Oταν εκφώνησα την πρώτη δημόσια ομιλία μου ως Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ πριν από έναν χρόνο, έδωσα έμφαση στη σχέση ΝΑΤΟ- Ρωσίας, επειδή πιστεύω ότι είναι κρίσιμη για την παγκόσμια ασφάλεια και όχι μόνο για την ευρωπαϊκή. Εκείνη την εποχή, πίστευα ότι το ΝΑΤΟ και η Ρωσία θα έπρεπε να κάνουν μια «νέα αρχή». Ετσι, έκανα αρκετές συγκεκριμένες προτάσεις για να θέσουμε τα θεμέλια μιας πολύ πιο παραγωγικής σχέσης στο μέλλον. Εναν χρόνο αργότερα, πώς τα έχουμε πάει; Πρώτα απ΄ όλα έχουμε ενισχύσει την πρακτική μας συνεργασία σε πολλούς τομείς:
– Στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας. Επειδή η τρομοκρατία είναι μια υπερεθνική απειλή, μπορούμε να τη νικήσουμε μόνο με συνεργασία. Σε ένα κοινό πρόγραμμα, ονόματι Standex, ειδικοί, ερευνητικά ινστιτούτα και εργαστήρια στις χώρες του ΝΑΤΟ και στη Ρωσία ενσωματώνουν διάφορες τεχνολογίες σε ένα ενιαίο σύστημα για τον εντοπισμό εκρηκτικών και ενδεχόμενων επιθέσεων.
– Στην αποτροπή της διάδοσης των όπλων. Η διάδοση πυρηνικών δυνατοτήτων και βαλλιστικών πυραύλων είναι μέγιστη ανησυχία για τη διεθνή κοινότητα συνολικώς, και μια μεγάλη και αυξανόμενη απειλή για τις χώρες του ΝΑΤΟ και τη Ρωσική Ομοσπονδία. Ειδικοί από το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία έχουν συναντηθεί αρκετές φορές για να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες τους μπορούν να αντιμετωπίσουν μαζί, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αυτή την απειλή. Μία Ομάδα Εργασίας για τον έλεγχο των όπλων, τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση των εξοπλισμών προωθεί ήδη αυτή τη συνεργασία.
– Στη σταθεροποίηση του Αφγανιστάν. Ενα σταθερό Αφγανιστάν είναι προς το μέγιστο συμφέρον τόσο της Ρωσίας όσο και των συμμάχων στο ΝΑΤΟ. Την άνοιξη του 2010, τα πρώτα εμπορευματοκιβώτια που έφτασαν στην ΙSΑF, τη διεθνή δύναμη ασφαλείας υπό το ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, διήλθαν μέσω ρωσικού εδάφους, ανοίγοντας έτσι μια σημαντική πρόσθετη γραμμή επικοινωνίας. Ηδη 1.300 άτομα από το Αφγανιστάν και την Κεντρική Ασία έχουν αποφοιτήσει από το ΝΑΤΟρωσικό πρόγραμμα εκπαίδευσης προσωπικού κατά των ναρκωτικών. Πολλοί έχουν ήδη κατασχέσει μερικές από τις μεγαλύτερες ποσότητες ηρωίνης στην περιοχή.
Πέραν της ενίσχυσης της πρακτικής συνεργασίας μας, στη διάρκεια του περασμένου έτους έχουμε ανανεώσει το Συμβούλιο ΝΑΤΟ- Ρωσίας, και έχουμε διευρύνει και εμβαθύνει τον διάλογό μας.
Η σχέση ΝΑΤΟ- Ρωσίας έχει προοδεύσει και σε άλλους τομείς. Το ΝΑΤΟ έχει επιδείξει πλήρη διαφάνεια απέναντι στη Ρωσία όσον αφορά την ανάπτυξη του νέου Στρατηγικού Δόγματος της Συμμαχίας, κάτι το οποίο ελπίζω ότι θα ενθαρρύνει παρόμοια διαφάνεια από τους ρώσους εταίρους μας καθώς αναπτύσσουν τα δικά τους στρατηγικά δόγματα. Το ΝΑΤΟ έχει επίσης λάβει την πρωτοβουλία για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο σχετικά με τη Συνθήκη για τις Συμβατικές Δυνάμεις στην Ευρώπη, με στόχο την ενίσχυση του ελέγχου των συμβατικών όπλων και τη διαφάνεια.
Συνολικά, αυτά τα επιτεύγματα δείχνουν ότι έχει όντως δημιουργηθεί μια νέα αρχή στις σχέσεις ΝΑΤΟ – Ρωσίας. Αλλά η αισιοδοξία μου για το μέλλον της σχέσης μας δεν με κάνει να παραβλέπω τις δυσκολίες που παραμένουν. Οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ έχουν ακόμη ανησυχίες για τη Γεωργία, όπου υπάρχουν θεμελιώδεις διαφορές αρχής. Και η Ρωσία εξακολουθεί να έχει ανησυχίες για την πολιτική της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, αν και πιστεύω ότι αυτή η διεύρυνση έχει ενισχύσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα για τη Ρωσία. Παρά τις διαφορές αυτές, θα πρέπει να έχουμε αρκετή εμπιστοσύνη ώστε να καταρτίσουμε μια φιλόδοξη ατζέντα για το μέλλον. Μία από τις προτεραιότητές μας θα πρέπει να είναι η ενίσχυση της επιχειρησιακής μας συνεργασίας.
Στη δεκαετία του 1990, συνεργαστήκαμε με μεγάλη επιτυχία για τη σταθεροποίηση στα Βαλκάνια. Θα ήθελα να δω περισσότερες κοινές ειρηνευτικές επιχειρήσεις, όχι μόνο χερσαίες αλλά και θαλάσσιες – ιδίως μεγαλύτερη συνεργασία στις προσπάθειες για την καταπολέμηση της πειρατείας στον Κόλπο του Αντεν. Επιπλέον, θα μπορούσαμε να ενισχύσουμε την επιχειρησιακή μας συνεργασία στο Αφγανιστάν. Οι ρωσικές δωρεές προς τον αφγανικό εθνικό στρατό θα μπορούσαν να έχουν τεράστια συνεισφορά στην ασφάλεια στο Αφγανιστάν, κάτι που είναι προς το συμφέρον όλων μας. Αλλά τη μεγαλύτερη προοπτική για την ενίσχυση της σχέσης ΝΑΤΟ – Ρωσίας τη βλέπω στον τομέα της πυραυλικής άμυνας. Νωρίτερα εφέτος, απέναντι στην αυξανόμενη απειλή της διάδοσης πυρηνικής τεχνολογίας και βαλλιστικών πυραύλων, πρότεινα μια κοινή «οροφή ασφαλείας» που θα εκτείνεται από το Βανκούβερ ως το Βλαδιβοστόκ. Ελπίζω ότι τους ερχόμενους μήνες και χρόνια θα έχουμε την πολιτική βούληση να το κάνουμε αυτό πραγματικότητα- μια πραγματικότητα η οποία θα βασίζεται στη συνεργασία ΝΑΤΟΡωσίας για την πυραυλική άμυνα. Μια υγιής σχέση ΝΑΤΟ- Ρωσίας είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια όλων μας. Τώρα που έχει τεθεί ένα σταθερό θεμέλιο για αυτή τη σχέση, μπορούμε να κοιτάξουμε μαζί προς το μέλλον, με ανανεωμένη εμπιστοσύνη και φιλοδοξία. Θα κάνω ό,τι μου είναι δυνατόν για να εξασφαλίσω ότι θα εκπληρώσουμε αυτές τις τρομακτικές δυνατότητες που έχει η σχέση ΝΑΤΟ- Ρωσίας, και αναμένω τη στήριξη όλων των μελών του Συμβουλίου ΝΑΤΟ- Ρωσίας για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Ο κ. Αντερς Φογκ Ράσμουσεν είναι Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ.
