Παρ΄ όλο που η οικονομία συνεχίζει να αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της προεκλογικής πολιτικής αντιπαράθεσης, παραμένουν ακόμη αναπάντητα σημαντικά ερωτήματα που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της κρίσιμης κατάστασης της οικονομίας. Ετσι ενώ στο διεθνές και ευρωπαϊκό σκηνικό αρχίζουν να προδιαγράφονται οι προϋποθέσεις για τη σταθεροποίηση και να δημιουργούνται κάποια σημάδια ανάκαμψης των οικονομιών, στην Ελλάδα οι εξελίξεις δεν επιτρέπουν αισιόδοξα σενάρια.

Οι δηλώσεις του επιτρόπου Χοακίν Αλμούνια και η εμπιστευτική έκθεση του ΔΝΤ μας υπενθυμίζουν ότι τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας μόλις τώρα αρχίζουν. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται από μια σειρά μακροοικονομικών δεικτών και δεικτών της αγοράς.

Η δυσεπίλυτη εξίσωση που έχει να λύσει το οικονομικό επιτελείο παραμένει και επιγραμματικά αναδεικνύεται με το ερώτημα για τον τρόπο που θα αναβρεθούν οι πόροι προκειμένου να στηριχθούν η ελληνική παραγωγή και τα προγράμματα ενίσχυσης των κοινωνικών ομάδων που πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Σήμερα όπου ένα μεγάλος μέρος του ΑΕΠ παράγεται από το ελληνικό Δημόσιο η οποιαδήποτε ταμειακή δυσχέρεια του Δημοσίου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του θα δράσει καταλυτικά στην αγορά. Η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών και το διογκούμενο ταμειακό έλλειμμα του Δημοσίου στερούν τους απαιτούμενους πόρους από την οικονομία. Αρκεί να αναφερθεί ότι το 2009 ο στόχος για την αύξηση των δανείων των τραπεζών ανήλθε στο 10% (ως πέρυσι ο αντίστοιχος ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων κυμαινόταν στο 12% περίπου). Αργότερα, κατά τη διάρκεια του 2009, ο ενδιάμεσος στόχος προσδιορίστηκε στο 6% και τελικά βλέπουμε να καταλήγουμε στο 3%. Επομένως μπορούμε με ασφάλεια να προβλέψουμε την περιορισμένη αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών αλλά και των επενδυτικών προγραμμάτων επιχειρήσεων. Σε αυτό το περιβάλλον δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι το 2010 είναι μια χρονιά όπου πολλές και μεγάλες χώρες θα αναζητήσουν κεφάλαια από τη διεθνή κεφαλαιαγορά για τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων στήριξης των οικονομιών τους. Το γεγονός αυτό αναμένεται όχι μόνο να δυσχεράνει την ανεύρεση πόρων, αλλά και να αυξήσει τα spreads των ελληνικών ομολόγων. Ετσι τα τρία μεγάλα προβλήματα, χρέος, έλλειμμα και υποχώρηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, δημιουργούν τις προϋποθέσεις έναρξης ενός φαύλου κύκλου ανατροφοδοτούμενης κρίσης.

Ο κ. Διονύσης Χιόνης είναι καθηγητής Οικονομικών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.