Το προσχέδιο απόφασης της κρίσιμης συνόδου κορυφής των Βρυξελλών προβλέπει πέραν των άλλων την υιοθέτηση από τα κράτη – μέλη της Ευρωπαικής Ενωσης κανόνων ισοσκελισμού των προϋπολογισμών τους μέχρι το τέλος του 2012!

Προφανώς πρόκειται για πρόβλεψη γερμανικής εμπνεύσεως και κουλτούρας, που είναι δηλωτική των διαθέσεων της κυρίας Ανγκελας Μέρκελ, η οποία νοιώθει αρκετά ισχυρή και σίγουρη για την επικράτηση αρχών σιδηράς δημοσιονομικής πειθαρχίας σε ολόκληρη τη Γηραιά ήπειρο.

Η γερμανική εμμονή είναι βιωματική και πηγάζει από τις μνήμες του μεγάλου πληθωρισμού στα χρόνια του μεσοπολέμου πριν την κατάρρευση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.

Με βάση αυτά τα βιώματα επέβαλαν τον ζουρλομανδύα του Μάαστριχτ και με τα ίδια βιώματα καθοδηγούν σήμερα τις εξελίξεις στην Ευρώπη και διαχειρίζονται την κρίση χρέους με τη βεβαιότητα ότι η υιοθέτηση της αρχής του ισοσκελισμού εξασφαλίζει την μακροημέρευση της ευρωζώνης. Γι’ αυτό και αρνούνται οποιαδήποτε ευελιξία στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δεν της επιτρέπονται παρεμβάσεις, ούτε απόκλιση από το νομισματικό στόχο ελέγχου του πληθωρισμού, ωσάν το έργο της να είναι δογματικά αποστολικό, από το οποίο δεν μπορεί να παρεκκλίνει ούτε πόντο.

Ωστόσο, η ιστορική εμπειρία τα αντίθετα φανερώνει. Στην προηγούμενη μεγάλη οικονομική κρίση, το κραχ του 1929 επήλθε ακριβώς λόγω της εμμονής στην αρχή του ισοσκελισμού και της αδυναμίας των τότε κυβερνήσεων να κινηθούν με ευελιξία και να αξιοποιήσουν άλλες δυνατότητες της νομισματικής πολιτικής.

Εκείνη την περίοδο στις ΗΠΑ δόθηκαν μάχες πολιτικές και ιδεολογικές προκειμένου να αρθεί αυτή η τόσο δεσμευτική αρχή που βύθιζε την αμερικανική οικονομία στην ύφεση και δεν προσέφερε άλλες διεξόδους.

Οι τότε συντηρητικοί πολιτικοί θεωρούσαν έγκλημα την παραβίαση αυτού του κανόνα και κομμουνιστές όσους την αμφισβητούσαν.

Τελικώς το κραχ επήλθε και, μόνο υπό την πίεση της καταστροφής και υπό το βάρος των πύρινων λόγων του Ρούσβελτ και του Κέινς, επιβλήθηκε η ανατροπή της.

Η κυρία Μέρκελ και οι γερμανοί πολιτικοί επαναλαμβάνουν σήμερα το λάθος των αμερικανών συντηρητικών του μεσοπολέμου. Νομίζουν ότι επιβάλλοντας την αρχή του ισοσκελισμού των προϋπολογισμών σε ολόκληρη την Ευρώπη θα προστατεύσουν την ευρωζώνη. Δυστυχώς πλανώνται πλάνην οικτράν. Το πιθανότερο που θα συμβεί, αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείνει απαθής και οι προϋπολογισμοί ισοσκελισθούν, να ξεσηκωθούν οι λαοί της Ευρώπης και να διεκδικήσουν την έξοδό τους από την ευρωζώνη.

Οσο δεν αλλάζει ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και δεν αποκτώνται ευελιξίες ανάλογες εκείνων της ομόλογης αμερικανικής ομοσπονδιακής Τράπεζας αποθεμάτων, η ευρωζώνη βαθμιαία θα καταστεί μη υπερασπίσιμη και το χειρότερο: μισητή από τους λαούς της. Και θα είναι αυτό αποτέλεσμα της γερμανικής εμμονής και της αδυναμίας των πολιτικών της να ξεπεράσουν βιώματα και σύνδρομα που τους καταδιώκουν.