Τεντώνουν τον δάκτυλο, συγκεκριμένα τον δείκτη, και αρχίζουν συστάσεις: τα Πανεπιστήμια πρέπει να έχουν στόχο, ο Κοσμήτωρ πρέπει να διορίζεται, οι φοιτητές πρέπει να ξεμπερδεύουν στην τετραετία. Οι συμβουλάτορες είναι καθηγητές, πρόεδροι σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής. Αποδέχτηκαν την πρόταση του υπουργείου Παιδείας να αξιολογήσουν τα ελληνικά πανεπιστήμια. Εννέα καθηγητές λοιπόν, εννέα εισαγόμενες γλαύκες, συνέταξαν έκθεση δέκα σελίδων με σαφή προσανατολισμό.

Το Πανεπιστήμιο, όπως αποφαίνονται, μπορεί να γίνει κινητήριος δύναμη της οικονομίας. Στο Πανεπιστήμιο δεν πάει ο νέος να πολιτικολογήσει. Στο Πανεπιστήμιο δεν έχει θέση ο εργαζόμενος φοιτητής. Στο Πανεπιστήμιο πρέπει να ενθαρρύνεται η επιχειρηματικότητα. Δεν θα κρίνουμε την μπαναλιτέ των επισημάνσεων ούτε την ροπή της Επιτροπής στην ηθικολογία (πρέπει, λένε, να φτιαχτούν κανόνες συμπεριφοράς για διδάσκοντες, διοικητικούς και φοιτητές πάνω σε «ευρύ φάσμα ηθικών αρχών»). Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ότι το υπουργείο Παιδείας μοιάζει στραμμένο στην επικοινωνία και όχι στην μόρφωση.

Θα εξηγηθούμε προσπερνώντας το περιεχόμενο της περιλάλητης έκθεσης. Εστιάζουμε αρχικά στον τρόπο με τον οποίο εξήγαγε συμπεράσματα αυτή η Επιτροπή. Συγκροτήθηκε στα τέλη του Σεπτεμβρίου 2010 και τροφοδοτήθηκε με απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποτελεσματικότητα της δημόσιας χρηματοδότησης στα ανώτατα ιδρύματα.

Επιπροσθέτως ενημερώθηκε από «κείμενο διαβούλευσης», δηλαδή από συζητήσεις στελεχών του Υπουργείου. Τον Δεκέμβριο πέντε μέλη της Επιτροπής έκαναν μια σύντομη επίσκεψη στην Ελλάδα όπου συνομίλησαν με την υπουργό κυρία Αννα Διαμαντοπούλου, με συνεργάτες της, με κάποιους επιλεγμένους πρυτάνεις, με εκπροσώπους κομμάτων. Αναμάσησαν δηλαδή να αναμασημένα. Στη συνέχεια μηρύκασαν τα αναμασήματα και παρέδωσαν το δεκασέλιδο που θα μπορούσε να έχει τίτλο «Η τυραννία του αυτονόητου/ Όσα γνωρίζουν και οι πέτρες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση».

Η κυρία Διαμαντοπούλου χρησιμοποίησε την έκθεση με στρατηγικό σχεδιασμό. Την παρουσίασε στα μέσα ενημέρωσης ως κάτι περισπούδαστο, που επιβεβαιώνει τις δικές της θέσεις. Αν θεωρούμε ότι υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός είναι επειδή πολύ πρόσφατα παρουσιάστηκε και δημοσκόπηση για τα πανεπιστήμια. Εκεί να δείτε επιβεβαίωση. Το 80% των ερωτηθέντων θέλει μεταρρύθμιση. Ρωτήθηκαν περί τα 2.000 άτομα, οι μισοί εκ των οποίων ήταν εντελώς άσχετοι με την εκπαίδευση. Μπορούμε να φανταστούμε ερωτήσεις για μια δημοσκόπηση με εντολέα την κυρία Διαμαντοπούλου: «Θέλετε άρση του ασύλου για να μην πληρώνετε τα σπασμένα των αναρχικών;», «Να κλείσουν σχολές για να μειωθούν οι δαπάνες;». Απαντά ένα τυχαίο δείγμα, ένα αφηρημένο σύνολο, η κοινωνία γενικώς. Κατόπιν τα στοιχεία διοχετεύονται στον Τύπο και η υποτιθέμενη «κοινή γνώμη» διαχέεται. Ιδού λοιπόν ένα ολοκληρωμένο επικοινωνιακό πακέτο: η κυρία Διαμαντοπούλου θεσμοθετεί βάσει όσων ζητεί ο λαός και οι κουκουβάγιες της αλλοδαπής βάζουν τον σφραγιδόκηρο.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός της κυρίας Διαμαντοπούλου είναι ξεκάθαρα επικοινωνιακός. Αν το Πανεπιστήμιο είναι διαλυμένο, οι διδάσκοντες παγιδευμένοι, οι δαπάνες υψηλότατες (όπως αναφέρει η έκθεση την οποία παράγγειλε η υπουργός), αν η κοινή γνώμη ζητεί επιτακτικά την μεταρρύθμιση (όπως προκύπτει από τη δημοσκόπηση που πλήρωσε η υπουργός) τότε το νομοσχέδιο που απεργάζεται εμφανίζεται ως σωτήριο. Ας κλείσουμε όμως με μια παρατήρηση ορνιθολογικού ενδιαφέροντος: στην οικογένεια της κουκουβάγιας ανήκει και ο μπούφος.