Ενας από τους λόγους που η χώρα μας διατηρεί, για μακρά χρονική περίοδο, μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα είναι ότι δεν έχει έναν αξιόπιστο μηχανισμό παρακολούθησης, αξιολόγησης και ελέγχου της κάθε φορά ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής και της ορθής εκτέλεσης του προϋπολογισμού.
Τέτοιους θεσμούς έχουν πολλές χώρες και η εμπειρία διδάσκει ότι έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, αλλά και στη διαμόρφωση κανόνων αξιοπιστίας, διαφάνειας και λογοδοσίας σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δημοσιονομικές πολιτικές των κυβερνήσεων.
Αυτό το θεσμικό κενό φαίνεται ότι έρχεται να καλύψει η πρόταση για ίδρυση στη Βουλή Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους, το οποίο θα λειτουργεί ως διοικητική υπηρεσία, σε επίπεδο τμήματος και με στόχο την «υποβοήθηση του έργου της Βουλής, ειδικότερα δε της Επιτροπής του Απολογισμού και του Γενικού Ισολογισμού του Κράτους και ελέγχου της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του Κράτους».
Η χώρα μας χρειάζεται, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, μια μεγάλη θεσμική αλλαγή που να εγγυάται και να σηματοδοτεί τη διασφάλιση αποτελεσματικού και διαφανούς ελέγχου των δημοσίων οικονομικών. Η επίτευξη του παραπάνω στόχου απαιτεί τη δημιουργία ενός πολιτικά ουδέτερου και ανεξάρτητου ειδικού φορέα, που θα υπάγεται στη Βουλή. Στην πράξη τέτοια παραδείγματα λειτουργούν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ, οι σχετικές όμως υπηρεσίες έχουν θεσμοθετηθεί, είτε ως ανεξάρτητες δημοσιονομικές αρχές (Συμβούλια ή Επιτροπές) είτε ως αυτοτελής υπηρεσία της Βουλής, με εγγυήσεις ανεξαρτησίας από την πλειοψηφία της και την κυβέρνηση, αλλά και με μεγάλο εύρος αρμοδιοτήτων.
Αν επιλέξουμε την ίδρυση αυτοτελούς υπηρεσίας της Βουλής, τότε η διάρθρωση και η λειτουργία της να γίνει στα πρότυπα του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής με την προσθήκη ότι ο διευθυντής να επιλέγεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων και να έχει πενταετή θητεία. Η υπηρεσία να αποτελείται κυρίως από οικονομολόγους και αναλυτές δημοσιονομικής πολιτικής, οι οποίοι δεν θα έχουν μόνιμη σχέση απασχόλησης. Είναι αυτονόητη η συνεργασία με άλλους επιστημονικούς φορείς και ιδρύματα και ιδιαίτερα με το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Αν επιλέξουμε την ίδρυση ανεξάρτητης δημοσιονομικής αρχής, ο αριθμός των μελών του συμβουλίου να είναι σχετικά μικρός (τρία ή πέντε μέλη) και φυσικά η επιλογή τους να γίνεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων.
Ολα τα παραπάνω συνθέτουν μια πρόταση που καθιστά αξιόπιστη τη δημοσιονομική μας πολιτική, που θα συμβάλει τόσο στη δημοσιονομική πειθαρχία όσο και στον καθησυχασμό των αγορών, κυρίως όμως θα ενισχύσει την άσκηση δημοκρατικού ελέγχου επί της εκτελεστικής εξουσίας.
Ο κ. Μιλτιάδης Παπαϊωάννου είναι βουλευτής του ΠαΣοΚ.
