρέπει όμως κάποια στιγμή στο επίκεντρο των συζητήσεων μεταξύ κυβερνώντων και δανειστών αλλά και της κοινωνίας, να βρεθεί και η 5ετής ύφεση της ελληνικής οικονομίας. Τα αίτια της κρίσης πρέπει να ταυτοποιηθούν μακρία από εύκολα καταγγελτικά λόγια και συνομωσίες. Ήδη η ανεργία καταγράφει 21% με τους νέους ανέργους (ηλικίας 15-24 ετών) να προσεγγίζει το πρωτόγνωρο 50% ξεπερνώντας για πρώτη φορά το ποσοστό ανεργίας νέων στην Ισπανία.

Πρόκειται για εν εξελίξει πρόβλημα το οποίο αφορά τόσο την Ελλάδα όσο και το υπόλοιπο της Ευρωζώνης. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι οι εκτιμήσεις του Δ.Ν.Τ. και του ΟΟΣΑ για το 2012 κάνουν λόγο για συρρίκνωση 2,2% στην Ιταλία, 1,7% στην Ισπανία και 3,2% στην Πορτογαλία. Η παραπάνω διαπίστωση ισχύει (σε μικρότερο βαθμό) και για το υπόλοιπο της Ευρωζώνης η οποία σύμφωνα με τις προβλέψεις του Δ.Ν.Τ. βαδίζει προς συρρίκνωση 0,5% το 2012 και αναιμική ανάπτυξη 0,8% το 2013.

Έχοντας τα παραπάνω κατά νου οι συζητήσεις, λόγου χάριν, για επιβολή κυρώσεων έναντι κρατών της Ευρωζώνης (στα οποία το δημοσιονομικό έλλειμμα υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ) χρήζουν άμεσης αναπροσαρμογής λαμβάνοντας σοβαρά υπ’όψιν τον οικονομικό κύκλο. Με την προ των πυλών ύφεση να οδηγεί σε ραγδαία χειροτέρευση της δημοσιονομικής εικόνας (λόγω της μεγάλης απώλειας φορολογικών εσόδων) σε όλη την Ευρωζώνη, είναι άραγε διατεθειμένοι οι ηγέτες της Ευρωζώνης να αγνοήσουν την κοινή λογική επιβάλλοντας κυρώσεις σε πληθώρα χωρών οι οποίες βάσει των σημερινών οικονομικών δεδομένων θα δουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα να ξεπερνούν το 3%; Σε τελική ανάλυση ο Micawber συνετίσθηκε. Γιατί όχι και οι ηγέτες της Ευρωζώνης;

*Ο Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool και ο Θεόδωρος Παναγιωτίδης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης Research Fellow στο Hellenic Observatory του London School of Economics