ΤΟ ΒΗΜΑ/ ΤΗΕ New York Times

Προτού κινήσει για το μακελειό της Τουσόν, ο Τζάρεντ Λόφνερ ανάρτησε μια λίστα με τα αγαπημένα του βιβλία στην προσωπική του ιστοσελίδα στο YouTube. Σε αυτήν περιλαμβάνονταν η «Φάρμα των Ζωών», ο «Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος», η «Αλίκη στην Χώρα των Θαυμάτων», η «Φωλιά του Κούκου» και το «Κομουνιστικό Μανιφέστο». Βιβλία που σε μεγάλο βαθμό μοιράζονται ένα κοινό θέμα: εκείνο του ατόμου που προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο της σκέψης του, ενώ η κυβέρνηση ή κάποια άλλη δύναμη προσπαθεί να του αποσπάσει αυτόν τον έλεγχο.

Ο αγώνας του Λόφνερ να ελέγχει το μυαλό του φαίνεται και από τα βίντεο που «ανέβασε». Σε ένα από αυτά, τραβηγμένο λίγο πριν τις δολοφονίες και με τίτλο «Τελευταίες Σκέψεις», κάνει λόγο για τις βίαιες μεταπτώσεις και τα όνειρα του, και για την προσπάθεια του να δημιουργήσει ένα αυστηρό πλαίσιο «νοητικής οργάνωσης».

Όλα αυτά τα στοιχεία, που είναι εύκολα προσβάσιμα στο Ίντερνετ, ενισχύουν την πιθανότητα να πάσχει ο Λόφνερ από κάποια ψυχική διαταραχή, όπως η σχιζοφρένεια. Η συντριπτική πλειοψηφία των σχιζοφρενών δεν είναι βίαιοι, και το ίδιο ισχύει για όσους βίαιους σχιζοφρενείς που παίρνουν τα φάρμακα τους. Όπως όμως γράφει ο, ψυχίατρος Δρ. Φούλερ Τόρι, περίπου το 1% των ατόμων με σοβαρή ψυχική πάθηση (περίπου 40.000 άτομα στις ΗΠΑ) είναι βίαιοι. Τα άτομα αυτά ευθύνονται για τις μισές περίπου κατά συρροή δολοφονίες στην Αμερική.

Υπάρχουν κι άλλες ενδείξεις πως ο Λάφνερ ταιριάζει με το «προφίλ» του μανιακού δολοφόνου. Αντιμετώπιζε τον εαυτό του ως παγκόσμιου βεληνεκούς προσωπικότητα, προορισμένου να γράψει ιστορία. Είχε συχνές προστριβές με την αστυνομία. Γενικώς, όλα δείχνουν ότι ήταν κλεισμένος στον δικό του κόσμο – μακριά από την πολιτική όπως εμείς την εννοούμε.

Κι όμως: τα περισσότερα δημοσιεύματα και σχόλια για την σφαγή της Τουσόν «εξαφάνισαν» αυτές τις ενδείξεις. Επέλεξαν εντελώς διαφορετική εξήγηση: ότι ο Λόφνερ σκότωσε γιατί επηρεάστηκε από την βίαιη ρητορική του Κόμματος του Τσαγιού, του αντιμεταναστευτικού κινήματος και της Σάρα Πέιλιν.

Οι καταγγελίες αυτές σε βάρος πολιτικών, που κατηγορούνται ως υπεύθυνοι για τον φόνο έξη ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και ενός 9χρονου κοριτσιού, είναι βαρύτατες. Δημοσιοποιήθηκαν όμως χωρίς καμιά απόδειξη πως ο Λόφνερ σχετιζόταν με αυτά τα κινήματα ή κατανάλωνε τα κείμενα τους, και κόντρα στο γεγονός ότι ο δεσμός μεταξύ πολιτικής ρητορικής και πραγματικής βίας είναι ιδιαίτερα θολός. Πρόκειται για λυσσαλέες κατηγορίες, από ανθρώπους που υποτίθεται πως επικρίνουν την λύσσα.

Αυτή είναι όμως η κατάσταση των πραγμάτων: έχουμε ένα κακοπληροφορημένο, αλλά πολιτικώς λάβρο «σώμα» ειδησεογραφικών ΜΜΕ, που σπεύδει από την φύση του σε πολιτικές ερμηνείες για κάθε γεγονός. Τα ΜΜΕ αυτά αντιπαθούν σφόδρα την Σάρα Πέιλιν και το Κόμμα του Τσαγιού, και το μακελειό ήταν γι’αυτά μια χρυσή ευκαιρία να τους αμαυρώσουν.

Δεν τρέφω καμιά ιδιαίτερη αγάπη για την Σάρα Πέιλιν, και παραμένω απολύτως αφοσιωμένος στον δημόσιο, ανοιχτό διάλογο. Μου φαίνεται όμως ότι ο πολιτικός οπορτουνισμός που συνοδεύει αυτή την τραγωδία δεν είναι απλά άσχετος, αλλά και ξεδιάντροπα ανεύθυνος.