Oι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν ότι ο ιστορικός της επόμενης εικοσαετίας θα καταγράψει τη σημερινή Μεγάλη Υφεση ως το σημαντικότερο γεγονός της τρέχουσας περιόδου. Εχω τις επιφυλάξεις μου ως προς αυτό. Μπορεί η οικονομική κρίση να συνεχίζει να μας ταλαιπωρεί, νομίζω όμως ότι οι ιστορικοί του μέλλοντος θα αξιολογήσουν ως το σημαντικότερο γεγονός των τελευταίων 18 μηνών το ότι η «κόκκινη Κίνα» αποφάσισε να γίνει «πράσινη». Ναι, η Κίνα αποφάσισε να μετατραπεί σε «πράσινη» χώρα. Αυτό βέβαια ήταν αναγκαίο καθώς πολλοί κάτοικοί της δεν μπορούν να αναπνεύσουν, να ψαρέψουν, να καλλιεργήσουν τη γη και να πιουν καθαρό νερό εξαιτίας της ρύπανσης που προκαλεί η καύση του άνθρακα και του πετρελαίου για την παραγωγή ενέργειας. Αν λοιπόν η Κίνα δεν στηρίξει την ανάπτυξή της σε καθαρές μορφές ενέργειας και στον εκσυγχρονισμό της τεχνογνωσίας, κινδυνεύει να πεθάνει από την ίδια της την ανάπτυξη. Τι γνωρίζουμε για την ανάγκη; Οτι είναι η μητέρα της εφευρετικότητας. Και η απόφαση της Κίνας να γίνει «πράσινη» θα έχει το εξής αποτέλεσμα: τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, οι ηλιακές κυψέλες και τα υπόλοιπα ενεργειακά συστήματα που θα χρησιμοποιούμε στο εξής, θα τα αγοράζουμε από την Κίνα.
Πιστεύω ότι αυτή η απόφαση της Κίνας ισοδυναμεί με την εκτόξευση του Σπούτνικ, του πρώτου δορυφόρου που έθεσε σε τροχιά η Σοβιετική Ενωση, το 1957. Εκείνη η εκτόξευση μας εξέπληξε και ταυτόχρονα έπεισε τον τότε αμερικανό πρόεδρο Αϊζενχάουερ ότι οι ΗΠΑ είχαν μείνει πίσω σε αυτόν τον τομέα της τεχνολογίας. Το γεγονός αυτό ώθησε την Αμερική να επενδύσει στην επιστήμη, στην εκπαίδευση, στις τεχνολογικές υποδομές και στα δίκτυα, υποπροϊόν των οποίων είναι το Διαδίκτυο.
Σήμερα λοιπόν ένας νέος Σπούτνικ εκτοξεύθηκε: είναι η επένδυση της Κίνας στην καθαρή τεχνολογία. Η αντίληψη του αμερικανικού Κογκρέσου ότι η Κίνα θα μας υποσκελίσει ρυπαίνοντας ακόμη περισσότερο το περιβάλλον είναι αναχρονιστική. Αυτή τη στιγμή η Κίνα επικεντρώνεται στην παραγωγή ηλιακών συστημάτων, ανεμογεννητριών και συσσωρευτών ενέργειας (μπαταριών) δημιουργώντας τη μεγαλύτερη αγορά αυτών των προϊόντων στον κόσμο. Ακόμη, βέβαια, υπολείπεται κατά πολύ των ΗΠΑ, ωστόσο η έρευνα θα ακολουθήσει την αγορά.
«Αν εμείς επενδύουμε στην τεχνολογία του 20ού αιώνα και οι Κινέζοι στην τεχνολογία του 21ου, τότε εκείνοι θα κερδίσουν » δηλώνει ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Ντέιβιντ Σάνταλοου. «Αν όμως επενδύσουμε όλοι στην τεχνολογία του 21ου αιώνα ανταγωνιζόμενοι ο ένας τον άλλο, τότε θα βγούμε όλοι κερδισμένοι» προσθέτει.
Δυστυχώς για την ώρα δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Είναι σαν να έχει εκτοξευθεί ο Σπούτνικ και εμείς να νομίζουμε ότι βλέπουμε ένα αστέρι να πέφτει. Αντί να υπάρξει μια στρατηγικά σχεδιασμένη απάντηση, μεγάλη μερίδα των πολιτικών είναι παγιδευμένη σε μια μεγαλομανία στην οποία οι ΗΠΑ είναι πάντοτε πρώτες. Την ίδια στιγμή το Εμπορικό Επιμελητήριο, που έχει πουλήσει την ψυχή του στις βιομηχανίες εξόρυξης άνθρακα και στις εταιρείες πετρελαίου, κάνει ό,τι μπορεί για να μην περάσει ο νόμος που θα δώσει ώθηση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Εύσημα αξίζει ο θαρραλέος πρόεδρος της Ρacific Gas and Εlectric Πίτερ Ντάρμπι ο οποίος ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από το επιμελητήριο λόγω των «παρελκυστικών μεθόδων» του. Ας ρωτήσουν και οι μέτοχοι των υπολοίπων εταιρειών τους προέδρους τους για ποιον λόγο είναι ακόμη μέλη του επιμελητηρίου. Συνάντησα την περασμένη εβδομάδα τον ιδρυτή της Suntech, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως στην κατασκευή ηλιακών πάνελ. Μου μίλησε για τη μεγάλη οικολογική καταστροφή που έγινε στην τρίτη μεγαλύτερη λίμνη της Κίνας. «Επειτα από εκείνη την καταστροφή κάτι άλλαξε. Η Κίνα συνειδητοποίησε ότι δεν μπορεί να απορροφήσει όλα τα απόβλητα που παράγει. Καταλάβαμε ότι πρέπει να αναπτυχθούμε χωρίς να ρυπαίνουμε».
Οι ηγέτες και ακόμη περισσότερο οι μηχανικοί της Κίνας δεν έχασαν πολύ χρόνο στη συζήτηση για τα αποτελέσματα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Γνωρίζουν ότι οι πάγοι του Θιβέτ που τροφοδοτούν τα μεγαλύτερα ποτάμια της χώρας λιώνουν. Επίσης ξέρουν ότι ακόμη και αν η κλιματική αλλαγή ήταν μια απάτη, η ανάγκη για τις ΑΠΕ διαρκώς θα αυξάνεται σε έναν πλανήτη που θα κατοικείται από 2,5 δισ. επιπλέον ανθρώπους ως το 2050. Με αυτά τα δεδομένα η ενεργειακή τεχνολογία θα καταστεί τόσο σημαντική όσο είναι σήμερα η πληροφορική. Σε αυτόν τον τομέα φιλοδοξεί η Κίνα να είναι πρωταγωνιστής.
Ασφαλώς η Κίνα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με τον φθηνό και ρυπογόνο άνθρακα, να συλλαμβάνει τους μαχητικούς υπερασπιστές του περιβάλλοντος και να απογυμνώνει τα δάση της Αφρικής για την ξυλεία και τα μεταλλεύματα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία επ΄ αυτού. Ας μην αμφιβάλλουμε όμως καθόλου για το ότι η Κίνα θα ακολουθήσει, χωρίς να το διαλαλεί, μια νέα παράλληλη πορεία. Αυτή της «καθαρής» ανάπτυξης και της τεχνολογικής καινοτομίας. Πρόκειται για τον Σπούτνικ των ημερών μας. Και είναι εις βάρος μας το ότι το αγνοούμε.
