Απέναντι σε μια κρίση που καθιστά το μέλλον των εργαζομένων όλο και πιο αβέβαιο και την απειλή να χάσουν τη δουλειά τους όλο και πιο συγκεκριμένη, οι αντιδράσεις των ανθρώπων του δυτικού κόσμου ακολουθούν δύο αντίθετες κατευθύνσεις: η μια είναι η προσφυγή στην τυφλή βία και η άλλη η επιδίωξη της ατομικής επιβίωσης.

Υπάρχουν εκείνοι που προσπαθούν να τα γκρεμίσουν όλα ορμώντας στα τυφλά με το κεφάλι και εκείνοι που προσπαθούν να αποδράσουν από την καθημερινή μιζέρια καταφεύγοντας σε κόσμους εικονικής τηλεοπτικής πραγματικότητας. Στην Αθήνα οι εξεγερμένοι σπάνε βιτρίνες και καίνε κτίρια, στο Παρίσι κρατούν ομήρους τους μάνατζερ. Στο Τουρίνο ξυλοκοπούν τους συνδικαλιστές και στο Βερολίνο συγκρούονται σώμα με σώμα με την Αστυνομία. Το κοινωνικό θερμόμετρο σε όλη την Ευρώπη έχει φθάσει σε θερμοκρασία βρασμού.

Παράλληλα, ανεβαίνει και η θεαματικότητα των reality που υπόσχονται πλούτη και διασημότητα στους συμμετέχοντες και των τηλεπαιχνιδιών που «μοιράζουν» χιλιάδες ευρώ.

Αυτοί που αναζητούν λύσεις ορθολογιστικές και αποτελεσματικές σε αυτή την εκτός ελέγχου οικονομική και κοινωνική κρίση πρέπει να λάβουν υπόψη αυτές τις αντιδράσεις. Πρέπει να λάβουν υπόψη τις πρωταρχικές ανάγκες του κόσμου και το βαθύ αίσθημα μη ικανοποίησης. Δεν αρκεί να ελέγξεις τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος, να χρηματοδοτήσεις τους ασθενείς τομείς της οικονομίας, να ξεφουρνίζεις θεωρητικές συνταγές ανάκαμψης. Αν δεν λάβουν υπόψη αυτές τις ανάγκες και αυτό το αίσθημα αποκλεισμού της κοινωνίας τα μέτρα των ειδικών είναι καταδικασμένα να αποτύχουν.

Η κρίση δεν μπορεί να γιατρευτεί με ασπιρίνες που κατεβάζουν για λίγο τον υψηλό πυρετό. Χρειάζεται μια ευρεία πολιτική οπτική και μια οραματική πρόταση που να εμπνέει. Και τα δύο προς το παρόν δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα· όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά ούτε στον υπόλοιπο κόσμο (μετά το πυροτέχνημα Ομπάμα που αρχίζει να εξαντλείται).

Αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που αισθάνονται αποκλεισμένοι από την οικονομία και αγνοημένοι από την πολιτική να πληθαίνουν. Και γίνονται όλο και πιο πρόθυμοι στα καλέσματα της τυφλής βίας ή στα παραμύθια εκείνων που υπόσχονται εύκολες αποδράσεις σε ανύπαρκτους κόσμους.

vmoulopoulos@dolnet.gr