Την ώρα που το ΝΑΤΟ οργανώνεται για την κρίσιμη επίθεση στην Κανταχάρ, αργότερα αυτό τον μήνα, τα μέλη της Συμμαχίας υποχρεώνονται να αναλογιστούν τον πραγματικό σκοπό της παρουσίας τους στο Αφγανιστάν. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Αφγανιστάν αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα όχι μόνο για το ΝΑΤΟ, αλλά εξίσου, αν όχι και περισσότερο, για τη Ρωσία. Τη δεκαετία του 1990 το Αφγανιστάν ήταν εφαλτήριο της διεθνούς τρομοκρατίας και οι συνέπειες έγιναν έντονα αισθητές από τη Νέα Υόρκη ως τη Μόσχα. Είναι προς το κοινό μας συμφέρον να καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία όπου μπορούμε. Να γιατί η Ρωσία υποστηρίζει ενεργώς την αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν.
Η Ρωσία δέχεται το βάρος μιας συγκεκριμένης διάστασης της αστάθειας στο Αφγανιστάν πολύ πιο έντονα από τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ: του λαθρεμπορίου των ναρκωτικών. Τα τελευταία χρόνια η ηρωίνη έχει κυκλώσει τη Ρωσία σαν ένα σιωπηλό τσουνάμι. Είμαστε τώρα οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ναρκωτικών στον κόσμο με 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους εξαρτημένους από αυτά. Εάν η τάση αυτή συνεχιστεί το μέλλον είναι δυσοίωνο: κάθε χρόνο 30.000 χρήστες ναρκωτικών ουσιών πεθαίνουν στη Ρωσία, ενώ 80.000
δοκιμάζουν ναρκωτικά για πρώτη φορά.
Τα καταστρεπτικά αποτελέσματα αυτών των γεγονότων είναι φανερά: ΑΙDS και ηπατίτιδα- οι πιστοί σύντροφοι των χρηστών ναρκωτικών- αποτελούν μια θλιβερή πραγματικότητα για πολλούς από τους νέους μας. Με τους περισσότερους από τους χρήστες να είναι ηλικίας από 18 ως 39 ετών, η Ρωσία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να χάσει μια ολόκληρη γενιά. Ολες οι χώρες του ΝΑΤΟ γνωρίζουν πολύ καλά το καταστρεπτικό κόστος του εμπορίου των ναρκωτικών. Αλλά όχι στην ίδια κλίμακα. Ο αριθμός των χρηστών στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες, όχι όμως σε εκατομμύρια όπως στη Ρωσία.
Οι λόγοι γι΄ αυτούς τους δυσανάλογους συσχετισμούς έχουν να κάνουν πλήρως με τη σύγκρουση στο Αφγανιστάν, όπου το ΝΑΤΟ επιδεικνύει τόσο έλλειψη βούλησης όσο και έλλειψη ικανότητος να καταπολεμήσει αποτελεσματικά το εμπόριο των ναρκωτικών. Τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι η παγκόσμια παραγωγή των βασισμένων στο όπιο ναρκωτικών διπλασιάστηκε την περασμένη δεκαετία, με το Αφγανιστάν να κατέχει πλέον το 90% της παγκόσμιας παραγωγής οπίου.
Η Ρωσία έχει εφαρμόσει ένα επιθετικό πρόγραμμα κατά των ναρκωτικών στο εσωτερικό της, βάζοντας στη φυλακή 91.000 άτομα που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα σχετικά με τα ναρκωτικά και προβαίνοντας στην κατάσχεση όλο και περισσοτέρων φορτίων ναρκωτικών. Το 25% όλων των αποφάσεων των δικαστηρίων αφορούν εγκλήματα σχετικά με το εμπόριο των ναρκωτικών. Αλλά τα πορώδη σύνορα στην Κεντρική Ασία, από τα οποία η αφγανική ηρωίνη περνά στη Ρωσία, αποτελούν ένα αξεπέραστο εμπόδιο. Ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος να χειριστούμε καταλλήλως το πρόβλημα είναι να πάμε κατευθείαν στην πηγή, στο Αφγανιστάν.
Το ΝΑΤΟ δικαιολόγησε την ήπια αντιμετώπιση της καλλιέργειας παπαρούνας στο Αφγανιστάν υποστηρίζοντας ότι η καταστροφή της θα έριχνε το επίπεδο ζωής των Αφγανών, στρέφοντάς τους στις «αγκάλες» των Ταλιμπάν. Πρέπει να αναζητήσουμε ευκαιρίες εναλλακτικών καλλιεργειών για τους αγρότες και να τους βρούμε νόμιμα εισοδήματα, αλλά είναι παράλογο και επικίνδυνο να επιτρέψουμε να συνεχίζεται ανεμπόδιστη η παραγωγή ναρκωτικών στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα.
Είναι επίσης αφελές να εξισώνουμε το εμπόριο ναρκωτικών με την αθωότητα του τοπικού αγρότη που καλλιεργεί την παπαρούνα, φροντίζοντας την οικογένειά του. Το εμπόριο ναρκωτικών παραμένει σταθερά στα χέρια των πολέμαρχων, που διοχετεύουν τα κέρδη κατευθείαν στους Ταλιμπάν. Η αμερικανική DΕΑ (Υπηρεσία Δίωξης των Ναρκωτικών) έχει αναγνωρίσει ότι η Αλ Κάιντα ενέχεται στη διακίνηση του αφγανικού οπίου. Ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα έχει πει ότι η οικονομία του Αφγανιστάν «τορπιλίζεται από μια έξαρση του εμπορίου ναρκωτικών που ενθαρρύνει την εγκληματικότητα και χρηματοδοτεί την εξέγερση των Ταλιμπάν». Η εξάλειψη της παραγωγής παπαρούνας αποτελεί βήμα-«κλειδί» για την εξασφάλιση της μακροχρόνιας σταθερότητας στο Αφγανιστάν, που θα φέρει με τη σειρά της την οικονομική ανάπτυξη. Τώρα δεν είναι ώρα να μασάμε τα λόγια μας. Αργότερα αυτή την εβδομάδα, σε διεθνές φόρουμ στη Μόσχα που διοργανώνεται για τη συζήτηση του προβλήματος, ο πρόεδρος Μεντβέντεφ θα χρησιμοποιήσει ειλικρινή γλώσσα για να τονίσει την επείγουσα ανάγκη ανάληψης δράσης.
Η Ρωσία έχει επανειλημμένα εκφράσει την ετοιμότητά της για εποικοδομητική διεθνή συνεργασία στην καταπολέμηση αυτής της μάστιγας. Και είμαστε σε καλή θέση για να βοηθήσουμε. Αλλά πολύ συχνά βρίσκουμε την πόρτα κλειστή. Οι ΗΠΑ υπερασπίζονται την καταστροφή των φυτειών κόκας στην Κολομβία· και σωστά. Το ΝΑΤΟ πρέπει τώρα να αναλάβει ανάλογη δράση στο Αφγανιστάν. Θα πρέπει να θέσουμε ως στόχο την καταστροφή εφέτος του 25% της καλλιέργειας παπαρούνας. Οτιδήποτε λιγότερο θα ήταν παραδοχή ήττας. Ούτε η Ρωσία ούτε το Αφγανιστάν μπορούν να πληρώσουν το τίμημα της αποτυχίας.
Ο κ. Βίκτορ Ιβάνοφ είναι διευθυντής της ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για τον Ελεγχο των Ναρκωτικών.
