O πρόεδρος Ομπάμα εκφώνησε έναν υπεύθυνο λόγο για «μια νέα εποχή υπευθυνότητας», η οποία θα συμπεριλάβει μια «υπεύθυνη» απόσυρση από το Ιράκ. Δεν ήταν η πιο αισιόδοξη, ούτε η πιο εμπνευσμένη ομιλία του- καθώς ζητούσε, με σοβαρό ύφος, ένα νέο «πνεύμα προσφοράς» το οποίο θα ανανεώσει την Αμερική και τον κόσμο. Καθόμουν δέκα μέτρα μακριά του και ένιωσα μεν ενθουσιασμό, αλλά όχι και έκσταση. Ισως αυτός να ήταν ο σκοπός. Η δουλειά που πρέπει να γίνει είναι τόσο πολλή, που δεν επιτρέπει υψηλά ρητορικά σχήματα. Η ομιλία του περιείχε πάντως ισχυρές φράσεις και σημεία. Η λέξη «ειρήνη» ακούστηκε τέσσερις φορές. Στον προκάτοχο του Ομπάμα δεν άρεσε η λέξη «ειρήνη», την ταύτιζε με την αδυναμία. Ωστόσο με δύο πολέμους και με άδεια ταμεία οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πιεστικό στρατηγικό συμφέρον να προωθήσουν την ειρήνη όπου μπορούν. Εξ ου και η σύντομη φράση του Ομπάμα που αντηχεί στην Τεχεράνη: «Θα σας δώσουμε το χέρι,αν ξεσφίξετε τη γροθιά σας». Οι ΗΠΑ καθορίστηκαν εκ νέου ως «ένα έθνος χριστιανών και μουσουλμάνων, εβραίων και ινδουιστών- και μη πιστών». Ενα είδος χριστιανικής αλαζονείας είχε κυριαρχήσει την τελευταία οκταετία στην αμερικανική πολιτική- από την απευθείας επικοινωνία του «ξαναγεννημένου χριστιανού» προέδρου με τον Θεό και τις ατυχείς δηλώσεις του περί «σταυροφορίας», ως τις ακραίες θέσεις του σε θέματα όπως η έρευνα για τα βλαστοκύτταρα. Η έμμεση αναφορά του Ομπάμα στους άθεους επανέφερε τη θρησκεία στη σωστή της θέση: αυτήν της προσωπικής επιλογής, όχι του πολιτικού πιστεύω.

Ακόμη και η αναφορά στους μουσουλμάνους πριν από τους πιο πολυάριθμους εβραίους της Αμερικής ακούστηκε σαν κατάλληλη πολιτική χειρονομία μετά τις τόσες προσβολές που δέχθηκε η μουσουλμανική κοινότητα των ΗΠΑ μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Μια άλλη σύντομη φράση- «θα επαναφέρουμε την επιστήμη στη θέση που της αρμόζει» – επίσης φάνηκε να στοχεύει στην αναστολή της θρησκευτικής εισβολής στη δημόσια ζωή και στον περιορισμό της αντιδαρβινικής παραφροσύνης της χριστιανικής ακροδεξιάς.

Καθώς ο δείκτης Dow Jones βουτούσε άλλες 400 μονάδες, ο Ομπάμα μίλησε για την ανάγκη να υπάρχει ένα «παρατηρητικό μάτι» επάνω από την αγορά. Ηταν μια παραδοχή των γεγονότων: μια τεράστια κρατική παρέμβαση έχει ήδη εφαρμοστεί και ένα πακέτο οικονομικής τόνωσης 825 δισ. δολαρίων ακολουθεί. Ηταν όμως και ένα σημάδι ότι οι ΗΠΑ υπό τον Ομπάμα θα είναι πολύ λιγότερο προσκολλημένες στην ιδεολογία και θα μιλούν λιγότερο για μια «παγκόσμια αποστολή» της εξάπλωσης της ελευθερίας, της δημοκρατίας και των ελεύθερων αγορών. Μπορεί κανείς να κάνει λόγο για μια νέα αμερικανική ταπεινοφροσύνη. Η Αμερική επιστρέφει στο Σύνταγμά της: «Απορρίπτουμε ως ψεύτικο το δίλημμα ανάμεσα στην ασφάλεια και στα ιδανικά μας». Με αυτές τις λέξεις ο Ομπάμα αποχαιρέτισε τις παράνομες συλλήψεις και εκδόσεις, τα βασανιστήρια, το Γκουαντάναμο και τους άλλους λεκέδες στη συνείδηση του έθνους.

Ευθύνη, Αυτοσυγκράτηση, Ταπεινοφροσύνη, Ειρήνη. Εννοιες που δεν ανήκουν στο συνηθισμένο λεξιλόγιο της «ηρωικής» Αμερικής. Συγκροτούν το νέο λεξικό της αμερικανικής ισχύος. Είναι άραγε οι Αμερικανοί έτοιμοι να πεθάνουν στο όνομα της ευθύνης; Ισως όχι, αλλά μπορεί να αναζητήσουν τον διάλογο στο όνομα της ευθύνης. «Ο κόσμος άλλαξε,και εμείς πρέπει να αλλάξουμε μαζί του» είπε ο Ομπάμα. Ακόμη και η έννοια της αλλαγής άλλαξε πια. Δεν είναι σάλπισμα, είναι ευθύνη.