Θα πάρω το μυθιστόρημα Ελευθερία του Τζόναθαν Φράνζεν (μετάφραση Ρένα Χατχούτ, Εκδόσεις Ωκεανίδα). Δεν είναι απλώς ένα μυθιστόρημα για την Αμερική της εποχής του Μπους του νεότερου, όπως κωδικοποιημένα και απλοποιημένα γράφτηκε. Είναι μια πολυεπίπεδη αφήγηση όπου το βάρος δίδεται στους ήρωες-εκπροσώπους μιας σύγχρονης κοινωνίας και στην αριστοτεχνική ψυχογράφησή τους. Δεν είναι ένα μυθιστόρημα-ντοκουμέντο, όπου η όποια πλοκή είναι πρόφαση. Η πλοκή κυριαρχεί και αυτήν παρακολουθεί ο αναγνώστης. Φυσικά στο φόντο υπάρχει η σύγχρονη αμερικανική κοινωνία, κυρίως αυτή των Ανατολικών Πολιτειών. Μαζί με τις σχέσεις, τις συγκρούσεις, τα πάθη, τους έρωτες, την εκδίκηση, τη μεταμέλεια των ηρώων, παρακολουθούμε την πολιτική, την οικολογία, την προετοιμασία και τον πόλεμο στο Ιράκ, την Αμερική των εταιρειών, τον κυνισμό, την ποπ-ροκ μουσική, τα μίντια, το δίπολο πόλη – ύπαιθρος, που στις ΗΠΑ έχει άλλες διαστάσεις απ΄ ό,τι στην Ευρώπη. Ο Φράνζεν κάνει βαθιά βουτιά στον ρεαλισμό- και μαζί του κι εμείς. Βαρεθήκαμε το μεταμοντέρνο. Επιτέλους, μια εξαιρετική ρεαλιστική αφήγηση. Απ΄ αυτή την άποψη δεν είναι τυχαία η σύγκριση του μυθιστορήματος του Φράνζεν με το ευρωπαϊκό ρεαλιστικό μυθιστόρημα του 19ου αιώνα, κυρίως το ρωσικό. Η αμερικανική κριτική χαρακτήρισε τον Φράνζεν «αμερικανό Τολστόι». Δεν μας ενδιαφέρει η υπερβολή. Ας κρατήσουμε την επιστροφή στον ρεαλισμό.
Θα πάρω μαζί μου το μυθιστόρημα του Γιόζεφ Ροτ Η ομολογία ενός δολοφόνου (μετάφραση Μαρία Αγγελίδου, Εκδόσεις Αγρα). Θεωρώ τυχερό τον εαυτό μου που κάθε καλοκαίρι παίρνω μαζί μου ένα μεταφρασμένο βιβλίο του Ροτ. Η μεσοπολεμική Ευρώπη με τα άγχη της, τις συνωμοσίες της, τους έρωτές της, τους εξόριστους, τους πράκτορες, τους απόκληρους συμπυκνώνεται από τον Ροτ μέσα στην ατμόσφαιρα μιας ρωσικής ταβέρνας στο Παρίσι. Οταν διαβάζω τον Ροτ είναι σαν να διασχίζω ένα τοπίο πυκνής ομίχλης για να βρεθώ σε ένα καθαρό ξέφωτο. Το ίδιο αισθάνομαι και με αυτό το βιβλίο. Η ατμόσφαιρα του Ροτ με οδήγησε στην ανακάλυψη ενός συγγραφέα που δεν τον είχα προσέξει παλαιότερα. Είναι ο Λέο Πέρουτς και το μυθιστόρημά του Ο μαιτρ της Δευτέρας Παρουσίας (μετάφραση Ρόζα Ιωαννίδου, Εκδόσεις Κίχλη). Εβραίος, γεννημένος και αυτός στην Αυστροουγγαρία, γράφει στα γερμανικά και αναδεικνύει, μέσα από μια εντελώς προσωπική προσέγγιση του θρίλερ, τον βίαιο, σκοτεινό, καταθλιπτικό αλλά και γοητευτικό κόσμο του θεάτρου και των καφενείων της Βιέννης στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο Πέρουτς είναι ο συγγραφέας που ο Βάλτερ Μπένγιαμιν θα έπαιρνε μαζί του στις διακοπές.
Φυσικά θα πάρω μαζί μου το μυθιστόρημα του Ζορζ Σιμενόν Οι άγνωστοι μέσα στο σπίτι (μετάφραση Αργυρώ Μακάρωφ, Εκδόσεις Αγρα). Χωρίς Μαιγκρέ αλλά με δυνατή αστυνομική πλοκή, ο Σιμενόν παρουσιάζει μια κοινωνία παρακμής στη Γαλλία, στις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τα καλύτερα μυθιστορήματά του.
Θα πάρω μαζί μου το μυθιστόρημα του Αλαν Φερστ Οι κατάσκοποι των Βαλκανίων (μετάφραση Χριστιάννα Σακελλαροπούλου, Εκδόσεις Πατάκη). Ο αμερικανός συγγραφέας πετυχαίνει να δώσει θαυμάσια την ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης, την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η πόλη δεν έχει χάσει ακόμη τον κοσμοπολιτισμό της και έχει ακόμη τη γοητεία του Οριάν Εξπρές. Υπάρχει ακόμη ένας λόγος που μου άρεσε αυτό το βιβλίο: οι συνειρμικές αναφορές στον Ερικ Αμπλερ και στο μυθιστόρημά του Η μάσκα του Δημήτριου.
Θα πάρω ακόμη το δοκίμιο του Ραφαέλε Σιμόνε Το μειλίχιο τέρας:Γιατί η Δύση δεν πηγαίνει προς τα αριστερά (μετάφραση Μιχάλης Μητσός, Εκδόσεις Πόλις). Ο ιταλός διανοούμενος μας δείχνει πώς η μαζική κουλτούρα εξουδετερώνει κάθε διεκδίκηση και πώς κατορθώνει να αλλοτριώνει τα κοινωνικά κινήματα. Θα πάρω, τέλος, το βιβλίο της Βασιλικής Γεωργιάδου Η άκρα Δεξιά και οι συνέπειες της συναίνεσης: Δανία,Νορβηγία,Ολλανδία,Ελβετία,Αυστρία, Γερμανία (Καστανιώτης)για να προσπαθήσω να κατανοήσω το μακελειό στη Νορβηγία.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
