Είναι πάνω από δέκα χρόνια που διαπρεπής σύμβουλος μεσοπρόθεσμων τοποθετήσεων κεφαλαίων στο αμερικανικό χρηματιστήριο είχε δηλώσει πως αρχή του ήταν να μην κοιτάζει τη διακύμανση των τιμών των μετοχών μέσα στην ημέρα, αλλά να διαβάζει τους πίνακες στις εφημερίδες με… δύο ημέρες καθυστέρηση. Πρέπει, έλεγε, να διατηρεί κανείς μια απόσταση από την επικαιρότητα, για να μπορεί να την αποτιμήσει.
Το πόσο δίκιο είχε το διαπίστωσα περί τα τέλη του 2000, όταν έπεσε στα χέρια μου έντυπο της «Προυντένσιαλ» από τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, όπου ειδικός αναλυτής διαβεβαίωνε ότι ο δείκτης Νasdaq, στις 5.000 μονάδες τον μήνα εκείνο, είχε προοπτική ανόδου χιλίων μονάδων ακόμη. Εννέα μήνες αργότερα, όταν διάβαζα την ανάλυση, ο Νasdaq είχε καταρρεύσει.
Ας μη σταθούμε στο ότι, καθ΄ ο μέρος αφορά τα χρηματιστηριακά, υπάρχουν ανάλογα παραδείγματα πολύ εγγύτερά μας (όχι μόνο τα σχετιζόμενα με την παραπομπή των 67 για τις «φούσκες»). Περισσότερο ενδιαφέρον είναι πως ό,τι ισχύει εκεί συμβαίνει και αλλού, της πολιτικής συμπεριλαμβανομένης.
Σήμερα που η ΝΔ δείχνει να οδεύει προς την ήττα και ο Πρωθυπουργός έχει απολέσει την προσωπική του πειστικότητα, χρειάζεται ίσως να θυμηθούμε ότι μετά τη νίκη του 2004 πολλοί σχολιαστές, όχι όλοι στρατευμένοι, μιλούσαν για «μακρά πολιτική κυριαρχία της ΝΔ», το δε 2007 προεξοφλούσαν το τέλος του κ. Γ. Παπανδρέου ή και του ΠαΣοΚ. Αν είχε ενδιαφέρον να διαβάζει κανείς τις προβλέψεις για τον Νasdaq εννέα μήνες αργότερα, που είχε… κυοφορηθεί η καταστροφή, αναλόγως διδακτικό θα ήταν να ανατρέξει σε προ διετίας πολιτικές αναλύσεις εν Ελλάδι. Τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ κάλπαζε στις δημοσκοπήσεις και ουδείς προέβλεπε την πρόσκρουσή του στις ξέρες των κουκουλοφόρων και των εσωτερικών διενέξεων.
Η εξήγηση εξαρτάται από τη στάση που υιοθετεί κανείς. Για όσους εσφαλμένα προεξοφλούσαν το μέλλον, διαθέσιμη ερμηνεία είναι η μεγάλη ταχύτητα με την οποία μεταβάλλονται σήμερα τα πράγματα. Από όσους συνηθίζουν να ελεεινολογούν τους σχολιαστές- και δη τους δημοσιογράφους- η εξήγηση αναζητείται στην επιπολαιότητα ή τη «διατεταγμένη υπηρεσία» μας. Ισως τα πράγματα να είναι πολύ απλούστερα. Ισως απλώς τείνουμε όλοι να βλέπουμε την πραγματικότητα ως διαρκές παρόν και να λησμονούμε πως ό,τι σήμερα φαίνεται παγιωμένο, σπανίως είναι – είτε πρόκειται για τη διακρατική ειρήνη είτε για τη δημοτικότητα ενός πρωθυπουργού.
Εστι μεθερμηνευόμενο εν όψει των επικείμενων εκλογών: να μην προεξοφλούμε το αποτέλεσμα πριν το δούμε. Να μη λησμονούμε τι έλεγε το 2004 και το 2007 ο Πρωθυπουργός που τώρα ενδύεται τη… συνέπεια, ούτε όμως ότι όλοι οι επίδοξοι πρωθυπουργοί δίνουν υποσχέσεις που σπανίως τηρούν.
Οσο για τον κ. Παπανδρέου, εφόσον επικρατήσει, καλό είναι να θυμάται την ταχεία απομείωση της αξιοπιστίας του κ. Καραμανλή. Ασφαλώς δεν θα ήθελε να σπάσει το «ρεκόρ».
