Οι εκδηλώσεις διαµαρτυρίας και τα επεισόδια που εξελίχθηκαν την Παρασκευή στις παρελάσεις σε διάφορες πόλεις και γειτονιές της Ελλάδας είναι ίσως πρωτόγνωρες αλλά σίγουρα όχι αναπάντεχες. Οι επιθέσεις, φυσικές και συµβολικές, σε πολιτικούς και εκπροσώπους επίσηµων φορέων έχουν πυκνώσει δυναµικά τους τελευταίους µήνες προκαλώντας ποικίλες συζητήσεις περί της χρήσης και του ρόλου της βίας στις πολιτικές διεργασίες που προκαλούν και θα προκαλέσουν στο µέλλον οι συνθήκες της οικονοµικής και πολιτικής κρίσης στη χώρα µας και διεθνώς.

Τα σηµερινά όµως γεγονότα έχουν, νοµίζω, µια ιδιάζουσα σηµασία καθώς θέτουν µε τον πιο ευδιάκριτο πια τρόπο τη βαθιά κρίση αντιπροσώπευσης της ίδιας της έννοιας του εθνικού, µια κρίση που αναδύεται µέσα από τις συνθήκες της βιοτικής υποβάθµισης και πίεσης που βιώνουµε ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι και ολοένα και εντονότερα.

Οι παρελάσεις της εθνικής επετείου έχουν πάντα µια ιδιαίτερη συµβολική σηµασία, όσο και αν αυτή η λειτουργία τους είχε εξασθενήσει στα πιο πρόσφατα χρόνια. Στις εξαιρετικές συνθήκες που βιώνουµε τις τελευταίες ηµέρες φαίνεται ότι οι παρελάσεις επανέκτησαν ένα σηµαντικό κοµµάτι της συµβολικής τους λειτουργίας και µετατρέπονται για µία ακόµη φορά σε πεδίο µάχης, αντιπαράθεσης και διεκδίκησης µεταξύ διαφορετικών οµάδων που επιδιώκουν δυναµικά να επαναοικειοποιηθούν το νόηµα, το περιεχόµενο και, κυρίως, το δικαίωµα να εκπροσωπούν τόσο την εθνική µνήµη αλλά και το ίδιο το εθνικό συλλογικό υποκείµενο. Οι επίσηµοι εκπρόσωποι της πολιτείας επιµένουν να χρησιµοποιούν µε έµφαση τον όρο «πατρίδα» και τα παράγωγά του κάθε φορά που προσπαθούν να δικαιολογήσουν τις πολιτικές τους πρωτοβουλίες στα διεθνή και εθνικά φόρα. Τα σηµερινά όµως γεγονότα αποδεικνύουν ότι κανείς δεν µπορεί πια να αγνοήσει την κρίση νοµιµοποίησης και εκπροσώπησης που βαθαίνει µε γρήγορους ρυθµούς. Καθώς η πληθύς καταλαµβάνει σήµερα τις εξέδρες των επισήµων, η παρέλαση µετατράπηκε από µουσειακή παραστασιοποίηση της εθνικής µνήµης σε πεδίο πολιτικής διεκδίκησης µε άδηλο προς το παρόν προσανατολισµό. Τι και ποιος (θα) είναι η πατρίδα µας;

Η κυρία Ιωάννα Λαλιώτου είναι επίκουρη καθηγήτρια Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.


ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ