Εδώ και έξι μήνες το μόνο θέμα μας είναι η οικονομική κρίση. Δεν λέω ότι κακώς κάνουμε, αλλά φοβάμαι ότι για άλλη μια φορά πάμε να θεραπεύσουμε το σύμπτωμα αντί της αιτίας. Η κρίση δεν είναι παρά η παρενέργεια μιας βαθιάς κρίσης αξιών στην ελληνική κοινωνία, η οποία έχει χάσει τις παραδοσιακές αξίες της, την αλληλεγγύη της, και το κυριότερο, έναν «πολιτισμό της φτώχειας», ο οποίος τη χαρακτήριζε από ιδρύσεως του Νεοελληνικού Κράτους και ήταν συνάμα ο κινητήριος μοχλός της.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, έχουμε δημιουργήσει ένα σύστημα εικονικής ευημερίας, το οποίο προσπαθούμε να διευρύνουμε με οποιοδήποτε κόστος, έχουμε πιστέψει ότι τα δανεικά είναι μέρος του εισοδήματός μας, και έχουμε ως μοναδικό μας όνειρο, πώς θα κοιμηθούμε φτωχοί και θα ξυπνήσουμε πλούσιοι. Ολες οι υποτιθέμενες «συνισταμένες» της κοινωνίας, από το πολιτικό εποικοδόμημα ως το τραπεζικό σύστημα και από εκεί στα ΜΜΕ, ενισχύουν αυτή την αδυναμία του μέσου έλληνα πολίτη «να περνάει καλά» πάση θυσία, όπως δηλώνει ένα στα δύο νέα παιδιά αυτής της κοινωνίας, όταν τα ρωτάνε οι δημοσιογράφοι.

Οταν σε μια χώρα η πορνεία νομιμοποιείται, είτε για να ανεβεί το ΑΕΠ της, όπως είχε κάνει πριν από κάποια χρόνια ο κύριος Αλογοσκούφης, είτε για να εξασφαλίσει μερικά διαφημιστικά έσοδα παραπάνω κάποιο κανάλι, τότε ο κάθε πολίτης που ονειρεύεται να ξυπνήσει πλούσιος το πρωί αναρωτιέται, γιατί είναι θεμιτή η πορνεία, αλλά αθέμιτη η κλοπή. Συνεπώς, το σύστημα αυτό δεν παράγει μόνο την οικονομική κρίση, αλλά και μορφές βίας οι οποίες συχνά είναι ανεκτές από τους πολίτες. Από το φακελάκι στα νοσοκομεία ως τη βία εντός και εκτός γηπέδων, και από εκεί στις καταλήψεις των πανεπιστημίων από μειοψηφικές ομάδες, όλα αυτά είναι μορφές βίας, που η κοινωνία τις ανέχεται και ενίοτε τις ενισχύει με διακρίσεις του τύπου «νόμιμη» ή «παράνομη» βία. Με την ίδια λογική που τα δανεικά έγιναν μέρος του εισοδήματός μας, γίνεται και η βία μέρος της «νόμιμης» άμυνάς μας. Η οικονομική κρίση και η βία δεν αντιμετωπίζονται μόνον από τους πολιτικούς και την Αστυνομία. Απαιτούν μια ριζική αναμόρφωση της νοοτροπίας μας και του συστήματος αξιών μας. Αλλιώς τα συμπτώματα, ακόμη και αν τα εξαφανίσουμε τώρα, θα εμφανιστούν πάλι. Στο κάτω κάτω, σε μια κοινωνία συνενοχής, οι πραγματικοί ένοχοι γίνονται εξαιρετικά δυσδιάκριτοι.

Ο κ. Πέτρος Μάρκαρης είναι συγγραφέας.