Η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε περίοδο ύφεσης με απαισιόδοξες προοπτικές και το ελληνικό κράτος βρίσκεται υπό διάλυση. Η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε είναι άκρως αντιφατική. Το κράτος, το οποίο υποτίθεται ότι ενδιαφέρεται για την οικονομική ανάπτυξη και την πλήρη απασχόληση, βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία να πάρει τα κατάλληλα δημοσιονομικά μέτρα. Αν θελήσει να ενισχύσει την οικονομία με αύξηση των δαπανών και μείωση των φόρων, δηλαδή με τα γνωστά δημοσιονομικά μέτρα, θα χειροτερεύσει τη δική του πολύ κακή κατάσταση, με κίνδυνο να χάσει την οποιαδήποτε αξιοπιστία που του έχει απομείνει και να μην μπορέσει να αντιμετωπίσει τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από το τεράστιο δημόσιο χρέος. Αν θελήσει να βελτιώσει τη δική του, ήδη επικίνδυνη, κατάσταση με μείωση των δαπανών και αύξηση των φόρων, τότε θα χειροτερεύσει την κατάσταση της οικονομίας.
Είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα επιλέξει συσταλτική πολιτική, δηλαδή μείωση δαπανών, αύξηση φόρων, όχι μόνο διότι το επιβάλλει η ΕΕ, αλλά επίσης διότι είναι φανερή πλέον η δυσκολία αναχρηματοδότησης του δημόσιου χρέους.
Μεταξύ των νόμων που ισχύουν στην οικονομία, υπάρχει και ένας σύμφωνα με τον οποίο «αν δεν κάνεις αυτό που πρέπει, την ώρα που πρέπει, θα το πληρώσεις ακριβά αργότερα». Αυτό που η οικονομία και φυσικά εμείς οι πολίτες θα πληρώσουμε αυτή την περίοδο είναι η ανικανότητα του κράτους να αντιμετωπίσει έγκαιρα το πρόβλημα του δημοσίου χρέους που διογκώνεται εδώ και τριάντα χρόνια.
Εδώ και πολλά χρόνια το κράτος σπαταλά αφειδώς τους φόρους που καταβάλλουν οι πολίτες και επιπλέον χρεώνεται χωρίς πρόνοια για το μέλλον της χώρας· η δημόσια διοίκηση βυθίζεται, αργά και σίγουρα, στη διαφθορά· οι πολίτες φοροδιαφεύγουν συστηματικά και ακίνδυνα· οι επιχειρηματίες, από τον περιπτερά ως τον μεγαλοβιομήχανο και τον μεγαλοεργολάβο κάνουν ακριβώς το ίδιο· και οι πολιτικοί αδιαφορούν για όλα αυτά, ενδιαφερόμενοι μόνο για το πότε θα έρθει η σειρά τους να κάτσουν στο τραπέζι για να πάρουν μέρος στο μεγάλο φαγοπότι.
Ολα αυτά είναι γνωστά και τεκμηριωμένα. Εν τούτοις αμφιβάλλω αν το μέγεθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα έχει γίνει αντιληπτό. Δεν είμαι βέβαιος ότι οι Ελληνες αντιλαμβανόμαστε ότι η πατρίδα μας δεν είναι πλέον ένα στέρεο καλοχτισμένο οικοδόμημα, αλλά μια μικρή παράγκα με σάπιες σανίδες, χωρίς παράθυρα και με τρύπια σκεπή που ένας δυνατός άνεμος μπορεί να τη διαλύσει.
Βέβαια το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα δεν είναι μόνο το τεράστιο δημόσιο χρέος. Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε την ανικανότητα και τη διαφθορά του Δημοσίου, την εγκληματικότητα που παρουσιάζει πρωτοφανή έξαρση, τα διαλυμένα πανεπιστήμια, τις διεφθαρμένες συντεχνίες κάθε είδους, κ.λπ. Το ερώτημα που εναγωνίως θέτουν οι πολίτες είναι αν και πώς μπορεί να σταματήσει αυτή η πτώση. Οι απαντήσεις δεν είναι τόσο εύκολες όσο οι διαπιστώσεις. Ομως ένα είναι βέβαιο, ότι η χώρα χρειάζεται κράτος. Αυτό είναι εκείνο που οι πολιτικοί διέλυσαν και αυτό είναι εκείνο που πρέπει να ανασυγκροτηθεί. Εδώ πέφτουμε σε έναν φαύλο κύκλο. Αν οι πολιτικοί διέλυσαν το κράτος, ποιος θα το ανασυγκροτήσει; Δύσκολο ερώτημα στο οποίο αναζητείται επειγόντως απάντηση.
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
