Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια συνεισφορά στην συζήτηση για το δημόσιο χρέος. Ήδη, συζητείται η έκδοση νέων ομολόγων που θα έχουν ως εγγύηση περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου. Ωστόσο θεωρώ πως και αυτό το βήμα δεν επαρκεί, και πως θα πρέπει να πάψουμε να θεωρούμε ταμπού την καθαρή πώληση δημοσίων εκτάσεων, αντί για υβριδικές λύσεις τόπου επιφανείας.

Υπενθυμίζω πως η πώληση γης ακόμα και με μετάβαση εθνικής κυριαρχίας, (που δεν αλλάζει βέβαια με απλή πώληση σε ιδιώτες) ήταν κάτι αυτονόητο τον 19ο αιώνα.Το 1803 οι ΗΠΑ αγόρασαν την Λουϊζιάνα, το 1819 την Φλώριδα και το 1848 (συμφωνία Guadelupe – Hidalgo) την Καλιφόρνια, αντί 15 εκ. δολλαρίων, όλες από τους Ισπανούς. Το 1867 αγόρασαν την Αλάσκα από την Ρωσία, αντί 7,2 εκ. δολλαρίων (2 σεντς το στρέμμα!). το 1878 η Οθωμανική αυτοκρατορία παραχώρησε την Κύπρο στην Μ. Βρετανία με αντάλλαγμα την προστασία της από τις επεκτατικές βλέψεις της Ρωσίας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις δεν έχουμε μόνο πώληση κρατικής γης (δηλαδή απλά αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος) αλλά αλλαγή εθνικής κυριαρχίας.

Στον 21ο αιώνα, η πώληση περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου είναι επίσης πολύ συνηθισμένη και αυτονόητη σε παγκόσμιο επίπεδο: Η κομμουνιστική Κίνα ανακοίνωσε φέτος την πώληση 1200! νησιών της, η Πολιτεία της Καλιφόρνια (που αντιμετωπίζει επίσης πρόβλημα δημοσίου χρέους και δεν μπορεί να αυξήσει την φορολογία λόγω της περίφημης πρωτοβουλίας 13 που την εμποδίζει) πουλά πολλά ακίνητα του δημοσίου, ενώ σε τεύχος του Economist του Μαρτίου 2011 το γαλλικό κράτος διαφήμιζε την πώληση πύργου στην περιοχή του Παρισιού, ενώ όπως δημοσίευσε «το Βήμα», πολλές ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς καν να έχουν δημοσιονομικό πρόβλημα, όπως η Φινλανδία, πουλούν νησιά τους.

Ως τάξη μεγέθους, αν π.χ. η Ελλάδα τιτλοποιούσε π.χ. 1 εκ. στρέμματα δημοσίων εκτάσεων ακόμα και στην πολύ χαμηλή μέση τιμή των 10.000 € το στρέμμα, το συνολικό ποσό της τιτλοποίησης θα ήταν 10 δισ., πολύ περισσότερο από τα 7 δισ. της αξίας συμμετοχής του δημοσίου σε όλες τις επιχειρήσεις.

Οι δανειστές που θα λάμβαναν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία ως αποπληρωμή τμήματος του χρέους προφανώς θα τα τιτλοποιούσαν και θα τα διάθεταν στην αγορά. Αν θέλαμε ως χώρα, θα μπορούσαμε ακόμα και να προβλέπαμε μελλοντική επαναγορά αυτών των εκτάσεων σε προσυμφωνημένες τιμές. (κάτι σαν first option).

(Η συνολική έκταση της Ελλάδας είναι 132.500 τ.χλμ. ή 132,5 εκ. στρέμματα. Αν και η ακριβής έκταση που ανήκει στο δημόσιο δεν είναι γνωστή, είναι πάντως πολλαπλάσια του 1 εκ. στρεμμάτων).

Η πρότασή μου έτσι έχει δυο βήματα: Το πρώτο είναι η πώληση περιουσίας πάνω από 50 δισ. με γρήγορους ρυθμούς μέχρι το τέλος του 2012. Αν πετύχει, θα μπορούσε να μας οδηγήσει στις ανοιχτές αγορές το 2013, αντί για την λύση του ESM.

Αν δεν πετύχει, το δεύτερο βήμα θα ήταν να γίνει συμφωνία με τους πιστωτές μας να πληρωθούν για μέρος του χρέους με παραχώρηση (πώληση) περιουσίας του δημοσίου. Αν π.χ. αυτό έφτανε τα 100 δισ. θα κατέβαζε το χρέος στα 250 δισ. (που είναι 100% του σημερινού ΑΕΠ, άρα διαχειρίσιμο) 100 δισ. αντιστοιχούν σε 30% μείωση του δημοσίου χρέους. Η λύση αυτή προσφέρει δυο πλεονεκτήματα: Η πληρωμή σε «είδος» των πιστωτών ενισχύει την αξιοπιστία (γιατί δεν πρόκειται για πλήρη χρεοκοπία ή κούρεμα) και μας επιτρέπει να ξαναβγούμε στις αγορές. Επιπλέον, οι πιστωτές που θα αποκτήσουν τα ελληνικά ακίνητα θα τα εκμεταλλευτούν με το καλύτερο δυνατό τρόπο, δημιουργώντας απασχόληση, εισοδήματα και ανάπτυξη, σε αντίθεση με το ελληνικό δημόσιο σήμερα. Για να είναι αντικειμενική και αποδεκτή η λύση αυτή, το ελληνικό κράτος μπορεί να αναθέσει την εκτίμηση της αξίας των ακινήτων σε διεθνής εξειδικευμένους οίκους.

Τέλος δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες ως προς την καθαρή πώληση γης: Αν τα πράγματα δεν εξελιχθούν ευνοϊκά οι πιστωτές μας (ΕΕ, ΔΝΤ και ΕΚΤ) θα μας πιέσουν να πάμε σε καθαρές λύσεις πώλησης. Άλλωστε, δεν θα είναι κάτι που έτσι κι αλλιώς δεν κάνουν και τα ίδια τα άλλα κράτη της ΟΝΕ, όπως η Γαλλία κλπ. με τα παραδείγματα που ανάφερα πιο πάνω.

Ο Νίκος Κ. Κυριαζής είναι καθηγητής του Οικονομικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας