Περίσσεψαν οι εξυπνακισμοί για την κατάργηση της «βάσης 10», κυρίως από άσχετους με το θέμα (συγγραφείς, σκηνοθέτες κ.λπ.) που βρήκαν ευκαιρία να κάνουν επίδειξη πνευματικής ανωτερότητας σε βάρος των παιδιών που αγωνίζονται να αποκτήσουν τα προσόντα για να επιβιώσουν στον δύσκολο σημερινό κόσμο. Είναι τόσο προφανή τα όσα αφορούν το θέμα και τόσο ισχυρή η επιχειρηματολογία Διαμαντοπούλου- Πανάρετου ώστε μόνο προχειρολογία, εμπάθεια, ή κακή πίστη δικαιολογούν τα περισσότερα από όσα γράφηκαν εναντίον τους.

Πρέπει να ξεχωρίσουμε δύο εντελώς διακριτές περιπτώσεις εξετάσεων και βαθμολογίας:

Α. Υπάρχει η μαθησιακή διαδικασία: η βαθμολογία αξιολογεί τις γνώσεις του μαθητή/φοιτητή, υπάρχει κάποια «βάση» που δείχνει αν κατακτήθηκε το απαιτούμενο ελάχιστο γνώσεων ή δεξιοτήτων, αποτυχία συνεπάγεται επανάληψη της μαθησιακής διαδικασίας. Τίποτε δεν εμποδίζει να επιτύχουν όλοι οι εξεταζόμενοι (καλή παιδαγωγική σημαίνει να επιτυγχάνουν όλοι χωρίς εκπτώσεις στα κριτήρια). Αυτή είναι η βασική αρχή, από εκεί και πέρα μπορεί να συζητήσει κανείς αν οι εξετάσεις είναι σωστός τρόπος αξιολόγησης ή όχι.

Β. Υπάρχει η κατανομή σπάνιων θέσεων : ΑΣΕΠ ή ΙΚΥ πρέπει να μοιράσουν λίγες θέσεις που τις διεκδικούν πολλοί. Αν όλοι οι υποψήφιοι βαθμολογηθούν με 20 θα πρέπει ή να προσληφθούν όλοι ή να γίνει κλήρωση, ήτοι αυτοκαταργείται ο θεσμός – άρα η κατανομή θέσεων απαιτεί οπωσδήποτε να αποτύχουν κάποιοι και είναι δυνατόν να υπάρχει και κλειστός αριθμός και υψηλή βάση: το ΙΚΥ απαιτεί 14 ελάχιστο βαθμό.

Η χώρα μας είναι η μοναδική στην Ενωση (μεταξύ των «παλαιών χωρών» τουλάχιστον) που οργανώνει για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εξετάσεις τύπου (Β). Θα ήταν απολύτως λογικό να μην εισάγονται στα πανεπιστήμια όσοι δεν παίρνουν τη βάση στην αξιολόγηση γνώσεων (δεν παίρνουν απολυτήριο Λυκείου)- είναι απαράδεκτο όμως να συμβαίνει αυτό στην εξέταση εισαγωγής γιατί οι εξετάσεις γίνονται για να κριθεί ποιοι θα εισαχθούν σε Ιατρικές, Νομικές, Πολυτεχνεία, με αποτέλεσμα τα θέματα να είναι πολύ δύσκολα [με βάση το ελληνικό επίπεδο σπουδών]: στα δύο γαλλικά μπακαλορεά ( διαφορετικά για πανεπιστήμια και ΤΕΙ) που αξιολογούν γνώσεις αποτυγχάνει το 15%-25% των υποψηφίων· όταν καθιερώθηκε η «βάση 10» αποτύγχανε το 50% ακριβώς επειδή οι δικές μας εισαγωγικές εξετάσεις «μοιράζουν θέσεις».

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ο κλειστός αριθμός εισακτέων. Εχει απόλυτο δίκιο ο κ. Πανάρετος όταν προτείνει κολέγια ελεύθερης πρόσβασης- σε όλον τον κόσμο που θεωρεί τη γνώση πλουτοπαραγωγική δύναμη και προοδεύει, έτσι γίνεται. Σε μας η γνώση είναι αφενός κάτι μεταφυσικό (που έχει σχέση με τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και τη «μόρφωση») και αφετέρου κάτι που πρέπει να μείνει σπάνιο ώστε όσοι κατέχουν πτυχία να έχουν «προσόδους θέσης» που δεν δικαιολογούνται σε ανοιχτές κοινωνίες και ανοιχτές οικονομίες. Φυσικά είναι απαράδεκτο σκάνδαλο η σπορά ΤΕΙ και ΑΕΙ σε χωριά και κώμες, φυσικά είναι χαμηλό το επίπεδο σπουδών στη μέση εκπαίδευση όπως αποδεικνύουν οι διεθνείς συγκρίσεις (οι έλληνες μαθητές πατώνουν στα τεστ), φυσικά είναι κακές οι σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση όπως ξανά αποδεικνύουν οι διεθνείς στατιστικές (απουσιάζουν τα ελληνικά πανεπιστήμια από τους πίνακες κατάταξης) και το τεράστιο ποσοστό (50%) αυτών που δεν παίρνουν πτυχίο στην κανονική διάρκεια των σπουδών τους, φυσικά υπάρχει νεποτισμός και ευνοιοκρατία στα πανεπιστήμια, φυσικά θα έπρεπε οι φοιτητές να εισάγονται σε σχολές και όχι σε τμήματα, φυσικά πρέπει να περιοριστούν τα αρχαία και τα θρησκευτικά, φυσικά πρέπει να ξεμπερδεύουμε με τα φροντιστήρια και τις παπαγαλίες- αλλά δεν έχουν σχέση μόνο με τα τεσσάρια αυτά· έχουν σχέση και με τα εικοσάρια στο απολυτήριο, τα δεκάρια στα πτυχία και τα άριστα στα διδακτορικά.

Ας μην πληρώσουν τις δραματικές ελλείψεις του εκπαιδευτικού συστήματος οι πλέον αδύναμοι, ντροπή είναι.