Η κρίσιµη δηµοσιονοµική κατάσταση και η σοβαρή οικονοµική ύφεση στην οποία βρίσκονται αρκετές χώρες της ευρωζώνης έχουν οδηγήσει πολλούς πολιτικούς και αναλυτές να στρέφονται προς µία λύση «συνολική» και «οριστική», η οποία ονοµάζεται ευρωοµόλογο. Αναµένεται ότι το ευρωοµόλογο θα λύσει όχι µόνον το διττό πρόβληµα της ελληνικής οικονοµίας, αλλά και των άλλων χωρών της ευρωζώνης _ όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ισπανία _ που αντιµετωπίζουν παρόµοια προβλήµατα αλλά όχι στην ίδια ένταση.
Το ευρωοµόλογο δεν υπάρχει προς το παρόν, κανένας δεν γνωρίζει αν θα εκδοθεί, υπό ποίους όρους θα εκδοθεί και τι µέγεθος χρεών θα καλύπτει.
Η πρώτη συζήτηση µεταξύ των ευρωπαίων ηγετών δείχνει ότι είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο θέµα διότι θα απαιτήσει σηµαντικές δηµοσιονοµικού τύπου δεσµεύσεις των µελών της ευρωζώνης, θα επηρεάσει την οικονοµική κατάσταση των χωρών τις οποίες θα καλύψει, όπως και τις διεθνείς αγορές.
Εν τούτοις, είναι σκόπιµο να αναρωτηθεί κάποιος αν η έκδοσή του θα λύσει το δηµοσιονοµικό πρόβληµα της Ελλάδας και δεύτερον τα µακροχρόνια προβλήµατα της ελληνικής οικονοµίας.
Ως προς το πρώτο ερώτηµα, η ακριβής απάντηση είναι δύσκολη διότι δεν γνωρίζουµε υπό ποίους όρους θα εκδοθεί το ευρωοµόλογο. Αν σκοπός του ευρωοµολόγου είναι να προφυλάξει τις χώρες της ευρωζώνης που αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα δηµοσίου χρέους από την κερδοσκοπία και τη χρεοκοπία, τότε η έκδοση του ευρωοµολόγου πρέπει να περιέχει τέτοιους όρους που να εξασφαλίζουν, τουλάχιστον αρχικά, την αναχρηµατοδότηση του συνολικού χρέους. Βέβαια, η εξασφάλιση αυτή δεν µπορεί να είναι χωρίς χρονικά όρια και ποσοτικούς περιορισµούς. Ως προς το δεύτερο, η απάντηση είναι εύκολη, σαφής και είναι αρνητική. Μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήµατα όπως ο µεγάλος και αναποτελεσµατικός δηµόσιος τοµέας, η φοροδιαφυγή, η παραοικονοµία και η άνιση διανοµή του εισοδήµατος δεν µπορούν να λυθούν διά του ευρωοµολόγου. Εν τούτοις η έκδοση του ευρωοµολόγου µπορεί έµµεσα να βοηθήσει στη λύση ορισµένων διαρθρωτικών προβληµάτων υπό την έννοια ότι θα αναγκάσει την εκάστοτε κυβέρνηση να λάβει τα µέτρα που είναι απαραίτητα για την επίλυση αυτών των προβληµάτων.
Με απλά λόγια, το ευρωοµόλογο δεν είναι ο από µηχανής θεός που θα µας βγάλει από το οικονοµικό αδιέξοδο. Η έκδοσή του όµως είναι σηµαντική γιατί θα αποκλείσει το ενδεχόµενο χρεοκοπίας της ελληνικής οικονοµίας, κάτι το οποίο δεν είναι πιθανόν, αλλά και δεν µπορεί να αποκλειστεί. Το βέβαιο είναι ότι οι προϋποθέσεις έκδοσης του ευρωοµολόγου θα αποτελούν µόνιµο περιορισµό υπό τον οποίο θα ασκείται η δηµοσιονοµική πολιτική.
Ο κ. Θ. Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
