Σε ολόκληρο τον κόσμο οι άνθρωποι κάνουν δημοσκοπήσεις. Πρόκειται για μια ερευνητική τεχνική η οποία συγκεντρώνει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:

είναι δοκιμασμένη, έχει αποδειχθεί συνήθως αξιόπιστη, υπακούει σε επιστημονικές προδιαγραφές, άρα μπορεί να ελεγχθεί από όποιον φοβάται τις «μαϊμουδιές» και (στo μέτρo του δυνατού) θεωρείται αδιάβλητη, με την έννοια ότι εύκολα εντοπίζεται η όποια προσπάθεια επηρεασμού των αποτελεσμάτων της.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι, από την Ινδία ως το Μαλάουι και από τη Χιλή ως την Καλιφόρνια, οι δημοσκοπήσεις αποτελούν ίσως το μοναδικό κοινό στοιχείο τόσο διαφορετικών πολιτικών συστημάτων. Ολες γίνονται και παρουσιάζονται λίγο-πολύ με τον ίδιο τρόπο.

Θεωρητικά το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και στην Ελλάδα. Αλλά δεν ισχύει. Διότι εδώ έχουν αρχίσει να εμφανίζονται διάφοροι νεωτερισμοί, οι οποίοι υπακούουν σε πολλά ευρηματικά ονόματα αλλά δεν είναι δημοσκοπήσεις. Τι είναι; Ουδείς γνωρίζει διότι ουδείς μπορεί να τους ελέγξει. Από τη στιγμή που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως δημοσκοπήσεις ουδείς μπορεί να τους επιβάλει τις τεχνικές και επιστημονικές προδιαγραφές μιας δημοσκόπησης.

Κατακτούν το ανεξέλεγκτο.

Αυτές οι«έρευνες» όμως παράγουν αποτελέσματα. Δημοσιεύονται σε εφημερίδες υποδυόμενες τις δημοσκοπήσεις. Αναπαράγονται από άλλες εφημερίδες ή τηλεοράσεις λες και είναι δημοσκοπήσεις. Παράγουν τις εντυπώσεις που παράγει συνήθως μια δημοσκόπηση. Από σύγχυση; Από άγνοια; Από σκοπιμότητα; Από κομματισμό; Συνήθως από έναν συνδυασμό όλων αυτών.

Τελευταία κρούσματα, οι «προγνώσεις εκλογικών αποτελεσμάτων» ή οι «εκτιμήσεις εκλογικών αποτελεσμάτων» . Είναι μια ενδιαφέρουσα άσκηση της εφαρμοσμένης μαντικής, της οποίας η συγγένεια με τις δημοσκοπήσεις παραμένει εντελώς απροσδιόριστη.

Τι είναι; Ακόμη και με την πιο καλοπροαίρετη εκδοχή, μαντεψιές! Περισσότερο ή λιγότερο βάσιμες αλλά, πολύ φοβούμαι, καθόλου αθώες μαντεψιές.

Διότι, καλώς ή κακώς, η «εκτίμηση» ενός εκλογικού αποτελέσματος πρoτού καν υπάρξουν εκλογικές συνθήκες έχει ακριβώς την ίδια επιστημονική και πολιτική αξία με την εκτίμησή μου ότι η Αρσεναλ θα κερδίσει το Τσάμπιονς Λιγκ. Μπορεί να συμβεί, μπορεί να μη συμβεί, αλλά ό,τι κι αν συμβεί δεν έχει καμία σχέση με την εκτίμησή μου.

Δεν ισχύει το ίδιο με τα προγνωστικά που υποδύονται τις δημοσκοπήσεις. Γεγονός που προκαλεί μια απορία:

Αν το εύλογο ενδιαφέρον του κοινού μπορεί να υπηρετηθεί με μια απλή δημοσκόπηση, γιατί χρειάζεται να καταφύγει κάποιος σε κάτι άλλο για να το υπηρετήσει; Προς τι η επιδίωξη του ανεξέλεγκτου που εξελίσσεται σε αμφιλεγόμενο και καταντά ύποπτο;

Εκτός και αν δεν υπηρετούν το ενδιαφέρον του κοινού αλλά κάποια σκοπιμότητα. Και τότε εξηγούνται πολλά…

jpretenteris@dolnet.gr