ΤΟ ΒΗΜΑ – The Project Syndicate

Για τους περισσότερους Ευρωπαίους, η Μεσόγειος είναι το ετήσιο αντικείμενο του πόθου, το ειδυλιακό τοπίο διακοπών όπου περνούν τις καλύτερες εβδομάδες του χρόνου. Αλλά τώρα, σύννεφα απαισιοδοξίας έχουν σκιάσει το ηλιόλουστο τοπίο καθώς η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ισπανία, γνωστές εντός της ΕΕ με τον άσχημο όρο PIGS (σσ: «γουρούνια», από τα αρχικά γράμματα των χωρών στα αγγλικά), έχουν θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του ευρώ.

Εκεί που βασίλευε η λιακάδα και η αλληλεγγύη, βασιλεύει η κατάθλιψη και η σύγκρουση. Ακόμη χειρότερα: η κρίση χρέους στην Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη πολιτική κρίση που έχει αντιμετωπίσει η ΕΕ από την ίδρυσή της. Σήμερα η κρίση εξαπλώνεται στις νότιες ακτές της Μεσογείου, με την επανάσταση στην Τυνησία και τις ταραχές στην Αίγυπτο.

Ετσι, έφτασε η ώρα να σκεφθούμε την Μεσόγειο με όρους γεωπολιτικής, και όχι απλώς δημοσιονομικής πολιτικής. Αυτό που αντιμετωπίζει η ΕΕ στη Μεσόγειο δεν είναι πρωταρχικώς νομισματικό πρόβλημα, αλλά ένα πρόβλημα στρατηγικής που απαιτεί επειγόντως λύσεις.

Προς το παρόν, είναι αδύνατον να προβλέψουμε αν θα υπάρξουν στον αραβικό κόσμο εξελίξεις σαν αυτές που είδαμε στην Ανατολική Ευρώπη μετά την πτώση του Παραπετάσματος. Στην Ανατολική Ευρώπη, με την απόσυρση και, τελικώς, με την κατάρρευση του Σοβιετικού ηγεμόνα, άνοιξαν οι κρουνοί της αλλαγής που πλημμύρισε ολόκληρη την περιοχή.

Στη Μέση Ανατολή και τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, λείπει αυτός ο εξωτερικός παράγοντας. Η δημοκρατική αλλαγή θα πρέπει να έλθει από το εσωτερικό της κάθε κοινωνίας.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της – ιδίως η Ισπανία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία – θα πρέπει να ενισχύσουν την μεσογειακή στρατηγική συνεργασία με επίκεντρο την παραγωγή ενέργειας – όπως, ας πούμε, την παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας στη Σαχάρα για πώληση στην Ευρώπη. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε νέες προοπτικές για τις χώρες στη νότια γειτονιά της ΕΕ, και θα έδινε οικονομική και τεχνολογική δυναμική στη διαδικασία προς την οικονομική πρόοδο και την Δημοκρατία.

Επιπλέον, τέτοια προγράμματα θα προωθήσουν την συνεργασία ανάμεσα στα κράτη της νότιας γειτονιάς της ΕΕ, ενισχύοντας τις επενδύσεις στην εκπαίδευση, τις υποδομές και την βιομηχανική ανάπτυξη.

Αυτό θα δημιουργήσει το πιο σημαντικό πράγμα που χρειάζονται αυτά τα κράτη και ο νεαρός πληθυσμός τους για να υπάρξει σταθερότητα εντός του πλαισίου μιας δημοκρατικής ανάπτυξης: την ελπίδα για οικονομική και κοινωνική πρόοδο.

Αν οι Ευρωπαίοι ακολουθήσουν την οδό της εσωστρέφειας, επιτρέποντας σε λογιστές να κυριαρχήσουν στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, θα χάσουν μία ιστορική ευκαιρία – η οποία θα έχει άμεσες επιπτώσεις για την ασφάλεια της ηπείρου μας.

* Ο κ. Γιόσκα Φίσερ ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας το διάστημα 1998-2005 και ιστορικός ηγέτης του Κόμματος των Πρασίνων επί 20 χρόνια.