Λέμε ότι είναι υποβαθμισμένες, τις μνημονεύουμε κουνώντας συγκαταβατικά το σκυμμένο κεφάλι μας, ψελλίζουμε φράσεις «τι να πεις βρε παιδί μου…» και φυσικά δεν κάνουμε τίποτε για την αναβάθμισή τους. Για τις φτωχές γειτονιές μιλώ, της Αθήνας κυρίως, αν και το ίδιο ισχύει για οποιαδήποτε άλλη ελληνική πόλη. Δεν αναφέρομαι φυσικά στις γειτονιές του Κολωνακίου, ούτε του Παλαιού Ψυχικού, ούτε της Κηφισιάς. Αλλά στις γειτονιές στην Αχαρνών, στην Πατησίων, στα Πετράλωνα και στην Καλλιθέα. Εκεί όπου λέξεις όπως πολιτισμός και κουλτούρα είναι πλέον άγνωστες.
Παντού υπάρχουν αυτές οι γειτονιές, σε οποιαδήποτε χώρα, σε οποιαδήποτε μεγαλούπολη του πλανήτη. Το θέμα όμως δεν είναι μόνον να γκρινιάζεις για την κατάντια αλλά να κάνεις και κάτι γι’ αυτό που σε έχει φέρει στο σημείο να γκρινιάζεις. Παράδειγμα, κάτι που αυτή την στιγμή γίνεται στο Βερολίνο, όπου κάθε Φεβρουάριο φιλοξενείται ένα από τα τρία μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου, η κινηματογραφική Μπερλινάλε. Καρδιά του φεστιβάλ είναι η γκλαμουράτη πλατεία Ποτσντάμερ, η οποία κτίσθηκε μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου στο σημείο όπου πριν δεν υπήρχε (στην κυριολεξία) τίποτε καθότι ήταν το No Man’s Land που χώριζε το Δυτικό από το Ανατολικό Βερολίνο.
Η πλατεία Ποτσντάμερ εξελίχθηκε σε μια από τις πιο πλούσιες του Βερολίνου αλλά η Μπερλινάλε, σήμερα, δεν επαναπαύεται στους παλμούς της καρδιάς της. Αντιθέτως εξαπλώνεται σε πολλές γειτονιές των οποίων η μόνη σχέση με το φεστιβάλ είναι ότι βρίσκονται στην ίδια πόλη. Μέσω ενός προγράμματος που στόχο έχει να προτάξει το φεστιβάλ και μαζί του το σινεμά σε ολόκληρη την πόλη, η Μπερλινάλε αξιοποιεί αίθουσες σε κάθε γωνιά του Βερολίνου οι οποίες φυτοζωούν απειλούμενες από τους πολυκινηματογράφους. Αίθουσες στο Κρόιτσμπεργκ, στο Μίτε, στην Σαρλότενμπουργκ, στο Βίλμεσντορφ στο Βάισενσέε και αλλού.
Να λοιπόν που ακόμα και εκεί, στο «τεχνοκρατικό» Βερολίνο, η συνείδηση της οργανωμένης συλλογικότητας και του δίκαιου μοιράσματος όχι μόνον υπάρχει αλλά θριαμβεύει. Γιατί κακά τα ψέματα, το Βερολίνο δεν έχει ανάγκη από τέτοιες «λαϊκές» δραστηριότητες αφού στο κόκκινο χαλί της πλατείας Ποτσντάμερ, κάθε χρόνο περπατούν άνθρωποι όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Μικ Τζάγκερ, η Αντζελίνα Τζολί, ο Τζεφ Μπρίτζες και ο Τζορτζ Κλούνεϊ.
Αυτό είναι ένα ακόμη μάθημα για τους πολιτισμικούς φορείς που πραγματοποιούνται στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν αίθουσες και χώροι σε γειτονιές και των δυο πόλεων που αργοπεθαίνουν. Αίθουσες της Αθήνας όπως (ενδεικτικά) το Καλυψώ στην Καλλιθέα, ο Φοίβος στο Περιστέρι, το Σπόρτινγκ και ο Ατταλος στη Νέα Σμύρνη, το Capitol Ζέφυρος στην Ιουαλιανού με 3ης Σεπτεμβρίου, το Πτι Παλαί στη Ριζάρη του Παγκρατίου, το Τριανόν στην πλατεία Βικτορίας θα μπορούσαν (αν το ήθελαν και αν τους το πρότειναν) να λάβουν κι αυτές μέρος στο παιχνίδι της αγοράς, να αξιοποιηθούν και ναι, γιατί όχι; να χρησιμεύσουν ως φορείς πολιτισμού. Για το καλό όλων.
