Εναν χρόνο και κάτι μετά τη δημιουργία του ΡD (Δημοκρατικό Κόμμα) ο Βάλτερ Βελτρόνι, ιδρυτής και αρχηγός του, ανακάλυψε την αλήθεια: το μείγμα δεν έδεσε, η μαγιονέζα έκοψε.
Το «κόμμα του σωλήνα», που γεννήθηκε με μοναδική ιδεολογία να γίνει κυβέρνηση, ήταν μοιραίο να καταρρεύσει όταν απέτυχε σε αυτό. Η αποχώρηση του Βελτρόνι έφερε στο φως τις παθογένειες, τις αδυναμίες, τα όρια αυτού του κατασκευάσματος.
Ενα «μη κόμμα» με θρυμματισμένη ηγετική ομάδα, χωρίς πολιτική, χωρίς ιδεολογία. Χωρίς μια πειστική εναλλακτική πρόταση στον Μπερλουσκόνι και στον μπερλουσκονισμό.
Οπως γράφει ο Γκαμπριέλε Πόλο στο «Μanifesto», o Βελτρόνι είναι θύμα της πολιτικής του πρότασης. Στη βάση της χρεοκοπίας του «ονείρου του για την Ιταλία» υπάρχει μια λανθασμένη ανάλυση της κοινωνίας, των συγκρούσεών της και των εκφράσεών της στο επίπεδο της εξουσίας. Ονειρευόταν κοινές διαδηλώσεις εργατών και εργοδοτών και φιλοδοξούσε να ενώσει αντικληρικούς με φανατικούς καθολικούς σε κοινούς αγώνες. Πίστεψε ότι ο μπερλουσκονισμός ήταν μια «περαστική ασθένεια» της ιταλικής κοινωνίας που μπορούσε να νικήσει με συνθήματα και συμπεριφορές καθωσπρεπισμού.
Να αντιπαρατεθεί δηλαδή με τη χυδαιότητα του Καβαλιέρε και όχι με την πολιτική του. Και συμμάχησε στα συνταγματικά και θεσμικά πραξικοπήματα του Μπερλουσκόνι για να τεθεί εκτός εθνικού και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η «άλλη Αριστερά».
Ο Βελτρόνι πρότεινε μιαν απλουστευτική πολιτική απέναντι στην οικονομική κατάρρευση, τη θεσμική κρίση και τον κοινωνικό θρυμματισμό του τύπου «οι καλοί και οι τίμιοι εναντίον των κακών και των απατεώνων». Αυτό δεν συγκίνησε τους εθισμένους στις πελατειακές σχέσεις και ιδεολογία «πλουτίστε με κάθε μέσο» του Μπερλουσκόνι, ενώ παράλληλα απομάκρυνε τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους της Αριστεράς, τους εργάτες, τους ανέργους, τους επισφαλώς εργαζόμενους, τους διανοούμενους που ήταν ήδη δυσαρεστημένοι από τον αποχρωματισμό του Δημοκρατικού Κόμματος από κάθε συμβολική και ιδεολογική αναφορά στις παραδόσεις της Αριστεράς.
Είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς ότι οι εξελίξεις στο Δημοκρατικό Κόμμα θα αλλάξουν τη συντηρητική φύση του και θα το οδηγήσουν σε μια σύγκρουση με τις ομάδες συμφερόντων που έχει από τη γέννησή του αγκαλιάσει. Η κατασκευή του ήταν ένα τραγικό λάθος που στοίχισε στην Ιταλία πανάκριβα. Μετά την αποχώρηση του Βελτρόνι, όπως γράφει η Ιντα Ντομινιάνι στo «Μanifesto», μόνο ένα λάθος μπορεί να είναι χειρότερο: να επιμείνουν να το κρατούν εν ζωή. Αυτό άλλωστε ελπίζει και ο Μπερλουσκόνι.
