O κόσμος μπαίνει στη δίνη του κυκλώνα της κρίσης. Αχός βαρύς ακούγεται, πολλές προτάσεις πέφτουν για την έξοδο αλλά οι τουφεκιές είναι άσφαιρες. Ανάκαμψη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αύξηση των εισοδημάτων και κανείς δεν είναι σε αυτή τη λογική. Ποιες προοπτικές υπάρχουν στις χώρες του ώριμου καπιταλισμού για ανάκαμψη της ζήτησης (αυτή τη φορά πραγματικά προϊόντων και όχι δομημένων) όταν υπάρχει συμπίεση των μισθών;
Η χιονοστιβάδα των δισεκατομμυρίων που δόθηκαν σχεδόν τζάμπα ως σήμερα στις τράπεζες δεν είχαν αποτέλεσμα, δεν μπόρεσαν να ανανήψουν τον πιστωτικό τομέα. Τα χρήματα εξαερώνονται στη μαύρη τρύπα που έχουν σχηματίσει τα δομημένα προϊόντα ή καταλήγουν σε εγγυημένα κρατικά ομόλογα.
Το γιατί είναι τόσο απλό που μόνο οι συστημικοί οικονομολόγοι δεν μπορούν να κατανοήσουν: η κρίση οφείλεται στην πιστωτική φούσκα των εύκολων δανείων σε οικογένειες που λόγω του χαμηλού εισοδήματός τους δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν. Δηλαδή, επειδή οι μισθοί δεν μπορούσαν να τροφοδοτήσουν την κατανάλωση, η τελευταία ντοπαρίστηκε με δάνεια «διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν». Οι ενέσεις ρευστότητας στις τράπεζες και στα hedge funds που γίνονται σε Ευρώπη και Αμερική, με στόχο την αναθέρμανση της καταναλωτικής πίστωσης στα νοικοκυριά, επαναλαμβάνουν επί τα χείρω τον διαβολικό μηχανισμό της κρίσης, αφού στη σημερινή συγκυρία οι μισθοί θα συμπιεσθούν περαιτέρω.
Από τον λόγο που εκφώνησε ο Μπαράκ Ομπάμα την ημέρα της ορκωμοσίας του και από τις προηγούμενες θέσεις που έχει εκφράσει πιστεύω πως έχει κατανοήσει τις κατακλυσμικές διαστάσεις της κρίσης πολύ περισσότερο από όλους τους άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Οι προτάσεις του είναι ριζοσπαστικές για την αναδιάρθρωση του συστήματος, αλλά (και πώς θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά;) μέσα στο σύστημα. Εντοπίζει το «κακό» στη συμπεριφορά των τραπεζών, το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αλλά αυτή η συμπεριφορά ήταν προϊόν της προσπάθειας να συντηρηθεί η οικονομική ανάπτυξη παρά τις συνθήκες μιας λανθάνουσας στασιμότητας, λόγω της μείωσης των πραγματικών εισοδημάτων των εργαζομένων. Ακόμη και έτσι όμως το να αλλάξει την αμερικανική οικονομία που ως χθες βασιζόταν στο βιομηχανοστρατιωτικό σύστημα από τη μία και στο χρηματοπιστωτικό από την άλλη αποτελεί- όπως γράφει ο Joseph Ηalevi στο Μanifesto- Σισύφειο έργο. Ας θυμηθούμε μόνο το ναυάγιο της πρότασης της Χίλαρι Κλίντον για αλλαγή του συστήματος Υγείας.
O Ομπάμα υποσχέθηκε μαζικές δημόσιες επενδύσεις και αλλαγές (διάβαζε κρατικοποιήσεις) στην Υγεία, στην Παιδεία και στην κοινωνική ασφάλιση. Είναι προτάσεις ενάντια στο ρεύμα και όχι μόνο για την Αμερική.
Good luck, Οbama. Θα τη χρειαστεί.
