Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας Δ.Β.Μ.Θ. και οι άγνωστοι ακόμα σύμβουλοί του φαίνεται πως δεν αγαπούν τον Διόνυσο. Δεν εξηγείται διαφορετικά η υπ’ αριθμ. 124662/Γ2/1-11-2011 (22/12/2011)υπουργική απόφαση με την οποία καταργείται το μάθημα «Στοιχεία Θεατρολογίας» από την Α΄ Λυκείου και υποβιβάζεται το Θέατρο σε δραστηριότητα τέχνης πραγματοποιούμενη από ενδιαφερόμενο εκπαιδευτικό της οικείας σχολικής μονάδας! Έχουμε την πικρή πλέον γνώση ότι όλα τα Υπουργεία ήταν δέσμια συνδικαλιστικών συμφερόντων. Αλλά εν προκειμένω η πάλαι ποτέ μικροπολιτική τείνει να ξεπεράσει τα όρια της κακόγουστης φάρσας. Εάν η κυρία Διαμαντοπούλου υποφέρει από πονόδοντο θα επισκεφθεί οφθαλμίατρο ή εάν οι σύμβουλοί της πάσχουν από αμνησία θα απευθυνθούν σε συμβολαιογράφο;

Επειδή καθ’ όσον γνωρίζω δεν έχει δοθεί καμία επίσημη εξήγηση για τις τραγελαφικές αυτές επιλογές, εντοπίζω τρεις λόγους. Τον πρώτο τον ανέφερα: είναι ο συνδικαλιστικός αλληθωρισμός. Ο δεύτερος είναι ο οικονομικός. Αλλά ποιο οικονομικό όφελος μπορεί να προκύψει μέσα από τη διδασκαλία ενός μαθήματος από άσχετους δασκάλους; Μεσοπρόθεσμα κανένα, μακροπρόθεσμα όμως προκύπτουν πολλές και αμετάκλητες ζημίες. Μου μένει μόνο ένας τρίτος λόγος, ίσως ο πιο πιθανός: η ακηδία λόγω ελλιπούς πληροφόρησης των συμβούλων. Θα σταθώ σε αυτόν υπενθυμίζοντας ορισμένα σημεία, δεδομένα από την εφαρμοσμένη έρευνα και αυτονόητα για τους καλλιτέχνες του θεάτρου και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Και θα το κάνω με δύο ερωτήσεις.

Τι είναι το θέατρο; Δεν είναι απλώς μια περιοχή παραγωγής πολιτισμικών αγαθών, κειμένων, παραστάσεων και καλλιτεχνικών πρακτικών. Είναι αυτό που έκανε τους αρχαίους Αθηναίους να παρακολουθούν τους αντιπολεμικούς αριστοφανικούς Αχαρνής, όταν ο εχθρός βρισκόταν ήδη στη Δεκέλεια. Είναι αυτό που έκανε την έγκλειστη στα ναζιστικά στρατόπεδα να μην τρώει το ξερό ψωμί της, αλλά να το μετατρέπει σε μικρές κούκλες για να ψυχαγωγήσει τις συγκρατούμενές της.

Γιατί το θέατρο είναι αναφαίρετο εκπαιδευτικό αγαθό;

α) Είναι ένα ελεύθερο εργαστήριο κριτικής ανάπλασης του παρελθόντος και αναζωπύρωσής του στο παρόν.

β) Είναι ένα δυναμικό πεδίο επεξεργασίας των κοινωνικών προτύπων και αξιών.

γ) Είναι ένας ισχυρός συναισθηματικός και διανοητικός μηχανισμός διήθησης του κοινωνικού παρόντος και προβολής ενός ανθρώπινου μέλλοντος.

δ) Είναι μία τέχνη που εκκολάπτει το «εμείς», την αμοιβαιότητα, τη συνευθύνη και τη συλλογική δράση.

ε) Είναι ένας σπουδαίος κοινωνικός μηχανισμός που μαθαίνει από τη νηπιακή ηλικία το άτομο να υιοθετεί και να υποδύεται ρόλους, έτσι ώστε να ενσωματωθεί ομαλά στην ομάδα και να εκκοινωνιστεί.

στ) Είναι μία «σκηνή» που φωτίζει τους παιδικούς εφιάλτες, αμβλύνει τις φοβίες και τις ψυχικές διαταραχές, ενισχύει την αυτοπεποίθηση, ανακουφίζει τα ανεπούλωτα τραύματα.

ζ) Είναι ένα σχολείο υψηλής αισθητικής και βιωματικής αγωγής του ατόμου που, ήδη από την αισθησιοκινητική περίοδο, διδάσκει τη σύνθεση όλων των τεχνών επί σκηνής, την αγάπη του ωραίου, της ευρυθμίας, της συμμετρίας, του εαυτού και του άλλου.

η) Είναι ένα σχολείο υψηλής ποιότητας θεατών, δηλαδή ώριμων πολιτών. Οι καλλιεργημένοι θεατές, όπως διδάσκει η ιστορία, είναι συνήθως και οι υπεύθυνοι πολίτες. Τέτοιους θεατές-πολίτες μόνο η εκπαίδευση μπορεί να διαμορφώσει.

Δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε αυτές τις λειτουργίες ούτε σε ανήσυχους φιλολόγους και ιστορικούς ούτε σε φιλοθεάμονες θεολόγους ή γυμναστές. Προκαλώ τους όποιους συμβούλους να με διαψεύσουν.

Χωρίς υποστροφές και περιστροφές, το Υπουργείο οφείλει να προχωρήσει στην πλήρη και οργανική ένταξη των θεατρολόγων στην εκπαίδευση και να εισαγάγει το μάθημα της θεατρικής παιδείας ως υποχρεωτικό σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης και της προσχολικής βαθμίδας − αφού εκεί η θεατρική αγωγή είναι πολύ δραστική.

Το «Νέο Σχολείο» χωρίς το θέατρο δεν είναι νέο και δεν είναι πλήρες σχολείο.

Και κάτι ακόμα, που η κυρία Διαμαντοπούλου ασφαλώς θα θυμάται ως μητέρα: το θεατρικό παιχνίδι αρχίζει με το πρώτο παιδικό χαμόγελο, ενώ το συνδικαλιστικό και το πολιτικό παιχνίδι αρχίζει πολύ αργότερα.

* Ο κ. Γιώργος Π. Πεφάνης είναι Επίκουρος Καθηγητής Θεωρίας του Θεάτρου και του Δράματος στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.