ΤΟ ΒΗΜΑ – The Project Syndicate

Η Ευρώπη έχει βυθιστεί σε συνταγματική κρίση. Κανείς δεν φαίνεται να έχει τη δύναμη να επιβάλει μια λογική λύση για την κρίση χρέους των χωρών της περιφέρειας της ευρωζώνης. Αντί να αναδιαρθρώσουν το τεράστιο χρέος της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας, οι πολιτικοί ασκούν πιέσεις για όλο και μεγαλύτερα πακέτα σωτηρίας με όλο και λιγότερο ρεαλιστικούς όρους λιτότητας. Δυστυχώς, δεν «κλωτσάνε απλώς το κονσερβοκούτι στην κατηφόρα», αλλά ωθούν μια ολόκληρη χιονοστιβάδα από τις πλαγιές ενός βουνού.

Είναι αλήθεια ότι, προς το παρόν, το πρόβλημα είναι ακόμη οικονομικώς διαχειρίσιμο. Η ανάπτυξη στην ευρωζώνη είναι αξιοπρεπής, και οι χώρες της περιφέρειας αντιπροσωπεύουν μόνο το 6% του ΑΕΠ της ευρωζώνης. Αλλά επιμένοντας πεισματικά ότι αυτές οι χώρες αντιμετωπίζουν απλώς μια κρίση ρευστότητας, οι αξιωματούχοι του ευρώ θέτουν σε κίνδυνο ολόκληρο το σύστημα. Μεγάλες οικονομίες της ευρωζώνης όπως η Ισπανία και η Ιταλία έχουν τα δικά τους τεράστια προβλήματα χρέους, ιδίως με δεδομένη την αναιμική ανάπτυξη και την προφανή έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται είναι να αρχίσει ο κόσμος να πιστεύει ότι οι μεταρρυθμίσεις και η οικονομική αναδιάρθρωση μπορούν να περιμένουν.

Μπορεί η Ευρώπη να σταθεί τυχερή; Υπάρχει περίπτωση να διαλυθεί χωρίς να βλάψει κανέναν, και προτού αποκτήσει νέα δυναμική, αυτή η χιονοστιβάδα του χρέους, της δυσλειτουργίας και της αμφιβολίας;

Εν μέσω τόσο μεγάλης αβεβαιότητας, τα πάντα είναι πιθανά. Αν η ανάπτυξη στην ευρωζώνη ξεπεράσει θεαματικά τις προσδοκίες τα επόμενα χρόνια, οι ισολογισμοί των τραπεζών θα ενισχυθούν και οι τσέπες των γερμανών φορολογουμένων θα γίνουν πιο βαθιές. Οι περιφερειακές χώρες μπορεί να έχουν αρκετή ανάπτυξη ώστε να φέρουν σε πέρας τις φιλόδοξες δεσμεύσεις τους για λιτότητα.

Αλλά η σημερινή στρατηγική είναι πιθανότερο να οδηγήσει σε μια άτακτη αναδιάρθρωση. Γιατί θα έπρεπε ο ελληνικός λαός (και ο ιρλανδικός και ο πορτογαλικός) να δεχθεί χρόνια λιτότητας και χαμηλής ανάπτυξης για χάρη της ενίσχυσης των τραπεζικών συστημάτων της Γαλλίας και της Γερμανίας;

Το ΔΝΤ έχει υπάρξει ήδη εξαιρετικά γενναιόδωρο προς τις χώρες της περιφέρειας, αλλά δυστυχώς, ένα γενναιόδωρο ΔΝΤ είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται αυτή τη στιγμή η Ευρώπη. Με την συνταγματική κρίση της, έχουμε φτάσει ακριβώς στη στιγμή που το ΔΝΤ χρειάζεται να βοηθήσει την ευρωζώνη να πάρει τις σκληρές αποφάσεις που δεν μπορεί να πάρει από μόνη της. Το Ταμείο πρέπει να δημιουργήσει προγράμματα για την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ελλάδα που θα αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητα, θα μειώσουν το χρέος και θα τους προσφέρουν ρεαλιστική ελπίδα για την επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη.

Το τέλος της κρίσης είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Αλλά είναι απίθανο να επιβιώσει για πολύ ακόμη το κοινό νόμισμα χωρίς μια αποφασιστική κίνηση προς μια πολύ πιο ισχυρή δημοσιονομική ένωση.

Ο Κένεθ Ρόγκοφ είναι καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.