Τα άτομα γράφουν ιστορία. Αν ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ενωσης δεν ήταν κάποιος που λεγόταν Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός. Επομένως, ο χαρακτήρας και οι απόψεις του εν αναμονή ηγέτη της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος επισκέπτεται τώρα τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν σημασία.
Το γεγονός ότι ο Σι υπέφερε προσωπικά στην Πολιτισμική Επανάσταση, οι αναθεωρητικές κομμουνιστικές τάσεις του πατέρα του, ο προφανής πραγματισμός του, η ανακάλυψη ότι έχει μια αδελφή στον Καναδά, έναν αδελφό στο Χονγκ Κονγκ και μια κόρη που σπουδάζει με ψευδώνυμο στο Χάρβαρντ, όλα αυτά δείχνουν κάποιον που θα μπορούσε να προωθήσει ουσιαστικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις στην Κίνα και να κατανοήσει καλύτερα τη Δύση.
Το γεγονός όμως ότι έχει αναρριχηθεί στην κορυφή συμμετέχοντας σε όλες τις κυρίαρχες ομάδες στο κομμουνιστικό κατεστημένο, οι στενοί δεσμοί του με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, η αξιοσημείωτη έκρηξή του στο Μεξικό το 2009, όταν κατήγγειλε ότι «κάποιοι ξένοι που βαριούνται, με γεμάτα στομάχια, δεν έχουν τίποτε καλύτερο να κάνουν από το να μας κουνάνε το δάχτυλο», όλα αυτά δείχνουν ότι μπορεί να φυσήξει ένας πιο ψυχρός άνεμος από τα ανατολικά.
Κάθε μικρή φράση και χειρονομία στο ταξίδι του στην Αμερική θα μπει στο μικροσκόπιο με νεο-κρεμλινολογικό ζήλο, για να χαρακτηριστεί είτε μεγάλος μεταρρυθμιστής είτε σκληρός πραγματιστής ή, αναπόφευκτα, «αινιγματικός». Οπως τότε με τον Γκορμπατσόφ, οι δυτικοί ηγέτες μπορούν να πάρουν μια ιδέα για την προσωπικότητά του τώρα αλλά δεν θα ξέρουμε πραγματικά με ποιον έχουμε να κάνουμε ώσπου να κρατήσει γερά το τιμόνι, που σημαίνει το 2013 το νωρίτερο.
Τα άτομα γράφουν ιστορία αλλά δεν τη γράφουν όπως τους αρέσει. Ακόμη και όταν γίνει πρόεδρος, την άνοιξη του 2013, ο Σι θα αντιμετωπίσει πολλαπλούς περιορισμούς. Φαίνεται ότι η Κίνα έχει τώρα μια αυθεντικά συλλογική κομματική ηγεσία, μεγαλύτερη από αυτή που είχε η Σοβιετική Ενωση.
Υπάρχουν τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές εντάσεις τις οποίες θα πρέπει να διαχειριστεί, από το εσωτερικό πρόβλημα χρέους της χώρας και το χάσμα ανάμεσα στις αγροτικές και στις αστικές περιοχές ως τη δυσκολία της απομάκρυνσης από ένα μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται σε τρομακτικό βαθμό στις εξαγωγές.
Επιπλέον η φωνή της κοινής γνώμης ακούγεται όλο και περισσότερο χρησιμοποιώντας τα πάντα, από διαμαρτυρίες στους δρόμους ως μπλογκ όπως το Sina Weibo. Αυτή η φωνή ασκεί συχνά δριμεία κριτική για τη διαφθορά και την κακοδιαχείριση, αλλά μπορεί επίσης να γίνει πολύ εθνικιστική. Και η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν τώρα όλοι οι όροι για μια κλασική αντιζηλία ανάμεσα στις δύο μεγάλες δυνάμεις, στην Κίνα και στις ΗΠΑ, η οποία εκφράζεται με τη συγκέντρωση στρατού στην περιοχή του Ειρηνικού.
Ποια θα πρέπει λοιπόν να είναι η σχέση της Δύσης με την Κίνα και το αντίστροφο;
Ο Κέβιν Ραντ, ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, το ανέλυσε σωστά. Ο κόσμος στην Ευρώπη, είπε, δεν έχει συνειδητοποιήσει πλήρως τι συμβαίνει. Η Κίνα θα αποκτήσει τη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως ως το 2020. Για πρώτη φορά σε 200 χρόνια η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο δεν θα είναι μια δημοκρατία και για πρώτη φορά σε 500 χρόνια δεν θα είναι μια δυτική χώρα.
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας ίσως ξεπεράσουν αυτές των ΗΠΑ το 2025. Και αυτό σε μια περιοχή, την Ασία, που είναι γεμάτη από κάθε λογής στρατηγικές προκλήσεις – από τη διχοτομημένη κορεατική χερσόνησο και τα διαφιλονικούμενα στενά της Ταϊβάν ως την αντιπαράθεση ανάμεσα σε δύο δυνάμεις με πυρηνικά, την Ινδία και το Πακιστάν.
Αντίθετα από ό,τι συνέβαινε τον τελευταίο μισό αιώνα, δεν μπορούμε πλέον να βασιζόμαστε στην ηγεμονία των ΗΠΑ για τη διατήρηση της ειρήνης. Η δημιουργία μιας νέας Pax Pacifica είναι επομένως η μεγάλη στρατηγική πρόκληση των καιρών μας. Η Αυστραλία ως «μια δυτική χώρα στην Ασία» πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Οι ΗΠΑ και η Κίνα πρέπει να είναι έτοιμες για μια συζήτηση σχετικά με τους όρους της παγκόσμιας τάξης στον 21ο αιώνα. Κάθε χώρα πρέπει να παραμείνει πιστή στις δικές της αξίες αλλά να εργαστεί για να δει πού υπάρχει κοινό έδαφος – και πού είναι βιώσιμη η προσαρμογή, ο συμβιβασμός ή απλώς η συμφωνία επί της διαφωνίας.
Αυτό μπορεί να αποτύχει, αλλά θα ήταν εγκληματική τρέλα να μην το επιχειρήσουν. Ετσι ο Σι και ο Μπαράκ Ομπάμα θα έπρεπε τώρα να σχεδιάζουν να κάνουν διακοπές μαζί το καλοκαίρι στις παραλίες της Αυστραλίας με ξεναγό τον Ραντ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ