TO BHMA – The New York Times
Το κεντρικό δίλημμα στην Αίγυπτο συνοψίζεται στο εξής: βλέπουμε την Τεχεράνη του 1979 ή το Βερολίνο του 1989;
Πρόκειται άραγε για μια ευρεία εξέγερση εναντίον της δικτατορίας, με στόχο δημοκρατικές ελευθερίες, την οποία θα την σφετεριστούν τελικά οργανωμένοι ισλαμιστές, όπως συνέβη στην ιρανική επανάσταση; Η μήπως πρόκειται για το τέλος του Αραβικού Τζουράσικ Παρκ, από την Υεμένη μέχρι την Τυνησία, και των γηραιών δικατόρων που το κυβέρνησαν, και για την αυγή μιας δημοκρατικής άνοιξης, τόσο συγκλονιστικής, όσο ήταν η κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας;
Αν συμβαίνει το δεύτερο, όπως εγώ πιστεύω, είναι κρίσιμης σημασίας να το αντιμετωπίσουμε σωστά. Και για να τα καταφέρει ένας ακόμη άπειρος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μπαράκ Ομπάμα, θα πρέπει να επιστρατεύσει όλη την διπλωματική δεξιοτεχνία που επέδειξε η Αμερική στην ένωση της Ευρώπης το 1989 – και να δανειστεί από το 1947 ένα Σχέδιο Μάρσαλ που θα υποστηρίξει την αυγή της αιγυπτιακής και της αραβικής δημοκρατίας.
Προτού φτάσουμε εκεί, ας δούμε τις δύο θέσεις σε μια παθιασμένη συζήτηση. Το Ισραήλ και οι συντηρητικοί οπαδοί του έχουν υιοθετήσει την αναλογία με το Ιράν. Βλέπουν πάνω από όλα μία απειλή στην αιγυπτιακή εξέγερση.
Ο πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου το έθεσε ως εξής: «Η ανησυχία μας είναι ότι όταν υπάρχουν ραγδαίες αλλαγές, χωρίς το πλαίσιο μιας σύγχρονης δημοκρατίας, αυτό που θα συμβεί – και έχει ήδη συμβεί στο Ιράν – θα είναι η άνοδος ενός καταπιεστικού καθεστώτος του ριζοσπαστικού ισλάμ. Ενα τέτοιο καθεστώς θα συντρίψει τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν θα επιτρέψει δημοκρατία ή ελευθερίες και θα αποτελεί απειλή για την ειρήνη».
Αραβες διανοούμενοι έχουν μια αντίθετη άποψη, την οποία εξέφρασε ο Ραμί Χούρι του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού: «Παρακολουθούμε μία επική, ιστορική στιγμή της γέννησης αξιών τις οποίες έχουν στερηθεί επί μακρόν οι άραβες πολίτες: του δικαιώματος να ορίζουμε τους εαυτούς και τις κυβερνήσεις μας, να ψηφίζουμε και να διαμορφώνουμε τα συστήματα διακυβέρνησής μας».
Οσο για εμάς, στις ΗΠΑ: θα θέλαμε να δούμε ένα αραβικό 1989, αλλά έχουμε πληγωθεί πολύ συχνά για να μην βλέπουμε το Ιράν του 1979.
Αυτή η ημερομηνία είναι χαραγμένη στη διπλωματική μνήμη των ΗΠΑ. Η Αμερική γαντζώθηκε στον σάχη και έχασε το Ιράν. Ετσι απέμεινε η Αίγυπτος ως εναλλακτικός μουσουλμανικός πυλώνας για τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Δεν είναι να απορεί κανείς γιατί ανησυχεί τόσο πολύ η Αμερική μη χάσει την Αίγυπτο. Εκτός του Ιράν και της Αιγύπτου, τα δύο μεγάλα εθνικά κράτη της Μέσης Ανατολής, δεν υπάρχουν παρά «φυλές με σημαίες».
