Κανείς δεν μπορεί να απολαμβάνει επίπεδο ζωής υψηλότερο από εκείνο που επιτρέπει το εισόδημά του. Αν θέλει να υπερβεί τον περιορισμό του εισοδήματός του, τότε πρέπει να κλέψει ή να δανειστεί ή να βρει τρόπους να αυξήσει το εισόδημα. Για πολλές δεκαετίες, οι ελληνικές κυβερνήσεις, αντί να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της χώρας ώστε να αυξηθούν τα εισοδήματα των Ελλήνων, προτίμησαν τον εύκολο δρόμο του δανεισμού και χωρίς περίσκεψη φόρτωσαν στις πλάτες του λαού ένα τεράστιο χρέος.
Το αποτέλεσμα αυτής της άφρονος πολιτικής ήταν να ταλαιπωρείται η ελληνική κοινωνία επί δύο χρόνια με το αγωνιώδες ερώτημα: Πτωχεύουμε ή όχι; και πότε;
Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου την προηγούμενη Κυριακή και τη δανειακή συμφωνία που κατά πάσα πιθανότητα θα υπογραφεί, η Ελλάδα έχει επιτέλους την ευκαιρία μιας δύσκολης, αλλά ομαλής προσγείωσης. Το ερώτημα που βρίσκεται στα χείλη όλων είναι: Τώρα τι κάνουμε;
Εχω τη γνώμη ότι τώρα η προσπάθεια των μελλοντικών κυβερνήσεων πρέπει να στραφεί προς τη θεμελίωση ενός κράτους που θα ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη και θα εξασφαλίζει την κοινωνική ηρεμία και αλληλεγγύη. Βασική προϋπόθεση της επιτυχίας μιας τέτοιας προσπάθειας είναι η τήρηση των νόμων. Οι αρχαίοι Ελληνες και οι Ρωμαίοι είχαν απόλυτο δίκιο όταν επέμεναν να τηρούν τους νόμους όποιοι κι αν ήταν οι νόμοι αυτοί.
Επειδή ο αναγνώστης μπορεί να παρατηρήσει ότι αυτό είναι αυτονόητο, είναι σκόπιμο να προσθέσω ότι εννοώ πρωτίστως την τιμωρία των παρανόμων κάθε τύπου και κάθε επιπέδου. Π.χ., η φοροδιαφυγή και οι πράξεις διαφθοράς στον δημόσιο βίο, που είναι πλέον καθημερινά φαινόμενα, είναι ανάγκη να τιμωρούνται αυστηρά και να εξαλειφθούν αν πρόκειται να έχουμε ελπίδες για μια σημαντική ανάπτυξη της οικονομίας. Ποιος σοβαρός επιχειρηματίας, ποιος επενδυτής, έλληνας ή αλλοδαπός, θα θελήσει να επενδύσει τα κεφάλαιά του σε μια χώρα βουτηγμένη στη διαφθορά και να αντιμετωπίσει τους κινδύνους και την αβεβαιότητα που προέρχονται απ’ αυτήν;
Οταν μια χώρα έχει τόσα προβλήματα όπως η Ελλάδα σήμερα, δεν ξέρεις από πού να αρχίσεις και πού να τελειώσεις για να επιφέρεις θετικές αλλαγές. Εχω τη γνώμη ότι η νομιμότητα και το τέλος της ατιμωρησίας είναι μια καλή αρχή. Βέβαια, η τήρηση των νόμων δεν θα φέρει αυτόματα την ανάπτυξη, αλλά φοβούμαι ότι η ανάπτυξη δεν θα έλθει όσο στη χώρα βασιλεύουν η απάτη, η διαφθορά και η ατιμωρησία. Βέβαια, δεν θέλω να πω ότι η εφαρμογή των νόμων είναι το μοναδικό έργο της κυβέρνησης. Υπάρχουν πολλά άλλα που πρέπει να γίνουν παράλληλα, αλλά αν επρόκειτο να κάνουμε μια λίστα σχεδίων για την ανάπτυξη της χώρας η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι στην κορυφή της λίστας θα έπρεπε να μπει: τήρηση των νόμων.

Ο κ. Θ. Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονoμικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ