Οι «σκηνές» που ακολουθούν διαθέτουν εσωτερική συνοχή µεταξύ τους και προέρχονται από το ίδιο ακριβώς τοπίο. ∆εν είναι οι µόνες, έχουν όµως µια ισχυρή παρουσία στη διαµόρφωση της χώρας µας.
Σκηνή πρώτη: Το «µορφωτικό κεφάλαιο» συναρτάται µε την πολιτική «εφεδρίνη», δηλαδή µε την επαύξηση της πολιτικής πίεσης και την αγρύπνια. Ως προς τους «νέους», των οποίων το ποσοστό ανεργίας υπερβαίνει το 40%, δεν µπορεί κανένας να µετρήσει µε βεβαιότητα και τον βαθµό γείωσης και απογείωσης που αποκτούν. Τούτο αφορά την κατανόηση της ιδιαιτερότητας των κοινωνιών µας και συνάµα τη σκιαγράφηση των σχεδίων υπέρβασής τους. Χωρίς να καταντούν «αιθεροβάµονες», να ενεργούν ως «χειρουργοί» της ιστορικής µεταβολής µε νυστέρι την ιδέα µιας άλλης κοινωνίας που θα άρει τον ταξικό και ετερόνοµο χαρακτήρα της… Σκηνή δεύτερη: Οι «µεσήλικοι» και οι «συνταξιούχοι», ανήσυχοι από την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αγωνίζονται µε νύχια και µε δόντια να κρατήσουν το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης οικογενειών µεσαίων και χαµηλών εισοδηµάτων. Κι αυτή η ανησυχία τους συνίσταται τόσο στην ανεύρεση µέσων για την οµαλή κληροδοσία των ακινήτων τους στη «νέα γενιά» όσο και για τον τρόπο οριοθέτησης αυτής της υποτιθέµενης «στρέβλωσης» που συνέβαλε στην εγχώρια «κρίση χρέους». Σκηνή τρίτη: Μέσα από τις βιβλιοθήκες, αρκετές από τις οποίες κινδυνεύουν να κλείσουν, προβάλλουν συχνά διανοούµενοι που τους έχουν «προγράψει» όσοι πλουτίζουν στη Wall Street κάθε χώρας, αποκαλούµενοι πρόσφα τα «banksters», και εκείνοι που ειδικεύονται στη βιβλιογραφία για τον ρόλο της αγοράς ακινήτων. Ενας απ’ αυτούς τους «αγνοηµένους» κι ο Βολταίρος που σκηνοθετεί διάλογο φιλοσόφου και υπουργού των Οικονοµικών. Στο ερώτηµα που θέτει ο πρώτος: «Τι είναι ένας φόρος;» ο δεύτερος δείχνει να µην προσέχει και την οικεία απάντηση: «Ο φόρος δεν επιβάλλεται παρά στους πλούσιους. ∆εν µπορείτε να ζητήσετε από τον φτωχό ένα µέρος από το ψωµί που κερδίζει κι από το γάλα που δίνει στα παιδιά του το στήθος της γυναίκας του. Στον φτωχό, στον χειρώνακτα, δεν πάει να επιβάλλονται φόροι. Αντίθετα, µε το να του δίνεται η ευκαιρία να εργαστεί έρχεται να ελπίζει πως µια µέρα θα ’χει την καλή τύχη να πληρώσει και φόρο».
Σκηνή τέταρτη αλλά όχι τελευταία: Αν επιστρέψουµε στο δεύτερο σηµείο, µπορούµε να θυµηθούµε τις διαφωνίες του Μεσοπολέµου και τα επιχειρήµατα όσων αρνήθηκαν και αντίστοιχα όσων συµµερίσθηκαν τη «µοντέρνα πολυκατοικία» ή τα «κουτιά». Ενας από τους δεύτερους, ο Ηλίας Ηλιού, αποπήρε (1937) τους τιµητές των «µοντέρνων οικοδοµών» ως «αντεθνικών» τάχα κατασκευών: «Αµ’ η τρόικα; Τι σου λέει εκείνη η τρόικα! Ισα µε την τρόικα θα βάλω τη σαχλή αεροδυναµική γραµµή µιας κούρσας;». Προφανώς, έστω και µε την άµαξα των τριών αλόγων (και όχι µε τις κλαγγές µιας τριπρόσωπης παρέας ενδοκοµµατικού «συντεχνιασµού», κατά την «κλασική» διατύπωση να «τα κάνουµε όλα µαζί»), θα επανέλθω στη χαρτογράφηση του σχεδόν «βοµβαρδισµένου τοπίου»…
Ο κ. Παναγιώτης Νούτσος είναι καθηγητής της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
