Υπάρχει μια σειρά από λόγους για τους οποίους δεν εναντιώνομαι στην ανέγερση μουσουλμανικού τεμένους στην περιοχή του Σημείου Μηδέν στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου της Νέας Υόρκης. Αλλά ο βασικότερος είναι η αδυναμία μου στις μελωδίες των μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ.

Αφήστε με να σας εξηγήσω. Πριν από δύο βδομάδες, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και η σύζυγός του Μισέλ διοργάνωσαν μια βραδιά Μπρόντγουεϊ στον Λευκό Οίκο. Κατάφερα κι εγώ να παρευρεθώ και λυπάμαι που όλη η χώρα δεν βρισκόταν εκεί.

Δεν ήταν απλώς οι μοναδικές ερμηνείες των μεγάλων ονομάτων, όπως η Οντρα Μακ Ντόναλντ ή ο Νέιθαν Λέιν που τραγούδησαν γνωστές επιτυχίες- ήταν όλη η πολύχρωμη και ποικιλόμορφη βραδιά. Αφρικανο-αμερικανοί τραγουδιστές και ισπανο-αμερικανοί χορευτές να ερμηνεύουν τα λόγια εβραίων και ιρλανδών μεταναστών συνθετών, συνοδευόμενοι από λευκούς μουσικούς των οποίων οι προ-προπάπποι έφθασαν στην Αμερική με το βρετανικό πλοίο «Μayflower». Και όλοι αυτοί έδωσαν παράσταση μπροστά στον πρώτο μαύρο πρόεδρο των ΗΠΑ, του οποίου το μεσαίο όνομα είναι Χουσεΐν.

Η αίσθηση της παλλόμενης ενέργειας της παράστασης αυτής ήταν μια έντονη υπενθύμιση του πιο σημαντικού πλεονεκτήματος που καθιστά ανταγωνιστική την Αμερική: η απόλυτα δημιουργική ενέργεια ως αποτέλεσμα της ανάμειξης όλων των διαφορετικών λαών και πολιτισμών μας. Ζούμε σε μια εποχή όπου το πολυτιμότερο πλεονέκτημα κάθε οικονομίας είναι η δημιουργικότητανα βγάζουμε σπίθες και να πλάθουμε νέες ιδέες, όπως μελωδίες του Μπρόντγουεϊ, σπουδαία βιβλία, iΡads ή φάρμακα κατά του καρκίνου. Από πού όμως προέρχεται η δημιουργικότητα;

Διάβαζα πρόσφατα σε μια έρευνα που δημοσίευσε το «Νewsweek» ότι «το να είναι κανείς δημιουργικός απαιτεί “αποκλίνουσα” σκέψη (παραγωγή πολλών μοναδικών ιδεών) και στη συνέχεια “συγκλίνουσα”, συνθετική σκέψη (συνδυασμό αυτών των ιδεών για ένα άριστο αποτέλεσμα)».

Και πώς φθάνουμε στην αποκλίνουσα σκέψη; Με την έκθεση σε αποκλίνουσες ιδέες, πολιτισμούς, λαούς και πεδία πνευματικού, επιστημονικού και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος. Οπως μου είπε κάποτε ο Μαρκ Τάκερ, πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου για την Παιδεία και την Οικονομία: «Κάτι που γνωρίζουμε για τη δημιουργικότητα είναι ότι συμβαίνει κατά βάση όταν άνθρωποι που έχουν γίνει ειδήμονες σε δύο ή σε περισσότερα διαφορετικά πεδία χρησιμοποιούν το πλαίσιο στο ένα για να σκεφτούν εκ νέου για το άλλο. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν σπουδαίος καλλιτέχνης, επιστήμονας και εφευρέτης και κάθε του ειδικότητα “έτρεφε” την άλλη. Αν όμως περάσεις όλη σου τη ζωή κλεισμένος σε μια αποθήκη, δεν θα αποκτήσεις ποτέ ούτε τη γνώση ούτε την πνευματική ευστροφία να ενώσεις τις κουκκίδες, να κάνεις τη σύνθεση, οπότε και συνήθως συμβαίνει η μεγάλη ανακάλυψη».

Επανέρχομαι έτσι στο μουσουλμανικό πολιτισμικό κέντρο, γνωστό ως Ρark51. Η πρόταση είναι να χτιστεί δύο τετράγωνα βορειότερα από την περιοχή όπου βρίσκονταν οι Δίδυμοι Πύργοι και να περιλαμβάνει χώρο προσευχής, ένα κέντρο τεχνών με αίθουσα 500 θέσεων, μια πισίνα κι ένα εστιατόριο. Ο μουσουλμάνος επικεφαλής του έργου, ιμάμης Φεϊσάλ Αμντούλ Ραούφ, φέρεται να είπε, σύμφωνα με τους «Τimes», ότι θέλει το κέντρο αυτό να «γεφυρώσει και να γιατρέψει το χάσμα» ανάμεσα στους μουσουλμάνους και στις άλλες θρησκευτικές ομάδες. «Εχουμε καταδικάσει τις ενέργειες της 11ης Σεπτεμβρίου» δήλωσε.

Σέβομαι ιδιαίτερα τα συναισθήματα αυτών που έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα στην επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου- που έγινε στο όνομα του Ισλάμ- και που αντιτίθενται στο έργο αυτό. Προσωπικά εν είχα 76 εκατ. ευρώ για την ανέγερση τεμένους το οποίο προωθεί την ανεκτικότητα στις άλλες θρησκείες, δεν θα το έχτιζα στο Μανχάταν. Θα το έχτιζα στη Σαουδική Αραβία ή στο Πακιστάν. Από εκεί ξεκίνησε η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου και αυτές είναι οι χώρες που ενστερνίζονται την πιο πουριτανική εκδοχή του σουνιτικού Ισλάμ – μια εκδοχή που δείχνει ελάχιστη ανεκτικότητα όχι μόνο για τις άλλες θρησκείες, αλλά και για τα άλλα πνευματικά ρεύματα του ίδιου του Ισλάμ.

Κάποιοι από εμάς δεν επιθυμούμε την αντίσταση στην ποικιλομορφία. Γι΄ αυτό και χάρηκα που η ανέγερση του τεμένους εγκρίθηκε τελικά. Χώρες που καταπνίγουν την επαφή με άλλους πολιτισμούς, θρησκείες και ιδέες δεν θα εφεύρουν ποτέ το επόμενο Google ή μια θεραπεία για τον καρκίνο. Δεν κάνουμε καν λόγο για τη διάδοση μουσικής ή λογοτεχνίας, που θα έφερνε χαρά σε παιδιά σε όλη τη Γη.

Οταν λέμε στον κόσμο «ναι, εμείς οι ΗΠΑ είμαστε μια χώρα που θα ανεχτεί ένα τέμενος στο “σημείο μηδέν”», στέλνουμε ένα ισχυρό μήνυμα δεκτικότητας. Είναι σοκαριστικό για άλλα έθνη. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις ποιος είναι εκεί έξω και λέει: «Τι αξιοθαύμαστη χώρα! Θέλω κι εγώ να ζήσω σε αυτό το χωνευτήρι νέων ιδεών, ακόμη κι αν χρειαστεί να φτιάξω ένα σκάφος από χαρτόκουτα για να φθάσω εκεί». Εφόσον συμβεί αυτό, η Σίλικον Βάλεϊ θα είναι Σίλικον Βάλεϊ, το Χόλιγουντ θα είναι Χόλιγουντ, το Μπρόντγουεϊ θα είναι Μπρόντγουεϊ. Και η Αμερική, αν ποτέ φτιάξουμε την πολιτική μας ζωή και τα σχολεία μας, θα είναι μια χαρά.