Η δική μας κρίση, η ελληνική, αυτή που κορυφώθηκε και ξέσπασε με την κακοδιοίκηση της τελευταίας πενταετίας, προώρισται να επιδεινωθεί αν δεν κάνουμε τα σωστά βήματα τώρα. Οταν θα παρατηρούμε τις αναπτυγμένες οικονομίες του κόσμου να βγαίνουν από την κρίση, πιθανότατα θα βλέπουμε τη δική μας να επιδεινώνεται, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Η ανάκαμψη, σε συνδυασμό με τις πληθωριστικές πιέσεις που θα τη συνοδεύουν, θα τείνουν να κάνουν, ίσως από το πρώτο εξάμηνο του 2010, ακριβότερο το χρήμα. Αυτό θα δυσχεράνει σημαντικά την εξυπηρέτηση του ελληνικού δημόσιου χρέους αλλά και τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στη χώρα μας. Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να οδηγήσουν βραχυπρόθεσμα σε περαιτέρω επιδείνωση των όρων δανεισμού και σε νέα δημοσιονομική πίεση.
Το «αόρατο χέρι» που έκανε σε ομαλές συνθήκες αγοράς την επιδίωξη του ατομικού συμφέροντος να συντείνει στην εξυπηρέτηση του Δημοσίου δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει. Η ορχήστρα της οικονομίας χρειάζεται σήμερα την μπαγκέτα του κράτους για να παραγάγει οικονομική αρμονία.
Είναι πολιτικά προτιμότερο αλλά και μεσοπρόθεσμα πιο αποτελεσματικό ο σπινθήρας της παραγωγικής ανάκαμψης να μη δοθεί με τα συνήθη μέτρα άμεσης τόνωσης ορισμένων από τους κλάδους που θεωρούνται πυλώνες της παραγωγικής βάσης της οικονομίας μας. Αντί γι΄ αυτό, η στήριξη να επικεντρωθεί στις οριζόντιες υποδομές της οικονομίας, που αποτελούν, εκτός από ανεξάρτητες- αυτόνομες αγορές, καίριες εισροές της παραγωγής, σε όλες τις εκφάνσεις της. Αναφερόμαστε στην πράσινη ενέργεια, στις υλικές και άυλες δημόσιες υποδομές, στην Παιδεία, στη διοίκηση. Αν βρούμε τον δρόμο της ανταγωνιστικότητας σε αυτούς τους τομείς, μπορούμε βάσιμα να ελπίζουμε ότι αυτό θα αποτελέσει την έναρξη του ενάρετου κύκλου: μεσοπρόθεσμα η αποτελεσματικότερη διοίκηση θα άρει τα εμπόδια για την επιχειρηματικότητα, η καλύτερη Παιδεία θα βελτιώσει την ποιότητα της επιχειρηματικής διαχείρισης, η αποτελεσματικότερη παραγωγή και χρήση των ενεργειακών πόρων θα εξασφαλίσει βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα, ενώ οι καλύτερες υποδομές, σε συνδυασμό με τα παραπάνω, θα καταστήσουν την ελληνική οικονομία πιο θελκτική σε ξένους επενδυτές.
Αυτές οι παρεμβάσεις δεν προϋποθέτουν τη δαπάνη σημαντικών δημόσιων χρηματικών πόρων. Εχουν στην πλειονότητά τους ποιοτικό χαρακτήρα και είναι από τη φύση τους παρεμβάσεις εντάσεως πολιτικής βούλησης και επάρκειας διαχείρισης. Το κόστος δισεκατομμυρίων ευρώ που συνεπάγεται η κακοδιοίκηση μπορεί με την ανατροπή της να αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της εκκίνησης της νέας πορείας. Καίρια προϋπόθεση είναι μια κυβέρνηση με τη διάθεση να πάρει για λογαριασμό της κοινωνίας έντιμα ρίσκα μέσα από την αποτελεσματική λειτουργία των σύγχρονων θεσμών. Εφόσον υπάρξει, υπάρχει ελπίς.
Ο κ. Νίκος Ζαχαριάδης είναι οικονομολόγος και πολιτικός μηχανικός.
