Μνήμη Ρένας Σταυρίδη-Πατρικίου
Φαίνεται ότι μιλούν διαφορετική γλώσσα η υπουργός Παιδείας και το προεδρείο της Συνόδου των Πρυτάνεων και απλώς τα μπερδεύουν δημοσιογράφοι που κάνουν λόγο για «ανατροπή του νόμου Γιαννάκου» με πολιορκητικό κριό το «δικαίωμα επανεκλογής πρυτανικών αρχών για δεύτερη συνεχόμενη θητεία» και με κάποια «διορθωτικά» σημεία της κείμενης νεοδημοκρατικής νομοθεσίας. Και τούτο βαφτίζεται «γερό λίφτινγκ», μάλιστα με φόντο ένα πανώ της ΠΟΣΔΕΠ…
Ας υποθέσουμε όμως ότι λήγει το καθεστώς των «επαγγελματιών» πρυτάνεων και αντιπρυτάνεων. Επίσης, ας υποθέσουμε ότι κινείται η διαδικασία, κατά τις προγραμματικές «δεσμεύσεις» του κυβερνώντος κόμματος, για «αυτοτελή και αυτοδιοικούμενα Πανεπιστήμια» που να διαθέτουν «μηχανισμούς κοινωνικής λογοδοσίας» και να αποτελούν έτσι «υπόδειγμα διαφάνειας». Τι θα περίμενε κανείς από την εντός ολίγου απερχόμενη διοίκηση των Πανεπιστημίων να πράξει κατά τους προσεχείς μήνες; Τουλάχιστον τα απλούστερα, σε ό,τι βέβαια αφορά το καθένα ξεχωριστά και χωρίς γενικευτικές εκτιμήσεις. Δηλαδή, να απαντηθούν τουλάχιστον τα εξής ερωτήματα:
1. Σε ποιο βαθμό υιοθετήθηκαν κανόνες και πρακτικές ιδιωτικοποίησης με «δράσεις» που ευνοούσαν την «επιχειρηματικότητα»;
2. Πώς συντελέσθηκε η γραφειοκρατικοποίηση της διοικητικής λειτουργίας με εμφανή συνεπακόλουθα στη διδασκαλία και την έρευνα;
3. Πώς οι «δημόσιες επενδύσεις», δηλαδή η μετατροπή του πάγιου χρηματικού αποταμιευτικού κεφαλαίου σε πάγιο πραγματικό κεφάλαιο (εξοπλισμός, εγκαταστάσεις), οδήγησαν σε επιλεκτική και αναλώσιμη χρηματοδότηση «ερευνητικών δραστηριοτήτων», με υποβολή τεχνικών δελτίων γνώριμων στους «ερευνοδίαιτους»;
4. Σε ποιο βαθμό ο αναγκαίος απολογισμός μιας εικοσιπενταετίας «έρευνας και προσφοράς» βασίστηκε σε μήτρες συλλογής και παρουσίασης των δεδομένων που εξαντλούνται σε ό,τι διαχειρίσθηκε η Επιτροπή Ερευνών ή ο «Ειδικός Λογαριασμός»;
5. Ποιοι λόγοι επέβαλαν την προβολή «Επιστημονικών και Τεχνολογικών Πάρκων» σε βάρος της «βασικής έρευνας» και συναφώς την υποχρηματοδότηση των κοινωνικών/ανθρωπιστικών επιστημών;
6. Επιβλήθηκε ένα αγοραίο σύστημα «αξιολόγησης» που έχουν προκρίνει όσοι προτάσσουν ένα πλαίσιο διεθνούς «ανταγωνιστικής» ακαδημαϊκής «βιομηχανίας»;
7. Προκλήθηκε ή όχι «νομοφοβία» με την εκβιαστική εφαρμογή του «Πρότυπου Εσωτερικού Κανονισμού» και με την πλήρη αγνόηση του υπάρχοντος Κανονισμού, τον οποίο απλώς θα έπρεπε να προσαρμόσουν προς την κείμενη νομοθεσία;
8. Η «εκτός έδρας» χρηματική αποζημίωση (αυτή που «αναγνωρίζεται σε βάρος του Δημοσίου») της Πρυτανείας προήλθε ή όχι από τους οικείους κωδικούς του Τακτικού Προϋπολογισμού ή μήπως «πέρασε» και από πότε σε κάποιο «πρόγραμμα» της Επιτροπής Ερευνών;
9. Η Επιτροπή αυτή τι άλλο θα μπορούσε να προβλέψει παρά «μετακινήσεις των μελών της ερευνητικής ομάδας» που υποχρεώνεται, στη συνέχεια, με τον «επιστημονικό» της υπεύθυνο, για τη «διάδοση των αποτελεσμάτων των ερευνών»;
10. Εχει τροποποιηθεί ο νόμος 2685/1999 ή έχει «σιωπηρά» καταργηθεί που προβλέπει ρητά ό,τι αφορά το αντίτιμο των εισιτηρίων, τα έξοδα διανυκτέρευσης και την ημερήσια αποζημίωση στην «Κατηγορία Ι» (πρυτάνεις) και αντίστοιχα στην «Κατηγορία ΙΙ» (αντιπρυτάνεις);
11. Μια τέτοια αυτοκατάργηση, αν βέβαια συνέβαινε και συμβαίνει, θα σήμαινε τριπλασιασμό της σχετικής αποζημίωσης και χωρίς φορολόγηση;
12. Μια παρόμοια πρακτική έχει ή όχι προκριθεί για κάποια μέλη του διοικητικού προσωπικού;
13. Ποιες ήταν οι δαπάνες ανά έτος, τουλάχιστον κατά την τελευταία τριετία, των κινητών τηλεφώνων που κατέχουν τα μέλη της Πρυτανείας και αξιωματούχων του διοικητικού προσωπικού και τα οποία ενδεχομένως βαρύνουν το Δημόσιο;
14. Εως το τέλος, έστω, του τρέχοντος έτους θα δημοσιοποιηθεί η «απογραφή» των σχημάτων που διαθέτει κάθε Ιδρυμα;
15. Θα μειωθεί, τάχα, ο αριθμός των «δικαιούχων» που έως τώρα έχουν «προσωπικό» αμάξι, όπως ακριβώς αναγγέλθηκε ότι θα συμβεί με τους Νομάρχες και τους Δημάρχους;
16. Εως το τέλος του επομένου έτους η Πρυτανεία θα μετακινείται, στις απολύτως υπηρεσιακές ανάγκες, με υβριδικά οχήματα και όχι με «λιμουζίνες» υψηλού κυβισμού;
17. Θα μειωθεί, και με τη συμβολή των Ιδρυμάτων, το ύψος των «υπέρογκων και πλασματικών δαπανών» (κατά την έκφραση υπουργού) μετακινήσεων, συνεργείων και βενζίνης όσων μετακινούνται με δημόσια αυτοκίνητα;
18. Εχουν προσληφθεί «εργαζόμενοι» υπό καθεστώς «προγραμμάτων stage»;
19. Θα υπάρξει λογοδοσία για το πού τοποθετήθηκαν οι εκατοντάδες, ορισμένου και αορίστου χρόνου υπάλληλοι, αρχίζοντας από τα Τμήματα προέλευσης των πρυτανικών αρχών;
20. Θα αποσαφηνισθεί αν και γιατί αυτή η πληθώρα των υπαλλήλων έχει «επιλεγεί» και με βάση την προφορική συνέντευξη;
Πρόκειται για μια πρώτη δέσμη ερωτημάτων αναφορικά με τον δημόσιο έλεγχο (των) Πανεπιστημίων της χώρας. Ισως θα χρειασθεί στους «evaluators» που ξεφύτρωσαν τελευταία και αναμένεται να πολλαπλασιασθούν, χωρίς να μπορούν να καταθέσουν ούτε μια δημοσιευμένη γραμμή για τον υπό «αξιολόγηση» θεσμό. Σε αναμονή, λοιπόν, για τον τρόπο συσχέτισης «κριτών» και «κρινόμενων». Τούτο αφορά και την απερχόμενη, όπως υποθέτω, ηγεσία της «Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας Ανωτάτης Εκπαίδευσης».
Ο κ. Παναγιώτης Νούτσος είναι καθηγητής της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
