Σήμερα χρειαζόμαστε ταυτόχρονα να αυξήσουμε τη δημόσια χρηματοδότηση και να μειώσουμε τη δανειακή επιβάρυνση της χώρας. Για να αποφύγουμε τα δύο επώδυνα άκρα, είτε του δημοσιονομικού εκφοβισμού, που θα προκαλέσει καταναλωτική και αναπτυξιακή ασφυξία, είτε του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, που θα θέσει σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα και τη νομισματική σταθερότητα, χρειάζεται ανόρθωση και μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος στις εξής κατευθύνσεις:
1. Ενοποίηση φορολογικής μεταχείρισης Μια σύγχρονη δημοσιονομική διοίκηση πρέπει να απαλλαγεί από μεγάλο μέρος διακριτικών, χαριστικών, τομεακών ή τοπικών ρυθμίσεων και φορολογικών εξαιρέσεων. Η χρηματοδότηση των κοινωνικών και αναπτυξιακών πολιτικών που κρίνονται κάθε φορά αναγκαίες, να γίνεται από τις δαπάνες του Προϋπολογισμού και να δημοσιεύονται ετήσιες εκθέσεις αξιολόγησης.
2. Κριτήρια για τη μείωση της επιχειρηματικής φορολογίας: Στη σημερινή όμως περίοδο ύφεσης ενδέχεται μια κοινωνικά δίκαιη ανατροπή της εταιρικής φορολογίας να δημιουργούσε προβλήματα αποτελεσματικότητας της αναπτυξιακής πολιτικής. Μία λύση σε αυτό το δίλημμα θα ήταν η μείωση του εταιρικού συντελεστή να διατηρηθεί μεν αλλά υπό την ισοδύναμη κοινωνική προϋπόθεση πραγματοποίησης επενδύσεων, αύξησης της απασχόλησης και αποκλιμάκωσης των τιμών, πράγματα που θα δημιουργούσαν θετικό κοινωνικό αντίβαρο στην τρέχουσα φορολογικά ανισότητα.
3. Φορολογία εξωχώριων εταιρειών και ιδιοκτησίας: Στην Ελλάδα «λειτουργούν» σήμερα χιλιάδες offshore εταιρείες, με μοναδικό περιουσιακό στοιχείο ένα ακίνητο. Τα κεφάλαια που διατέθηκαν για την απόκτηση της ακίνητης περιουσίας ανήκουν σε έλληνες φορολογούμενους, που ορισμένοι τα εμφανίζουν ως προερχόμενα από το εξωτερικό, ενώ πολλοί δεν δικαιολογούν καθόλου την προέλευσή τους. Εκτεταμένες περιοχές στα ακριβά προάστια και σε κοσμοπολίτικα νησιά φαίνεται να είναι δηλωμένες σε φορολογικούς παραδείσους, γλιτώνοντας τους φόρους που θα πλήρωναν κανονικά. Η φορολόγηση των offshoreεταιρειών επιβλήθηκε το 2002, αλλά αντί να συνεχιστεί ακόμη πιο δραστική, μειώθηκε με αποτέλεσμα να υπάρχει και πάλι ισχυρή φοροδιαφυγή.
4. Φόροι Αυτοδιοίκησης και υπέρ τρίτων: Η φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να αναμορφώσει το πλαίσιο των φόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι συνιστούν άλλο ένα πεδίο μεγάλης γραφειοκρατίας και χαμηλής αποτελεσματικότητας. Επίσης έχει ωριμάσει πλέον η ανάγκη σταδιακής εξάλειψης και αποφυγής νέας επιβολής οποιωνδήποτε φόρων υπέρ τρίτων, οι οποίοι λειτουργούν εις βάρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας και του κοινωνικού συνόλου.
5. Επαναφορά του point system στους φορολογικούς ελέγχους: Για να σπάσουν οι δεσμοί συναλλαγής μεταξύ φορολογουμένων και ελεγκτών, είχε νομοθετηθεί το 2003 ένα φορολογικό βαθμολόγιο όπου οι έλεγχοι, τα πρόστιμα και η είσπραξή τους θα γινόταν από διαφορετικά όργανα του υπουργείου Οικονομικών και θα παρακολουθείτο η συνολική φορολογική συμπεριφορά της επιχείρησης. Το σύστημα αυτό καταργήθηκε το 2005 και δεν είναι καθόλου παράξενο που τα φαινόμενα συναλλαγής και απώλειας εσόδων επανήλθαν δριμύτερα. Σήμερα ίσως δεν υπάρχει άλλος τρόπος επανάκτησης της φορολογικής εμπιστοσύνης από την επαναφορά αυτού του point system τις αναγκαίες προσαρμογές στα νέα δεδομένα.
Ο κ. Ν. Χριστοδουλάκης είναι πρώην υπουργός.
