Μετά την άμεση ανακίνηση του Ασφαλιστικού και με στόχο την επιδίωξη αποφυγής νέων λαθών, επιβάλλεται να γίνουν κατανοητές συγκεκριμένες παράμετροι του προβλήματος.
1. Με βάση τα άρθρα 48-51 (που παραμένουν σε ισχύ) της ιδρυτικής της ΕΟΚ Συνθήκης της Ρώμης, τα ευρωπαϊκά όργανα δεν δικαιούνται να παρεμβαίνουν σε ζητήματα κοινωνικής ασφάλισης στα κράτη-μέλη. Τα ζητήματα αυτά έχουν αφεθεί στην εξουσία των εθνικών κυβερνήσεων. Οποιαδήποτε σχετική παρέμβαση οποιουδήποτε ευρωπαϊκού οργάνου συνιστά παραβίαση των αντίστοιχων κοινοτικών ρυθμίσεων και πάντως δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα. Συνεπώς, κακώς η ΕΕ αναφέρεται σε υποδείξεις παρεμβάσεων στο Ασφαλιστικό. Βεβαίως, η ΕΕ μπορεί να παρεμβαίνει σε ζητήματα οικονομικής πολιτικής. Μπορεί να μας καλεί να μειώσουμε τα ελλείμματα στο 3% του ΑΕΠ, όχι όμως και να μας υποδεικνύει να μειώσουμε τις συντάξεις.
Τον τρόπο μείωσης των ελλειμμάτων τον αποφασίζουν οι εθνικές κυβερνήσεις, που τελικώς κρίνουν αν θα κάνουν χρήση ή όχι του μέτρου της μείωσης των συντάξεων.
2. Είναι ακριβές ότι το Ασφαλιστικό στην Ελλάδα βρίσκεται, πράγματι, σε κατάσταση απελπιστική έως τραγική και συνεπώς χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις.
3. Ζητούμενο όμως είναι το είδος των απαιτούμενων παρεμβάσεων. Αν, π.χ., επιλέξουμε αυξήσεις ορίων ηλικίας ή συντάξιμων ετών, το κοινωνικο-ασφαλιστικό μας σύστημα ελάχιστα θα ωφεληθεί. Υπενθυμίζουμε ότι, αν αυξήσουμε π.χ. τα γενικά όρια συνταξιοδότησης για όλους τους Ελληνες κατά δύο έτη και αντικαταστήσουμε το 65ο με το 67ο έτος, το ασφαλιστικό μας σύστημα θα κερδίσει πρόσθετη βιωσιμότητα μόλις 3,5 μηνών. Συνεπώς, οι υποδεικνυόμενες από τις Βρυξέλλες παρεμβάσεις ελάχιστα συμβάλλουν στην περαιτέρω βιωσιμότητα του συστήματος.
4. Αντιθέτως, απαιτούνται ουσιαστικές παρεμβάσεις στα πεδία της εισφοροδιαφυγής (30% στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, 35% στον ΟΑΕΕ, 50% στον ΟΓΑ), της εισφοροαποφυγής, της εισφοροκλοπής, της ανασφάλιστης «μαύρης» εργασίας, της συνέπειας του κράτους στην εξόφληση της συμμετοχής του (τριμερής χρηματοδότηση σύμφωνα με τη ΔΣΕ 102) και ασφαλώς της άντλησης πρόσθετων πόρων από νέες πηγές χρηματοδότησης (αναλυτική πρόταση ΓΣΕΕδεν περιλαμβάνονται αυξήσεις ασφαλιστικών εισφορών, ούτε πρόσθετες ενισχύσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό). Επισημαίνεται ότι, αν περιορισθεί η εισφοροδιαφυγή σε 20 ποσοστιαίες μονάδες, το ασφαλιστικό σύστημα κερδίζει πρόσθετη βιωσιμότητα 7,5 ετών.
5. Συμπερασματικώς, τονίζουμε ότι αν υπακούσουμε στα κελεύσματα των Βρυξελλών για παραμετρικές, απλώς, αλλαγές στο Ασφαλιστικό, θα πετύχουμε βέβαια πρόσκαιρα εισπρακτικά οφέλη, αλλά μεσο-μακροπρόθεσμα η κατάσταση στο Ασφαλιστικό θα συνεχίσει να επιδεινώνεται. Πρέπει να αποφύγουμε την απλή αξιοποίηση του Ασφαλιστικού για βραχυπρόθεσμους δημοσιονομικούς λόγους. Το έργο το έχουμε ξαναδεί- γι΄ αυτό φθάσαμε εδώ.
Ο κ. Γιώργος Ρωμανιάς είναι επιστημονικός σύμβουλος του ΙΝΕ- ΓΣΕΕ- ΑΔΕΔΥ.
