Εάν θέλουμε να βοηθήσουμε την Αουνγκ Σαν Σούου Κίι και τον αγώνα για την ελευθερία στη Μιανμάρ πρέπει να ελπίζουμε ότι η Ινδία θα ανακαλύψει εκ νέου το πνεύμα του καλύτερου εαυτού της. Η μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου χρειάζεται επειγόντως να επαναπροσδιορίσει την προσέγγισή της σε μια από τις χειρότερες τυραννίες του κόσμου που βρίσκεται στο κατώφλι της. Αν δεν το κάνει, οι αδύναμες, διασπασμένες δυνάμεις της αντιπολίτευσης στη χώρα και οι ενωμένες δυνάμεις της Δύσης πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να παραγάγουν την απαραίτητη ισχύ που χρειάζεται για να επιτύχει η μη βίαιη, προϊόν διαπραγμάτευσης, επανάσταση που προτείνει η απελευθερωμένη ηρωίδα. Οσο οι στρατηγοί της Μιανμάρ μπορούν να βασιστούν στη στρατηγική και εμπορική «ρεαλπολιτίκ» της Κίνας, στο εμπόριο και στην ενεργειακά πεινασμένη αμφισημία της Ταϊλάνδης και άλλων χωρών της Ενωσης Εθνών Νοτιανατολικής Ασίας (ΑSΕΑΝ), η μοναδική εξωτερική δύναμη που μπορεί να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων μέσα και γύρω από τη Μιανμάρ είναι η Ινδία. Ισως κάνω λάθος. Ελπίζω να κάνω λάθος. Αδέξια κηρύγματα στην Ινδία από πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις ή από τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι εμφανώς εκτός χρόνου και τόπου και αντιπαραγωγικά. Δεν πρέπει να ζητηθεί από την Ινδία να προσδεθεί στο άρμα της πολιτικής της Δύσης. Αντίθετα, εμείς στη Δύση πρέπει να ρωτήσουμε τον περιφερειακό δημοκρατικό γίγαντα σχετικά με το πώς μπορούν να επιτευχθούν οι επιθυμητές αλλαγές στη γειτονική αξιοθρήνητη δικτατορία.

Ετσι πρέπει να λειτουργούν τα πράγματα σε έναν διαρκώς ενισχυόμενο μεταδυτικό κόσμο. Και ποιος μπορεί καλύτερα να μας δείξει τον δρόμο από τη χώρα του Μαχάτμα Γκάντι και του Τζαουχαρλάλ Νεχρού;

Ευτυχώς υπάρχουν κάποιες σημαντικές φωνές μέσα στην Ινδία που θέτουν το ζήτημα της κατεύθυνσης της ινδικής πολιτικής πολύ πιο επιτακτικά απ΄ ό,τι μπορεί να κάνει ένας δυτικός σχολιαστής. Σε πρόσφατο άρθρο, ο Σάσι Θαρούρ, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας και αναπληρωτής Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, έγραψε για την πορεία της χώρας του από τον ίσως υπερβολικό ιδεαλισμό σε ένα χωρίς αρχές δήθεν ρεαλισμό. Ο Νεχρού ήταν φίλος με τον πατέρα της Σούου Κίι, τον Αούνγκ Σαν, ηγέτη του αγώνα ανεξαρτησίας της Μιανμάρ, ενώ η ίδια η Σούου Κίι έζησε και σπούδασε στο Νέο Δελχί. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 και στις αρχές του ΄90 η Ινδία υποστήριξε την ίδια και τον Εθνικό Σύνδεσμο για τη Δημοκρατία. Επειτα οι περιφερειακοί αντίπαλοι της Ινδίας άρχισαν να βολεύονται με το βιρμανικό καθεστώς και να εκμεταλλεύονται τον τεράστιο ενεργειακό πλούτο της χώρας. Οταν ο πρόεδρος του Πακιστάν Περβέζ Μουσάραφ ταξίδεψε στη Μιανμάρ, ο ινδός υπουργός Εξωτερικών έσπευσε να ακολουθήσει. «Η Ινδία έκανε στροφή 180 μοιρών» γράφει ο Θαρούρ. Εβαλε τα οικονομικά και γεωστρατηγικά της συμφέροντα μπροστά από τις συμπάθειες και τις αξίες της.

Οπως κάθε άλλη δημοκρατία, η Ινδία πρέπει να βρει μια ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων και των αξιών της- ή πιο σωστά, μεταξύ των αξιών και των μακροπρόθεσμων συμφερόντων από τη μια πλευρά (επειδή μακροπρόθεσμο ζωτικό συμφέρον της Ινδίας είναι μια ευημερούσα, ανοικτή Μιανμάρ) και των βραχυπρόθεσμων, στενά καθορισμένων συμφερόντων της από την άλλη. Η Ινδία φυσικά δεν είναι η πρώτη δημοκρατία στην Ιστορία που δεν πέτυχε τη σωστή ισορροπία (σκεφτείτε τις Ηνωμένες Πολιτείες στη Λατινική Αμερική, για παράδειγμα, ή τη Βρετανία στην Ινδία). Δεν υπονοώ ότι η Ινδία θα πρέπει ξαφνικά να συμμετέχει στην πολιτική των κυρώσεων κατά της Μιανμάρ που ακολουθεί η Δύση ή να προτείνει κάποια συγκεκριμένη πολιτική αντίδραση.

Οπως και η ίδια η Σούου Κίι, οι υποστηρικτές της ελευθερίας μέσα, κοντά και μακριά από τη Μιανμάρ χρειάζονται κάποιο χρόνο προκειμένου να καταλάβουν τι πραγματικά συμβαίνει εκεί. Και όταν ο αρχικός ενθουσιασμός για την απελευθέρωσή της ξεθυμάνει- και για εμένα υπερέχει κατά πολύ οποιουδήποτε βασιλικού αρραβώνα- θα καταλάβουμε ότι το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο επανεμφανίζεται απέχει έτη φωτός όχι μόνο από τη στιγμή του Νέλσον Μαντέλα στη Νότια Αφρική ή του Βάτσλαβ Χάβελ στην πρώην Τσεχοσλοβακία, αλλά ακόμη και από του Αντρέι Ζαχάροφ στη Σοβιετική Ενωση. Πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Αυτό που χρειάζεται είναι διάλογος όχι μόνο μεταξύ των δημοκρατικών δυνάμεων στη Μιανμάρ, αλλά και μεταξύ αυτών και των δημοκρατικών γειτόνων της χώρας- πάνω από όλους με την Ινδία. Το ερώτημα τού εάν η Ινδία μπορεί να καταλήξει σε μια νέα πολιτική για τη Μιανμάρ που θα λαμβάνει υπόψη τις παραδόσεις και τις αξίες της, αλλά και τα νόμιμα συμφέροντά της, είναι ζωτικό για το μέλλον της πανέμορφης, μαρτυρικής γης της Σούου Κίι. Είναι επίσης αρκετά σημαντικό και για τη μορφή του μεταδυτικού κόσμου. Μιλάμε συνέχεια για την Κίνα, αλλά η πολιτική της Ινδίας προς τον δυστυχισμένο γείτονά της είναι χαρακτηριστική του πραγματικού προσώπου των άλλων αναδυόμενων δυνάμεων της Ασίας.

Ο κ. Τίμοθι Γκάρτον Ας είναι καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.