Τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος των ΗΠΑ
Μπαράκ Ομπάμα παρουσίασε επιτέλους ένα σοβαρό πακέτο τόνωσης της οικονομίας – το οποίο υπολείπεται αυτού που θα ήθελα να δω, όμως αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Οπως ήταν αναμενόμενο, οι Ρεπουμπλικανοί το μπλοκάρισαν. Το νέο σχέδιο όμως, σε συνδυασμό με τις διαδηλώσεις για την κατάληψη της Γουόλ Στριτ, επηρέασαν τη δημόσια συζήτηση. Αίφνης επικεντρωνόμαστε σε αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολεί εδώ και καιρό: στις θέσεις εργασίας.
Ποιο είναι λοιπόν το σχέδιο των Ρεπουμπλικανών για την απασχόληση; Η απάντηση, σε μεγάλο βαθμό, είναι να επιτρέψουν περισσότερη ρύπανση. Η αποδυνάμωση των περιβαλλοντικών κανονισμών θα κάνει ελάχιστα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά θα μας καταστήσει πιο φτωχούς και πιο άρρωστους.
Θα ήταν λάθος να πούμε ότι όλοι οι Ρεπουμπλικανοί θεωρούν την αύξηση της ρύπανσης ως την απάντηση στην ανεργία. Ο Χέρμαν Κέιν λέει ότι φταίνε οι ίδιοι οι άνεργοι για τα δεινά τους – ισχυρισμός που έγινε δεκτός με χειροκροτήματα στο τελευταίο ντιμπέιτ.
Ο Ρικ Πέρι και ο Μιτ Ρόμνεϊ τοποθετούν τη χαλάρωση της προστασίας του περιβάλλοντος στο κέντρο των οικονομικών τους προτάσεων, όπως και οι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές. Ο Πέρι αναφέρθηκε σε συγκεκριμένο αριθμό – 1,2 εκατ. θέσεις εργασίας -, που βασίζεται σε έρευνα του Αμερικανικού Ινστιτούτου Πετρελαίου η οποία τονίζει τις ευνοϊκές επιπτώσεις στην απασχόληση από την χαλάρωση των περιορισμών στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η ίδια έρευνα βρίσκεται και πίσω από τους ισχυρισμούς των Ρεπουμπλικάνων της Γερουσίας.
Η έρευνα είναι προβληματική γιατί βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον υποτιθέμενο «πολλαπλασιαστικό» παράγοντα, δηλαδή στο ότι κάθε νέα θέση εργασίας στην ενέργεια οδηγεί εμμέσως στη δημιουργία 2,5 θέσεων εργασίας αλλού.
Επιπλέον, αν πάρουμε τους ισχυρισμούς της έρευνας κατά γράμμα, δεν έχουμε και πολλούς λόγους να πιστεύουμε ότι μολύνοντας περισσότερο τον αέρα και το νερό θα λύσουμε τη σημερινή κρίση στην απασχόληση. Η έρευνα προβλέπει λιγότερες από 200.000 θέσεις εργασίας του χρόνου και λιγότερες από 700.000 ως το 2015.
Ας συγκρίνουμε τους αριθμούς αυτούς με μερικούς άλλους: με τα 14 εκατομμύρια Αμερικανών που είναι σήμερα άνεργοι και με τις 1 ως 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας που υπολογίζεται ότι θα δημιουργήσει το σχέδιο του Ομπάμα, όχι στο απώτερο μέλλον, αλλά στο 2012.
Συνεπώς η περισσότερη ρύπανση δεν αποτελεί τον δρόμο προς την πλήρη απασχόληση. Υπάρχουν όμως πιο μακροχρόνια οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από τη μείωση της περιβαλλοντικής προστασίας; Οχι. Οι σοβαρές οικονομικές αναλύσεις θεωρούν ότι χρειαζόμαστε περισσότερη προστασία και όχι λιγότερη.
Το σημαντικό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι τα επιχειρήματα για τον περιορισμό της ρύπανσης δεν βασίζονται σε κάποιου είδους αντιπάθεια για τη βιομηχανική κοινωνία. Η ρύπανση προκαλεί πραγματική, μετρήσιμη βλάβη, ιδίως στην ανθρώπινη υγεία. Και οι ιθύνοντες πρέπει να λάβουν υπ’ όψη τη βλάβη αυτή.
Χρειαζόμαστε περισσότερους πολιτικούς σαν εκείνο τον θαρραλέο κυβερνήτη που υποστήριξε την επιβολή περιβαλλοντικών ελέγχων σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, παρά τις προειδοποιήσεις ότι το εργοστάσιο μπορεί να έκλεινε, επειδή «δεν θα δημιουργήσω ούτε θα διατηρήσω δουλειές που σκοτώνουν ανθρώπους». Ο κυβερνήτης αυτός ήταν ο Μιτ Ρόμνεϊ, το 2003.
Πόσο μεγάλες είναι οι βλάβες αυτές; Νέα έρευνα από το Γέιλ και το Μίντλμπερι Κόλετζ συνδυάζει στοιχεία από διάφορες πηγές για να υπολογίσει το οικονομικό κόστος. Οι εκτιμήσεις δεν είναι συνολικές, εφόσον εξετάζουν μόνο την ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ δεν ασχολούνται με πιο μακροχρόνια ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή. Αλλά ακόμη κι έτσι, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.
Οπως φαίνεται υπάρχουν πολλές βιομηχανίες που προκαλούν περιβαλλοντικές ζημιές πολύ ακριβότερες από το σύνολο των μισθών και των κερδών τους – το οποίο σημαίνει ότι καταστρέφουν αξία αντί να δημιουργούν. Οπως λένε και οι συντάκτες της έρευνας, το ότι μια βιομηχανία προκαλεί μεγάλη περιβαλλοντική βλάβη σε σύγκριση με την οικονομική της απόδοση δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι πρέπει να κλείσει, αλλά ότι οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί δεν είναι αρκετά αυστηροί.
Οι Ρεπουμπλικανοί, βεβαίως, έχουν ισχυρό κίνητρο για να ισχυρίζονται το αντίθετο: οι βιομηχανίες που μολύνουν περισσότερο είναι συγκεντρωμένες στον τομέα της ενέργειας και των φυσικών πόρων ο οποίος χρηματοδοτεί αφειδώς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Ομως η πραγματικότητα λέει ότι η αύξηση της ρύπανσης δεν θα λύσει το πρόβλημα της απασχόλησης. Θα μας κάνει απλώς πιο φτωχούς και πιο άρρωστους.
