Η απόφαση στήριξης της ελληνικής οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση με δύο μηχανισμούς ύστατης ανάγκης σήμανε το τέλος του πολύμηνου αδιεξόδου στο οποίο είχαμε περιέλθει, όχι όμως και το τέλος της πίεσης, αφού οι ανάγκες δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου τους επόμενους μήνες εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές. Στην πραγματικότητα οι αποφάσεις της Ενωσης δεν εξαλείφουν κανένα από τα προβλήματά μας, απλώς δίνουν στην Ελλάδα μια νέα δυνατότητα να τα αντιμετωπίσει χωρίς το άγχος της πτώχευσης και της κατάρρευσης που κυριαρχούσαν στο πολιτικό λεξιλόγιο έως προχθές. Συγκεκριμένα:
1. Η απόφαση της ΕΚΤ να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα έως το 2011 χωρίς φραγμό αξιολόγησης απαλλάσσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα από τον κίνδυνο να έμενε χωρίς ρευστότητα αρκετών δισ. ευρώ στο τέλος του έτους και δημιουργεί ένα πλαίσιο ομαλότητας στη χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Την ίδια στιγμή όμως καταγράφεται μεγάλη αιμορραγία των ελληνικών καταθέσεων προς το εξωτερικό, λόγω του φόβου που προκάλεσαν τα ανεύθυνα σενάρια κατάρρευσης της οικονομίας εξόδου από το ευρώ που διακινούσαν διάφοροι ανόητοι. Κατά συνέπεια, το πρώτο μέλημα τώρα πρέπει να είναι η άμεση επανάκαμψη των διαφυγόντων κεφαλαίων.
2. Η απόφαση για υποστηρικτικό δανεισμό ύστατης ανάγκης αποτελεί μεν σωσίβιο αλλά αν χρησιμοποιηθεί θα αποκαλύψει και την αδυναμία περαιτέρω εξεύρεσης κεφαλαίων από τις αγορές και θα σημάνει νέο κύκλο πιέσεων και καταστροφολογίας. Σε συνδυασμό με την απόφαση της Συνόδου να κάνει πιο αυστηρό το Σύμφωνο Σταθερότητας, αυτό σημαίνει ότι η δημοσιονομική περιστολή το επόμενο διάστημα όχι μόνο δεν πρέπει να χαλαρώσει αλλά, αντίθετα, να γίνει διαρκής και συστηματική. Με τη σειρά του αυτό απαιτεί ίσως όχι νέα μέτρα, αλλά οπωσδήποτε μια ριζική στροφή στην οικονομική πολιτική των επομένων ετών πέρα από το επιχείρημα του «προσωρινά αναπόφευκτου».
Οσο και να φαίνεται παράξενο, οι δύο αποφάσεις της ΕΕ θα είναι χρήσιμες για τη χώρα μας εάν καταφέρουμε να μην τις χρειαστούμε αποφεύγοντας νέες υποβαθμίσεις των ομολόγων και προσέχοντας να μην ξεφύγουν οι δανειακές ανάγκες. Οπως συμβαίνει συχνά στις πολεμικές αντιπαραθέσεις, το καλύτερο όπλο είναι εκείνο που δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις.
Ο κ. Νίκος Χριστοδουλάκης είναι πρώην υπουργός Οικονομίας.
