Η υπόθεση της Αμάντα Νοξ ήταν ίσως η πιο πολυδιαβασμένη ιστορία τον τελευταίο μήνα στον παγκόσμιο Τύπο, μετά φυσικά τον θάνατο του Στιβ Τζομπς. Η ιστορία της είναι λίγο-πολύ γνωστή. Καταδικάστηκε πριν από τέσσερα χρόνια για τον φόνο στενής της φίλης και συμφοιτήτριάς της στην Ιταλία.

Ο Τύπος είχε παίξει καθοριστικό ρόλο προβάλλοντας την εικόνα μιας αδίστακτης «διαβολογυναίκας» που έλεγε ψέματα για να ελαφρύνει τη θέση της. Πριν από μία εβδομάδα η Αμάντα Νοξ στην αναθεώρηση της δίκης της αθωώθηκε και αφέθηκε ελεύθερη. Ο Τύπος έπαιξε και πάλι καθοριστικό ρόλο, καθώς αυτή τη φορά προέβαλε την εικόνα μιας γλυκιάς και συμπαθητικής νέας γυναίκας που την έμπλεξαν οι αστυνομικοί και της οποίας η ζωή καταστράφηκε από μια αυθαίρετη καταδίκη, η οποία δεν στηρίχθηκε σε κανένα σοβαρό στοιχείο.

Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι τι μεσολάβησε. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν σε αμερικανικές εφημερίδες, την επομένη σχεδόν της αρχικής της καταδίκης ο πατέρας της προσέφυγε σε έναν ειδικευμένο οίκο δημοσίων σχέσεων που ανέλαβε το έργο να αλλάξει την εικόνα της κόρης του στα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Χρειάστηκε να υποθηκεύσει το σπίτι του – οι πληροφορίες αναφέρουν αμοιβές εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων -, η προσπάθεια ωστόσο στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία.

Ο πατέρας της Νοξ – και για τη συζήτησή μας δεν έχει τόσο σημασία αν ήταν πράγματι αθώα η κόρη του ή όχι, όπως επιμένουν πολλοί στην Ιταλία – έκανε στην πραγματικότητα αυτό που γνωρίζουν όλοι όσοι έχουν διοικήσει μια μεγάλη εταιρεία. Σε υποθέσεις καταστροφής, όταν τίθεται θέμα κατανομής ευθυνών, έχει τεράστια σημασία το πώς παρουσιάζεται το πρόβλημα στην κοινή γνώμη. Η διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο μιας εταιρείας δεν έχει σχέση με το όποιο συμβάν καθαυτό, αλλά με την ικανότητά της να δείξει ότι έκανε τα πάντα για να το αποφύγει και ότι είναι έτοιμη να αναλάβει τις ευθύνες της και να περιορίσει όσο γίνεται το κοινωνικό κόστος της αβελτηρίας της.

Η «διαχείριση των κρίσεων» έχει γίνει αντικείμενο επιστημονικών μελετών και ολοκληρωμένων στρατηγικών περιορισμού της ζημιάς καθώς όλοι, από τις αεροπορικές εταιρείες ως τις εταιρείες… ανθρακούχου νερού, είναι έτοιμοι να ξοδέψουν εκατομμύρια για να γλιτώσουν πολύ περισσότερα.

Τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο ισχύει και για τις χώρες. Ενα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της Ελλάδας είναι η πολύ κακή εικόνα μας στο εξωτερικό, και το πληρώνουμε ακριβά. Η κυρία Μέρκελ θα μπορούσε να είναι πολύ πιο ανεκτική αν οι ψηφοφόροι της υποστήριζαν την ανάγκη βοηθείας προς τους Ελληνες. Δεν το κάνουν. Αντιθέτως, έχει εδραιωθεί η πεποίθηση ότι μας πληρώνουν για να κάνουμε περισσότερες διακοπές από αυτούς και να βγαίνουμε νωρίτερα στη σύνταξη. Ετσι, για κάθε ευρώ βοηθείας είναι υποχρεωμένη να παίρνει υπόψη της τους πολιτικούς συσχετισμούς, και μάλιστα σε προεκλογική ουσιαστικά περίοδο, και να καταφεύγει σε κάθε είδους πολιτικές μανούβρες.

Το ίδιο φυσικά έγινε με τη Φινλανδία, όπου η διασφάλιση και η παροχή εγγυήσεων για τα δάνεια που θα μας δώσουν έγιναν κεντρικό θέμα στις εκλογές, αλλά σε μικρότερο βαθμό και σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης όπου πλέον η πλειονότητα της κοινής γνώμης θεωρεί πεταμένα χρήματα τη βοήθεια προς την Ελλάδα.

Θα περίμενε κανείς ότι το ζήτημα θα μας απασχολούσε ως χώρα. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πείσουμε τους Ευρωπαίους ότι τα ανθελληνικά στερεότυπα είναι πραγματικά. Η εικόνα του χάους από τις αλλεπάλληλες απεργίες, αλλά και η ανελέητη φαγωμάρα των κομμάτων προκαλούν κατάπληξη στους εταίρους μας και ερωτήματα του τύπου «μα, δεν θέλετε να σωθείτε;». Οσο για την κυβέρνηση, ούτε της πέρασε από το μυαλό να παρέμβει ενεργητικά στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης με τρόπους που οι πάντες γνωρίζουν. Αντιθέτως, άφησε την «Bild» να βυσσοδομεί σε βάρος μας χωρίς ούτε καν τις συνηθισμένες τυπικές απαντήσεις.

Ας είναι. Ο,τι δεν κάνουμε εμείς το κάνουν άλλοι, σε βάρος μας. Στη Σλοβακία μια διαφήμιση μπίρας ξεκινά δείχνοντας έναν κοιλαρά στην παραλία με τον αφηγητή να λέει: «Το να θες να δανείζεσαι από όλους, αυτό είναι το να είσαι Ελληνας». Στη συνέχεια εμφανίζεται ένας λεπτός άνδρας που κουνάει το κεφάλι του δεξιά και αριστερά και ο αφηγητής συνεχίζει: «Το να μη θες να δανείζεις κανέναν, αυτό είναι το να είσαι Σλοβάκος».

Τι μας νοιάζει η Σλοβακία, μπορεί να πείτε. Ε, λοιπόν, είναι η μία από τις δύο χώρες που δεν έχουν ψηφίσει ακόμη τη βοήθεια προς την Ελλάδα. Και αντιδρά έντονα στην ιδέα τού να δανείσει μια χώρα με τόσο υψηλότερο μέσο μισθό από τον δικό της!