Το 2011 σήµανε το τέλος του ελληνικού ονείρου, όπως αυτό οικοδοµήθηκε στις τελευταίες τρεις δεκαετίες της ευρωπαϊκής διαδροµής µας.

Εισοδήµατα, µισθοί και συντάξεις αποµειώθηκαν, επιχειρήσεις κλονίστηκαν, θέσεις εργασίας χάθηκαν, δραστηριότητες υποχώρησαν, σταθερές, βεβαιότητες και δεδοµένα µιας ζωής ολάκερης γκρεµίστηκαν στους µήνες που πέρασαν.

Η προσγείωση δυστυχώς ήταν ανώµαλη για τους περισσότερους.

Αιφνιδιάστηκαν οι Ελληνες, παρά τα πολλά σήµατα και µηνύµατα της επερχόµενης οικονοµικής κατάρρευσης.

∆εν ήταν προετοιµασµένοι. Το πολιτικό σύστηµα ουδέποτε είπε τα πράγµατα µε το όνοµά τους και ορισµένες εκφράσεις του συνεχίζουν ακόµη να χαϊ δεύουν αφτιά, δεν µπορούν να απαλλαγούν από τα ήθη της Μεταπολίτευσης. Ετσι οι πολίτες αρχικώς οργίστηκαν, στη συνέχεια αντέδρασαν και τώρα προς το τέλος του 2011 µπορεί να πει κανείς ότι έχουν εισέλθει στη φάση της συνειδητοποίησης.

Γνωρίζουν πια ότι το προηγούµενο µοντέλο οικονοµίας και ζωής έχει οριστικά τελειώσει. Και ότι έτσι ή αλλιώς άλλα ήθη θα επικρατήσουν.

Το κράτος θα περιορισθεί, οι µεταβιβαστικές πληρωµές του θα συρρικνωθούν, ο βίος θα γίνει πιο λιτός. Η πλειονότητα των πολιτών έχει πλέον συνείδηση της µεταβολής και αντιλαµβάνεται επίσης ότι χωρίς ίδιες προσπάθειες, χωρίς νέες συλλογικότητες, χωρίς περισσότερη δουλειά, έµπνευση και δεξιότητες δεν πρόκειται να έλθει προκοπή, προσωπική και συλλογική.

Το παρήγορο και ίσως το πιο ελπιδοφόρο είναι ότι ο ελληνικός λαός, παρά τις πολλές αλλοιώσεις που έχει υποστεί, παραµένει ευπροσάρµοστος, κινητικός και φύσει αισιόδοξος. Οι πολίτες δεν παρακολουθούν άπραγοι τα τεκταινόµενα. Αντιδρούν, κινητοποιούνται, αναλαµβάνουν πρωτοβουλίες, ουδείς µένει ακίνητος.

Ηδη σε τούτο τον καιρό της µεγάλης κρίσης εκδηλώνονται, έστω µεµονωµένα, πρωτοβουλίες ξεχωριστές. Σε όλες τις ζώνες οικονοµικής δραστηριότητας, από τη γεωργία και τη µοντέρνα παραγωγή, ως τον τουρισµό και τις άλλες υπηρεσίες αναδεικνύονται καθηµερινά παραδείγµατα προόδου και νέων προσπαθειών που εκπλήσσουν τους πάντες.

Με άλλα λόγια, η κρίση επιδρά και θετικά.Συνειδητοποιεί και επανακαθορίζει τα πρόσωπα.

∆ιαµορφώνονται νέες συνειδήσεις και νέες πεποιθήσεις σε τούτα τα δύσκολα χρόνια.

Οι άνθρωποι ζυµώνονται µε τις δυσκολίες και τις κακουχίες της ζωής, ξαναβρίσκουν τη χαµένη αυτοπεποίθησή τους, κάνουν επιλογές και µαζί απορρίπτουν τα παλιά και ζηµιογόνα.

Υπό αυτή την έννοια, το 2012, µαζί µε τη συµφορά που κληρονοµεί, µπορεί να µεταφέρει και την ελπίδα της αναδηµιουργίας, της ανασυγκρότησης και της µεγάλης αλλαγής, που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος, και ίσως είναι αυτή που τελικώς θα µας εκτινάξει από το µηδέν στο… άπειρο.

akarakousis@dolnet.gr