Δεν είμαι ειδικός στην αμερικανική πολιτική, αλλά ξέρω κάτι για τους λάκκους. Και παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αντιδρά στο ζήτημα του νόμου για το εθνικό σύστημα Υγείας στις ΗΠΑ, μου φαίνεται ότι παραβιάζει τον πρώτο κανόνα σχετικά με τους λάκκους: «Οταν είσαι μέσα σε έναν, σταμάτα να σκάβεις».

Ναι, ξέρω, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα δεν πλήττεται από τη στρατηγική τού «απλώς πες “όχι”». Αλλά δεν υπάρχει και μεταστροφή υπέρ του. Οι Ρεπουμπλικανοί πρέπει να έλθουν και να παρουσιάσουν κάτι περισσότερο από το «απλώς πείτε “όχι” σε οτιδήποτε εκτός από τη χαμηλότερη φορολόγηση και την αύξηση των γεωτρήσεων», αν θέλουν να επενδύσουν σε έναν αξιόπιστο προεδρικό υποψήφιο το 2012. Να γιατί:

Αν κοιτάξουμε αρκετά πίσω, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ο Τζορτζ Μπους έφερε στη λογική της κατάληξη την επανάσταση του Ρίγκαν: με την έμφασή της στις περικοπές των φόρων, την απελευθέρωση των τιμών και την κυβέρνηση ως πρόβλημα και όχι ως λύση. Αλλά με ένα διογκούμενο χρέος και με μια τραπεζική κρίση που προκλήθηκε από την κατάχρηση του ελεύθερου ανταγωνισμού, o «ριγκανισμός» έφθασε στο όριό του. Εν τω μεταξύ, η έγκριση της μεταρρύθμισης στην υγειονομική περίθαλψη έφερε στη λογική της κατάληξη την επανάσταση του Νew Deal του Φραγκλίνου Ρούζβελτ.

Με άλλα λόγια, τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν τώρα εκπληρώσει τις κύριες αποστολές τους του 20ού αιώνα, που διατυπώθηκαν αρχικώς από τους πιο χαρακτηριστικούς εκπροσώπους τους. Το πραγματικό ερώτημα είναι ποιο κόμμα θα χτίσει τη γέφυρα για να περάσει την Αμερική στον 21ο αιώνα, τη γέφυρα που θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά μας στην παγκόσμια οικονομία, ενώ θα επιβάλει πολύ μεγαλύτερη δημοσιονομική πειθαρχία.

Ο Ομπάμα προσπαθεί, τουλάχιστον, να προωθήσει μια ατζέντα προκειμένου να κυνηγήσει το αμερικανικό όνειρο υπό αυτές τις νέες συνθήκες.

Δεν συμφωνώ με κάθε πολιτική του- θα ήθελα να δω να δίδεται πολύ μεγαλύτερη έμφαση στις καινοτομίες και στο ξεκίνημα μικρών επιχειρήσεων- αλλά είναι σαφές ότι προσπαθεί. Δεν έχω την ίδια εντύπωση από τους Ρεπουμπλικανούς και ειδικά από εκείνους που περιλαμβάνονται στους διαδηλωτές του Κόμματος του Τσαγιού (σ.σ.: πολιτικό κίνημα κατά της αύξησης της φορολογίας που πήρε το όνομά του από την εξέγερση του 1773 στη Βοστώνη κατά των αποικιακών φόρων που είχαν επιβάλει οι Βρετανοί).

Ο «ομπαμισμός» (Οbama-ism) θεωρεί ως δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε μια υπερανταγωνιστική παγκόσμια οικονομία, όπου η χώρα που θα ευημερεί θα είναι αυτή που θα συνδυάζει το πιο άρτια εκπαιδευμένο, δημιουργικό και κατανεμημένο σε διάφορους τομείς της οικονομίας εργατικό δυναμικό με τις καλύτερες υποδομές (λιμάνια, αεροδρόμια, σιδηροδρομικές υπερταχείες και καλή διακυβέρνηση). Επιπλέον, βρισκόμαστε σε έναν κόσμο με υπερθέρμανση του κλίματος, ο πληθυσμός του οποίου, από 6,8 δισεκατομμύρια που είναι σήμερα, θα φθάσει τα 9,2 δισεκατομμύρια ως το 2050 και έτσι η ζήτηση για καθαρή ενέργεια θα φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη. Τότε η τεχνολογία της ενέργειας θα καταστεί η επόμενη μεγάλη παγκόσμια βιομηχανία.

Ετσι, χρειάζεται να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις ώστε να χτίσουν το επόμενο εργοστάσιό τους σε αυτή τη χώρα, σε μια χρονική στιγμή που κάθε άλλο κράτος απλώνει κίνητρα στον δρόμο τους. Χρειάζεται να επιστρατευθούν μετανάστες με υψηλό επίπεδο κατάρτισης. Χρειάζεται να οριστεί το υψηλότερο όριο στην εθνική εκπαίδευση και να χρηματοδοτηθεί ο τομέας της έρευνας. Χρειάζεται να καθοριστούν οι σωστοί ενεργειακοί κανόνες που θα επιβραβεύουν τις εταιρείες με την πιο καθαρή τεχνολογία.

Και- κάτι που ούτε οι Δημοκρατικοί ούτε οι Ρεπουμπλικανοί έχουν ακόμη επισημάνει επαρκώς- θα χρειαστεί να πληρώσουμε για όλα αυτά, αυξάνοντας ταυτόχρονα ορισμένους φόρους, περικόπτοντας άλλους και καταργώντας την παροχή ορισμένων υπηρεσιών, προκειμένου να πληρώσουμε για τις απαιτούμενες νέες επενδύσεις στις υποδομές και στην εκπαίδευση. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με ένα Ρεπουμπλικανικό Κόμμα που ευαγγελίζεται τις περικοπές των φόρων αλλά δεν συγκεκριμενοποιεί ποτέ και ποιες υπηρεσίες σχεδιάζει να καταργήσει, ή με ένα Δημοκρατικό Κόμμα που επιθυμεί να προσθέσει υπηρεσίες, φορολογώντας μόνο τους πλούσιους.

Ενας λόγος για τον οποίο οι Ρεπουμπλικανοί έχουν αποτύχει να καταρτίσουν μια ατζέντα για τον 21ο αιώνα είναι ότι η παγκοσμιοποίηση έχει κομματιάσει το κόμμα. Η πολυεθνική πτέρυγά του της Γουόλ Στριτ κατανοεί ότι χρειαζόμαστε τη μετανάστευση, το ελεύθερο εμπόριο, την καθαρή τεχνολογία, την κυβερνητική υποστήριξη για καλύτερες υποδομές και την επιστημονική έρευνα που αποτελεί την αστείρευτη πηγή των καινοτομιών. Η πτέρυγα των διαδηλωτών του Κόμματος του Τσαγιού αρνείται όλα αυτά τα πράγματα. Το μόνο που ενώνει τις δύο πτέρυγες είναι ο κοινός τους πόθος για λιγότερους φόρους, τελεία. Η παγκοσμιοποίηση έχει εξασθενίσει και τη βάση των Δημοκρατικών, τους εργατοτεχνίτες και τα συνδικάτα τους, αλλά οι Δημοκρατικοί έχουν απορροφήσει μια νέα εκλογική πελατεία που δημιούργησε η παγκοσμιοποίηση και που συνδυάζει τον μάνατζερ πολυεθνικής εταιρείας, τον επιχειρηματία και τον ειδικό του τεχνολογικού τομέα.

Πρόκειται για τη «Νεοκρατία», όπως την αποκαλεί ο Εντουαρντ Γκόλντμπεργκ, καθηγητής Παγκοσμίων Επιχειρήσεων στο Βaruch College. Αυτοί οι «Νεοκράτες» άλλοτε έκλιναν προς τους Ρεπουμπλικανούς αλλά τώρα οι περισσότεροι στρέφονται προς τον Ομπάμα. Δεν συμφωνούμε όλα όσα προτείνει αλλά αισθάνονται ότι στήνει μια γέφυρα προς τον 21ο αιώνα, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί και το Κόμμα του Τσαγιού είναι απλώς εκτός θέματος. Σήμερα δεν έχουμε αντιπολίτευση με όραμα για τον 21ο αιώνα αλλά απλώς αντιπολίτευση.