O Μπαράκ Ομπάμα, αναφερόμενος στην αναπόφευκτη αποπομπή του στρατηγού Μακ Κρίσταλ, κατόπιν των γνωστών του δηλώσεων, και την τοποθέτηση στη θέση του τού στρατηγού Ντέιβιντ Πετρέους, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Αυτό που έγινε τώρα ήταν αλλαγή προσώπων και όχι αλλαγή πολιτικής». Τούτο σημαίνει ότι η πολιτική της κλιμάκωσης των στρατιωτικών επιχειρήσεων θα συνεχισθεί. Ομως μέχρι σήμερα η πολιτική αυτή είχε πενιχρά αποτελέσματα. Και είναι μάλλον βέβαιο ότι τα αποτελέσματα στο μέλλον θα γίνονται ολοένα και πιο πενιχρά. Για πολλούς λόγους:
Πρώτα απ΄ όλα διότι οι Ταλιμπάν έχουν συνεχή ροή ανεφοδιασμού τόσο σε πολεμικό όσο και σε πάσης φύσεως υλικό μέσω των αφγανοπακιστανικών συνόρων. Οι αμερικανικές δυνάμεις για να διακόψουν τον ανεφοδιασμό έχουν επιδοθεί σε βομβαρδισμούς, με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σε ολόκληρη την παραμεθόριο περιοχή. Οι Ταλιμπάν απαντούν με τρομακτικά αντίποινα. Δεύτερος σημαντικός λόγος είναι η αύξηση των ανθρώπινων απωλειών.
Τρίτον: Από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως και σήμερα ο αφγανικός λαός αγωνίζεται με επιτυχία εναντίον κάθε επίδοξου κατακτητή. Οι Αφγανοί είναι σκληροί μαχητές και το Αφγανιστάν ορθώς ονομάζεται «νεκροταφείο αυτοκρατοριών».
Είναι προφανές ότι η αμερικανική πολιτική δεν έλαβε υπόψη της τα ιστορικά αυτά διδάγματα. Ούτε έλαβε υπόψη της τον απαράβατο κανόνα ότι ξένα στρατεύματα δεν μπορούν να αγωνίζονται για την ελευθερία ενός λαού αν ο ίδιος ο λαός δεν συμπαραστέκεται. Αλλά και την κόπωση που εύκολα καταλαμβάνει τα ξένα στρατεύματα όταν δεν γνωρίζουν ούτε τη γλώσσα ούτε τον πολιτισμό του λαού για τον οποίο μάχονται. Τα όσα συνέβησαν στο Βιετνάμ αποτελούν την πιο τρανή απόδειξη της αλήθειας του παραπάνω ισχυρισμού.
Τέταρτον, είναι εμφανής η απροθυμία των συμμάχων να αυξήσουν τις δυνάμεις τους στο Αφγανιστάν. Και τούτο όχι μόνο λόγω της δαπάνης που απαιτείται, σε περίοδο μάλιστα λιτότητας, αλλά κυρίως λόγω της αυξανόμενης αντίδρασης της κοινής τους γνώμης.
Ενας άλλος λόγος είναι το φαύλο καθεστώς του προέδρου Χαμίντ Καρζάι. Το Αφγανιστάν θεωρείται ότι είναι ίσως το πιο διεφθαρμένο κράτος στον πλανήτη μας. Η διαφθορά σε όλα τα κυβερνητικά κλιμάκια μέχρι το προεδρικό περιβάλλον και την ίδια την οικογένεια του προέδρου είναι έντονη. Αυτό εμποδίζει την όποια ανάπτυξη της χώρας αφού κάθε βοήθεια από το εξωτερικό θα κατέληγε στα θυλάκια των διαφόρων κρατικών τρωκτικών.
Το Αφγανιστάν κατέχει το 90% της παγκόσμιας παραγωγής οπίου. Θα ήταν λοιπόν αυτονόητο ότι ο περιορισμός της καλλιέργειας της παπαρούνας θα ήταν μεταξύ των πρώτων στόχων του ΝΑΤΟ. Ομως με την ανοχή των νατοϊκών δυνάμεων η παραγωγή, αντί να μειωθεί, αυξήθηκε.
Ολοι αυτοί οι λόγοι έχουν οδηγήσει στην εκτίμηση της αμερικανικής στρατιωτικής ηγεσίας ότι ύστερα από εννέα χρόνια πολεμικών επιχειρήσεων το φάσμα της αποτυχίας είναι ορατό. Παρά ταύτα ο πρόεδρος Ομπάμα προσπαθεί να πείσει τον αμερικανικό λαό ότι ο πόλεμος είναι σωστός, είναι αναγκαίος και ότι θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για να κερδηθεί.
Διερωτώμαι αν ο ίδιος πιστεύει σε αυτά που λέει. Ή προσπαθεί να διασκεδάσει το τρομακτικό δίλημμα στο οποίο έχει παγιδευτεί: Θα συνεχίσει τον πόλεμο με τεράστιες θυσίες τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε οικονομικούς πόρους με αμφίβολο αποτέλεσμα ή θα αποσυρθεί από το Αφγανιστάν χωρίς να έχει κερδίσει τον πόλεμο; Τότε όμως το διεθνές κύρος της Αμερικής θα ξαναβρεθεί στο ναδίρ (όπως συνέβη μετά την αποχώρηση από το Βιετνάμ) αλλά και το προσωπικό του κύρος θα έχει τρωθεί αφάνταστα.
Η μόνη λύση η οποία εναπομένει για τον Ομπάμα είναι ένας ευπρεπής συμβιβασμός. Διότι αλλιώς δεν κινδυνεύει μόνο το κύρος το δικό του και των ΗΠΑ αλλά και του ΝΑΤΟ.
Ο κ. Ιωάννης Μ. Βαρβιτσιώτης είναι πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής» και πρώην υπουργός Εθνικής Αμυνας.
