Το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης της ΝΔ το 2004 ήταν να αποδείξει ότι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού που άφησε η κυβέρνηση του ΠαΣοΚ ήταν πάνω από 3% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος. Εψαξαν τα στοιχεία, έκαναν απογραφή, μετέφεραν κονδύλια από εδώ και από εκεί, και επιτέλους το έλλειμμα αυξήθηκε σε 3,8% και αργότερα στο 4,5% με αποτέλεσμα την επιτήρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εχοντας αυτά υπόψη, θα νόμιζε κανείς ότι η κυβέρνηση της ΝΔ είχε αποφασίσει στα σοβαρά να εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά της χώρας. Τώρα, βέβαια, ξέρουμε ότι η κυβέρνηση εκείνη δεν είχε καμιά τέτοια πρόθεση.

Μέσα σε πέντε χρόνια η κυβέρνηση της ΝΔ κατάφερε όχι μόνο να σπάσει το ρεκόρ των σκανδάλων, όχι μόνο να γράψει νέες φιλοσοφικές θεωρίες και να μετατρέψει το νόμιμο σε ηθικό, όχι μόνο να διαλύσει τη δημόσια διοίκηση, όχι μόνο να μας ρεζιλέψει στην Ευρωπαϊκή Ενωση με τα ψεύτικα στοιχεία, αλλά επίσης να φέρει τη χώρα στα πρόθυρα της πτώχευσης. Δεν είναι υπερβολή. Με τεράστιο δημόσιο χρέος και με έλλειμμα προϋπολογισμού που υπολογίζεται σε 12,5% του ΑΕΠ (και χωρίς απογραφή), ο δημόσιος τομέας καταρρέει οικονομικά. Οι κίνδυνοι για αδυναμία της χώρας να καλύπτει τα ελλείμματα με δανεισμό είναι πραγματικοί. Σκεφθείτε τι θα γίνει αν τα επιτόκια διεθνώς αρχίσουν να αυξάνονται, πράγμα που θα γίνει πολύ σύντομα. Η χώρα είναι πράγματι σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Η νέα κυβέρνηση, του ΠαΣοΚ, καλείται να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά. Ολοι ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Το πώς γίνεται είναι το δύσκολο.

Αν η ταπεινότητά μου μπορούσε να συμβάλει στον δημόσιο διάλογο που η κυβέρνηση επιδιώκει, θα πρότεινα τα εξής δύο μέτρα: Πρώτον, άμεση μείωση των δαπανών όλων των υπουργείων κατά 10%, όχι κατά λογαριασμό ή κωδικό, αλλά συνολικά, ώστε οι υπεύθυνοι σε κάθε επίπεδο διοίκησης (π.χ. υπουργοί, πρόεδροι, διευθυντές) να μπορέσουν να αναδιανείμουν τα κονδύλια. Η σπατάλη στον ευρύτερο δημόσιο τομέα είναι τόσο μεγάλη που με λίγο πιο προσεκτική διαχείριση, η μείωση του 10% ελάχιστα θα γίνει αντιληπτή. Επίσης, πολλές δαπάνες μπορούν να περιμένουν ένα ή δύο χρόνια.

Δεύτερον, ματαίωση των προγραμματισμένων προσλήψεων τουλάχιστον για έναν χρόνο και γενικά μείωση του αριθμού των εργαζομένων στο Δημόσιο. Το Δημόσιο, εν τω συνόλω, είναι μια επιχείρηση στην οποία η συμβολή κάθε νέου εργαζομένου είναι αρνητική. Αν ο αριθμός των εργαζομένων μειωθεί, η παραγωγή του Δημοσίου θα αυξηθεί και είναι πιθανό κάποια στιγμή οι δημόσιοι υπάλληλοι να έχουν αξιοπρεπές εισόδημα. Με υφιστάμενο πλεόνασμα, οι αμοιβές δεν πρόκειται να αυξηθούν αισθητά.

Βέβαια αυτά είναι μέτρα δραστικά και μπορεί να υπάρξουν αντιδράσεις. Ωστόσο σε δραματικές καταστάσεις απαιτούνται δραματικά μέτρα. Από την άλλη, τα μέτρα αυτά θα ισχύουν για όλους και συνεπώς κανείς δεν θα μπορεί να παραπονεθεί για διαφορετική και δυσμενή μεταχείριση. Τέλος, στα μέτρα αυτά υπάρχει ένα μήνυμα, δυνατό και σαφές: «Τα δημόσια οικονομικά είναι αξιοθρήνητα, μη ζητάτε λεφτά».

Εννοείται βέβαια ότι εξίσου δραστικά μέτρα πρέπει να ληφθούν για την είσπραξη των φόρων ώστε να σταματήσει το ατελείωτο γλέντι των φοροφυγάδων.

Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.