Αξιόλογος (δεν εννοώ «επώνυμος») Αθηναίος, παραδοσιακός ψηφοφόρος της ΝΔ αλλά εξαιρετικά μετριοπαθής, είχε ανεβεί το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλονίκη για τον τελικό των γκραν πρι στίβου (όχι ειδικά για τη Βλάσιτς). Οπως ήταν αναμενόμενο, στο ξενοδοχείο η πλειονότητα των πελατών είχε επισκεφθεί τη συμπρωτεύουσα κινούμενη από διαφορετικό φίλαθλο πνεύμα- για την ομιλία Παπανδρέου. «Στα μάτια πολλών, αν όχι των περισσότερων», ιστορούσε ο λάτρης του κλασικού αθλητισμού, «διέκρινα μια γνήσια όρεξη: την προσδοκία των καρπών της εξουσίας». Σε επιβεβαίωση της μετριοπάθειάς του έσπευσε να προσθέσει: «και οι “δικοί μας” ίδιοι ήταν».

Δεν προεξοφλώ ότι η συγκεκριμένη εντύπωση ήταν βάσιμη. Οσο νηφάλιος και αν είναι κανείς, μπορεί να κάνει λάθος. Το κακό είναι ότι, αν ο παρατηρητής μας έτυχε να λαθέψει για τους συγκεκριμένους ανθρώπους, είναι μάλλον βέβαιο ότι δεν σφάλλει στη γενική του εκτίμηση. Το σύνολο των ενδείξεων, από τις υπουργικές «επενδύσεις» έως τις μικροπιέσεις για πρόσληψη από το παράθυρο, συνηγορεί ότι μεγάλο πλήθος των κομματικών στελεχών, αλλά και των «φίλων» που βοηθούν στις προεκλογικές περιόδους, έλκουν κάποιο συμφέρον, απτό ή ενδεχόμενο, τωρινό ή «εφεδρεία» για το μέλλον.

Οσον αφορά τις κομματικές ηγεσίες μικρή αμφιβολία υπάρχει ότι βασική κινητήρια δύναμή τους δεν είναι το «καλό του τόπου», αλλά η εδραίωση των ανώτερων στελεχών στο κόμμα και η εδραίωση του κόμματος στο σύστημα εξουσίας. Οι επικεφαλής ισχυρίζονται φυσικά ότι θα συγκρουστούν με τους «νταβατζήδες» ή τα συμφέροντα, είτε όμως οι δηλώσεις τους έχουν σοβαρότητα είτε τη στερούνται, τις αποστροφές αυτές δεν τις εννοούν. Οχι επειδή είναι ανέντιμοι, αλλά επειδή μείζον μεταξύ των «συμφερόντων» με φθοροποιό επίδραση είναι το ίδιο το κόμμα τους και οι προσωπικές προσδοκίες (οικονομικές ή/και αξιώματος) που εξαρτούν τα στελέχη του απ΄ αυτό.

Το ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί – και δύσκολα θα μπορούσε καθώς οι ενδείξεις είναι συνήθως έμμεσες- είναι πόσο βαθιά μέσα στον πληθυσμό «κατεβαίνουν» οι ρίζες της ιδιοτέλειας ως προσδιοριστικού παράγοντα της κομματικής δράσης και της πολιτικής ένταξης. Πόσοι ψηφίζουν από κάποιο συμφέρον, πόσοι δραστηριοποιούνται πολιτικά με προέχον κίνητρο το συμφέρον; Δεν έχω φυσικά την απάντηση, ούτε βιάζομαι να αποδεχθώ ότι στα μάτια των μελών της ΝΔ και του ΠαΣοΚ γυαλίζει οπωσδήποτε το σήμα του ευρώ. Δεν αποκλείεται, όμως, το φαινόμενο να είναι πολύ πιο εκτεταμένο απ΄ ό,τι συνήθως δεχόμαστε και να παρέχει μια πρόσθετη ερμηνεία γιατί οι κυβερνητικοί ηγέτες παραιτούνται μάλλον εύκολα από την εφαρμογή των επαγγελιών τους για εξυγίανση και αξιοκρατία. Δεν ζητούν αξιοκρατία, αλλά ανταμοιβή εκείνοι που στελεχώνουν τον κομματικό μηχανισμό και από κοντά χιλιάδες «φίλοι» και κλακαδόροι. Αν όλοι αυτοί αποτελούν μεγάλο ποσοστό του εκλογικού σώματος, τα πολλά περί ανασυγκρότησης καλό είναι να τα ξεχάσουμε.