Η παρατεταμένη κρίση της οικονομίας επενεργεί βαθύτατα στο κοινωνικό σώμα, επηρεάζει τις ιδέες, τις αντιλήψεις και τις διαθέσεις των πολιτών, διευρύνει την αμφισβήτηση, μεταβάλλει σε κάθε περίπτωση το πολιτικό περιβάλλον, δοκιμάζει και εντέλει προκαλεί τις ηγεσίες των κομμάτων.
Το εκλογικό σώμα έχει χάσει την πίστη του και εμφανώς πια δείχνει ότι κινείται δυναμικά, ξεπερνώντας τις παραδοσιακές «γραμμές». Και κατά τα φαινόμενα είναι έτοιμο να σπάσει ιστορικούς και άλλους δεσμούς με κόμματα και δυνάμεις.
Οι τελευταίες απόπειρες των δημοσκοπικών εταιριών να προσεγγίσουν το νέο εκλογικό σώμα είναι εμφανώς ατελείς, οι μετρήσεις έχουν δομικό πρόβλημα, δεν μπορούν να προσεγγίσουν τις διαθέσεις σχεδόν του ενός τρίτου του εκλογικού σώματος και γι’ αυτό πολλοί τις θεωρούν αντιεπιστημονικές, αμφισβητώντας τα αποτελέσματά τους.
Και δικαίως αφού τα προκύπτοντα εκλογικά ποσοστά των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων μόλις ξεπερνούν το 40%, τη στιγμή που η αδιευκρίνιστη και λευκή ψήφος κινείται στο όριο του 35%.
Αλλά και οι δημοσκοπικές εταιρίες που δεν δίνουν προβλέψεις εκλογικών ποσοστών αλλά εκλογικής επιρροής, αναγκάζονται σε σοβαρές μεταβολές μήνα – μήνα, γεγονός που αν μη τι άλλο επιβεβαιώνει τη ρευστότητα και την κινητικότητα του νέου εκλογικού σώματος που δεν έχει καμία σχέση με εκείνο των εκλογών του 2009.
Οπως και αν έχει η κοινωνία φαίνεται να αποδίδει ευθύνες στα δυό κόμματα εξουσίας, αποτιμά με τον καιρό το βάρος της καθεμιάς παράταξης στην κρίση και βεβαίως δείχνει να μην έλκεται από την θορυβώδη κατακερματισμένη αριστερά, ούτε όμως και να πείθεται από την εθνικιστική δεξιά, παρ’ ότι εκμεταλλεύεται τα αναπτυσσόμενα αντιμεταναστευτικά αισθήματα, εξαιτίας της αυξανόμενης ανεργίας και των πολλαπλασιαζόμενων κρουσμάτων βίας και εγκληματικότητας.
Κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων φαίνεται να έχει απελευθερωθεί πλήρως από το επικρατήσαν πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης και είναι αυτή τελικώς που μεταφέρει κύματα αμφισβήτησης και αδυναμίας στις πολιτικές δυνάμεις. Και ίσως να είναι αυτή η κρίσιμη μάζα πολιτών που αναζητεί νέες εκφράσεις και θα επιβάλει αναπροσαρμογές και αναθεωρήσεις στα υπάρχοντα κόμματα.
Ηδη στον χώρο του ΠαΣοΚ καταγράφονται κινήσεις πατριωτικοκοινωνικού προσανατολισμού και στον χώρο της κεντροδεξιάς αναπτύσσονται ενοποιητικές διαθέσεις, αλλά και φυγόκεντρες τάσεις, χωρίς κανείς να είναι βέβαιος ποιες τελικώς θα επικρατήσουν.
Το ΚΚΕ από τη μεριά του αρχίζει δειλά – δειλά να θέτει ζήτημα εξουσίας, η αντισυστημική εξωκοινοβουλευτική αριστερά αναλαμβάνει ριψοκίνδυνες αποστολές όπως αυτή της ενσωμάτωσης των μεταναστών στο εθνικό διεκδικητικό πλαίσιο και η υπόλοιπη αριστερά, αναθεωρητική και ριζοσπαστική, συνεχίζει να ταλαντεύεται. Στον χώρο της εθνικιστικής δεξιάς οργανώνονται για σκληρές μάχες, όπως και στο αντίπαλο αντιεξουσιαστικό μπλοκ, που προετοιμάζεται για μακριές επαναστατικές νύχτες συγκρούσεων και αντιπαράθεσης.
Με άλλα λόγια οι υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις αντιλαμβάνονται το κενό έκφρασης και εκπροσώπησης και προσπαθούν να λάβουν θέσεις στο παιγνίδι της επόμενης μέρας. Με τη διαφορά ότι σε αυτή τη ενδιάμεση φάση φαίνεται να λείπουν οι κεφαλές, λείπουν οι αδιαμφισβήτητοι οδηγοί, αυτοί που θα κινήσουν τις μάζες προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.
Δύο τινά μπορούν να συμβούν: Η θα οδηγηθούμε σε ένα ιστορικό συμβιβασμό μεταξύ των υπαρχουσών δυνάμεων που θα δώσει μια νέα σύνθεση ή τα αδιέξοδα θα είναι τέτοια που θα διεγείρουν τα πλήθη, τα οποία μέσα από τη διέγερση και τη σύγκρουση θα αναδείξουν τους οδηγούς, τους νέους ηγέτες, που θα αναλάβουν τα ηνία της χώρας.
